"Η γέφυρα του πολέμου της Τουρκίας προς τη Δύση καταρρέει", είναι ο τίτλος έγκριτου Διεθνούς ΜΜΕ που πραγματεύεται θέματα του ΝΑΤΟ, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα εξής:
"Ο απρόκλητος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία ανάγκασε τις χώρες σε όλο τον κόσμο να επανεξετάσουν τις γεωπολιτικές τους επιλογές. Η Τουρκία, στρατηγικός εταίρος και των δύο εμπόλεμων κρατών, έχει επηρεαστεί περισσότερο από πολλά έθνη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αμερικανο-εβραϊκό λόμπι προωθεί αναβίωση του EastMED: Τουρκία-Χεζμπολάχ οι μεγάλες απειλές στην Αν. Μεσόγειο & τι πρέπει να κάνουν οι ΗΠΑ
Ευρισκόμενη σε μια κατάσταση όπου το να πάρεις οποιαδήποτε πλευρά στη σύγκρουση θα οδηγούσε σε μεγάλη ρήξη με τον άλλο εταίρο, προσπάθησε να διατηρήσει φιλικές σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία.
Ταυτόχρονα, ο πόλεμος έδωσε στην τουρκική ηγεσία την ευκαιρία να μετατρέψει τις προκλήσεις αυτής της σαθρής ισορροπίας σε ευκαιρία τοποθετώντας την Άγκυρα ως πιθανό μεσολαβητή μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.
Ενώ η διαμεσολάβηση για μια γρήγορη ειρήνη ή ακόμα και για μια κατάπαυση του πυρός σε αυτόν τον πόλεμο είναι εξαιρετικά απίθανη βραχυπρόθεσμα, η Τουρκία είχε ωστόσο μια μοναδική ευκαιρία να διορθώσει τις διαλυμένες σχέσεις της με τη Δύση.
Ωστόσο, σχεδόν τέσσερις μήνες μετά τον πόλεμο, οι ελπίδες για μια τέτοια προσέγγιση αρχίζουν να εξασθενούν, καθώς η εξισορροπητική πράξη της Τουρκίας δίνει τη θέση της σε μια κλίση προς τη Μόσχα.
Αν η Τουρκία θέλει να χρησιμοποιήσει την κρίση για να χτίσει γέφυρες με τη Δύση, ο χρόνος της τελειώνει.
Υποσχόμενη αρχή
Πριν από την εισβολή της Ρωσίας, η Τουρκία και η Ουκρανία είχαν αρχίσει να αναπτύσσουν μια εταιρική σχέση αμυντικής βιομηχανίας που χρησίμευσε ως ώθηση ασφάλειας και για τα δύο έθνη.
Έλαβε επίσης επαίνους για την αγκυροβόληση της Τουρκίας στη Δύση, φαινομενικά εις βάρος των βαθύτερων στρατιωτικών δεσμών μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας.
Η Τουρκία είναι σταθερή στην πολιτική της υποστήριξη για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και αρνείται σταθερά να αναγνωρίσει την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Τους τελευταίους μήνες, έχει απορρίψει τη ρωσική κριτική για παράδοση drones «Bayraktar» στην Ουκρανία. Στα πρώτα στάδια του πολέμου, έκλεισε τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων στα ρωσικά πλοία, αυξάνοντας περαιτέρω τις ελπίδες ότι θα ευθυγραμμιστεί με το υπόλοιπο ΝΑΤΟ στην άμυνα της Ουκρανίας.
Εν τω μεταξύ, οι ενεργές διπλωματικές προσπάθειες της Τουρκίας για μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης έχουν επίσης συγκεντρώσει τον δημόσιο έπαινο από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, κάτι που η τουρκική ηγεσία εκτιμά ιδιαίτερα μετά από χρόνια παγερών σχέσεων με τη Δύση και με τις εθνικές εκλογές να πλησιάζουν το 2023.
Ανώτεροι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν κάνει αρκετές επισκέψεις στην Τουρκία από την έναρξη τον Απριλίο του νέου Στρατηγικού Μηχανισμού ΗΠΑ-Τουρκίας με στόχο την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να συναντήσει τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στην πρώτη διμερή συνάντηση αξιωματούχων του υπουργικού συμβουλίου μετά την ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου Τζο Μπάιντεν.
Για πρώτη φορά εδώ και λίγο καιρό, η Τουρκία όχι μόνο ενεργούσε σύμφωνα με τους διατλαντικούς συμμάχους, αλλά αναλάμβανε επίσης ηγετικό ρόλο στην περιοχή με τρόπο που ενίσχυσε τη σημασία της ως βασικό μέλος του ΝΑΤΟ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έφτασαν στο σημείο να προτείνουν στην Τουρκία να μεταφέρει τα πυραυλικά της συστήματα S-400 στην Ουκρανία σε μια προσπάθεια να λύσει τελικά το πρόβλημα των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας που σταθμεύουν σε ένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ και τις επακόλουθες κυρώσεις της Δύσης που επιβλήθηκαν στην Άγκυρα.
Η Τουρκία απέρριψε ευθέως αυτή την πρόταση.
Αντίθετα, επέτρεψε σιγά σιγά τα εσωτερικά προβλήματα, την περιφερειακή γεωπολιτική και τον πραγματισμό να υπαγορεύουν την προσέγγισή της στον πόλεμο.
Ως αποτέλεσμα, η τουρκική ηγεσία εμφανίζεται για άλλη μια φορά πρόθυμη να συνεχίσει τις συναλλαγές ως συνήθως με μια όλο και πιο απομονωμένη Ρωσία.
Μεταβαλλόμενοι άνεμοι
Αν και είναι υποχρεωμένη μόνο να κλείσει τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων για τα ναυτικά πλοία των κρατών που βρίσκονται σε πόλεμο σύμφωνα με το Άρθρο 19 της Σύμβασης του Μοντρέ, η Άγκυρα έχει αρνηθεί την πρόσβαση και σε μη παράκτια κράτη του ΝΑΤΟ.
Οι φόβοι της Τουρκίας να χάσει από τη Δύση στις φιλοδοξίες της για ένα είδος περιφερειακής ιδιοκτησίας της Μαύρης Θάλασσας υπερίσχυσαν έναντι των απειλών ασφαλείας που θέτει η Ρωσία.
Η επιθυμία της Τουρκίας να περιορίσει την παρουσία πλοίων του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση με τη Ρωσία, είναι κατανοητή,ακόμα και αν δεν συνάδει με τους στόχους της Συμμαχίας.
Είναι πιο δύσκολο να δικαιολογηθούν οι δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ που αναρωτιέται εάν οι νάρκες που ανακαλύφθηκαν στη Μαύρη Θάλασσα είχαν τοποθετηθεί εκεί σκόπιμα για να δημιουργήσουν μια δικαιολογία για τα ναρκοκαθαριστικά του ΝΑΤΟ να εισέλθουν σε αυτά τα ύδατα.
Η Τουρκία εμποδίζει επίσης τη γρήγορη ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, προσπαθώντας να χρησιμοποιήσει την κατάσταση για να λύσει τα δικά της προβλήματα και να εκφράσει τις δικές της ανησυχίες για την ασφάλεια.
Είναι πολύ απίθανο η τουρκική ηγεσία να εμποδίσει την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών μακροπρόθεσμα.
Ωστόσο, η τρέχουσα διπλωματική της διαπραγμάτευση έχει αποκαλύψει σημαντικές διαφορές στις αντιλήψεις για την απειλή, όπως φαίνεται από την Άγκυρα και άλλες πρωτεύουσες.
Ενώ για τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, η κύρια απειλή στα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ είναι μια ρεβιζιονιστική Ρωσία, για την Τουρκία είναι οι μαχητές των Κουρδικών Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG) και του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) που δραστηριοποιούνται στη Συρία και φέρονται να βρίσκουν ένα ασφαλές καταφύγιο στη Φινλανδία και τη Σουηδία.
Προφανώς, η εκτόξευση των αντιαμερικανικών συναισθημάτων στην Τουρκία και η παραδοσιακή δυσπιστία για τη Δύση περιορίζουν τις δυνατότητες συνεργασίας στην Ουκρανία.
Ενώ η πλειοψηφία των Τούρκων υποστηρίζει την Ουκρανία σε αυτόν τον πόλεμο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περισσότερο από το 48 τοις εκατό κατηγορεί τις Ηνωμένες Πολιτείες ή το ΝΑΤΟ για τη σύγκρουση, ενώ μόνο το 34 τοις εκατό θεωρεί υπεύθυνη τη Ρωσία.
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση στην τουρκική κοινωνία ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι απλώς άλλη μια περιφερειακή σύγκρουση που υποκινήθηκε από δυτικές δυνάμεις μετά το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και άλλες.
Οι εισβολές και η επιθετικότητα της Ρωσίας στη Νότια Οσετία, την Αμπχαζία, το Ναγκόρνο Καραμπάχ, την Υπερδνειστερία και πιο πρόσφατα στην Ουκρανία και τη Συρία δεν προκαλούν παρόμοια απάντηση μεταξύ των Τούρκων.
Ούτε η λαϊκιστική ρητορική, που φουντώνει ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους, καθώς και η μαζική αντιδυτική προπαγάνδα στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης με κυρίως αποστράτους Στρατηγούς, εθνικιστές ειδικούς και (φιλο)Ρώσους ειδικούς με ισχυρή ευρασιατική ατζέντα, βοηθούν.
Οι οικονομικές και στρατηγικές ατζέντες του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξαρτώνται επίσης από τον στενό συντονισμό με τη Μόσχα.
Η Ρωσία προμηθεύει σχεδόν το ήμισυ της τουρκικής εγχώριας ζήτησης φυσικού αερίου, παρέχει τεχνολογία για τον πρώτο πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της χώρας στο Akkuyu και χρησιμεύει ως πηγή περισσότερων από πέντε εκατομμυρίων τουριστών ετησίως.
Η υποστήριξη του Κρεμλίνου είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της παρουσίας της Τουρκίας στον Νότιο Καύκασο και τη Μέση Ανατολή.
Η πρόσφατη συνάντηση του Τσαβούσογλου με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ στην Άγκυρα έδειξε ξεκάθαρα ότι η Τουρκία επιθυμεί να εμμείνει σε μηχανισμούς συνεργασίας με τη Ρωσία, όπως η Πλατφόρμα της Αστάνα στη Συρία ή η μορφή 3+3 στον Νότιο Καύκασο (στην οποία συμμετέχει και το Ιράν, Γεωργία, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν).
Αντί να χρησιμοποιήσει αυτή την κρίση ως ευκαιρία για να μειώσει τη στρατηγική της εξάρτηση από τη Ρωσία, η Τουρκία φαίνεται πρόθυμη να δεσμευτεί ακόμη περισσότερο με τη Μόσχα στο πλαίσιο νέων μορφών.
Τα χρήματα έχουν σημασία
Η Ουκρανία έχει μέχρι στιγμής σεβαστεί σε μεγάλο βαθμό τις ευαισθησίες της Τουρκίας και δεν έχει πιέσει πολύ σκληρά για τις κυρώσεις, αντ' αυτού εστιάζεται στις προμήθειες όπλων και στον μεσολαβητικό ρόλο της Άγκυρας.
Ωστόσο, αυτή η δυναμική βρίσκεται υπό πίεση, καθώς οι Ρώσοι ολιγάρχες χρησιμοποιούν την Τουρκία ως ασφαλές καταφύγιο για να παρακάμψουν τους περιορισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες δηλώσεις του Λαβρόφ, το διμερές εμπόριο Ρωσίας-Τουρκίας διπλασιάστηκε το πρώτο τρίμηνο του 2022 και τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες για την επέκταση της χρήσης του ρωσικού συστήματος πληρωμών MIR στην Τουρκία.
Τον Μάρτιο, ο Ερντογάν πρότεινε στον Πούτιν να στραφούν στις χώρες τους σε εθνικά νομίσματα ή χρυσό σε εμπορικές συμφωνίες αντί για δολάριο ή ευρώ.
Ο Izzet Ekmekcibashi, επικεφαλής του Τουρκο-Ρωσικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου (DEIK), δήλωσε ότι περισσότερες από χίλιες νέες ρωσικές εταιρείες άνοιξαν στην Τουρκία μόνο τον Μάρτιο.
Πιο πρόσφατα, ένας καλά πληροφορημένος Τούρκος δημοσιογράφος ανέφερε μια ρωσοτουρκική συμφωνία για τη μεταφορά των ευρωπαϊκών κεντρικών γραφείων σαράντα τριών κορυφαίων ρωσικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της Gazprom στην Τουρκία.
Η Τουρκο-Ρωσική συνεργασία στον τουρισμό αναπτύχθηκε επίσης γρήγορα. Τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι τουρκικές αερομεταφορείς πραγματοποιούν 438 πτήσεις την εβδομάδα προς τη Ρωσία αυτό το καλοκαίρι, σε μια περίοδο που οι κυρώσεις δυσκόλεψαν τη Μόσχα
Σύμφωνα με την φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah, η Turkish Airlines υπέγραψε συμφωνία για να φέρει 1,5 εκατομμύριο Ρώσους τουρίστες το 2022.
Η έκθεση της εφημερίδας υποδηλώνει ότι η Άγκυρα σχεδιάζει επίσης να εκδώσει δάνεια υπό κρατικές εγγυήσεις για να στηρίξει τουρκικές ταξιδιωτικές εταιρείες που συνεργάζονται με Ρώσους τουρίστες και αντίστροφα μια νέα αεροπορική εταιρεία με συγκεκριμένη εντολή να μεταφέρει Ρώσους τουρίστες στην Τουρκία.
Η Άγκυρα, η οποία νωρίτερα κάλεσε τη Μόσχα να τερματίσει τον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών, ώστε οι εξαγωγές σιτηρών να επανεκκινήσουν, τώρα παίρνει μια πιο φιλορωσική θέση, υποστηρίζοντας τη διεθνή κοινότητα να βοηθήσει να ξεμπλοκάρει όχι μόνο το εμπόριο σιτηρών και λιπασμάτων της Ουκρανίας αλλά και της Ρωσίας και επιστροφή των ρωσικών τραπεζών στο σύστημα SWIFT.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Λαβρόφ στην Τουρκία, ο Τσαβούσογλου είπε ότι η Τουρκία θεωρεί τις απαιτήσεις της Μόσχας «λογικές» και «εφικτές» και υποστήριξε τη χαλάρωση των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Υπάρχουν επίσης άφθονα στοιχεία για την ανάμειξη της Άγκυρας στην παράνομη αποστολή και εμπορία ουκρανικών σιτηρών που έκλεψαν οι ρωσικές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή μέσω των τουρκικών λιμανιών της Σαμψούντας, της Ντερίντζε, της Μπαντίρμα και του Ισκεντερούν.
Μέχρι στιγμής, παρά τα ισχυρά στοιχεία για τα ρωσικά εγκλήματα και τις επίσημες εκκλήσεις από την Ουκρανία, οι τουρκικές αρχές παρέμειναν σιωπηλές για αυτές τις υποθέσεις.
Αυτές οι κινήσεις της Τουρκίας δεν υπονομεύουν απλώς την αξιοπιστία της ως μεσολαβητή μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, αλλά εγείρουν επίσης ερωτήματα σχετικά με τις γεωπολιτικές επιλογές της Άγκυρας σε ένα ευρύτερο περιφερειακό και διατλαντικό πλαίσιο.
Καθώς κλίνει προς τη Ρωσία σε μια προσπάθεια για σταθερότητα στο εσωτερικό, η Τουρκία κινδυνεύει να βρεθεί αποξενωμένη από τη Δύση και να ευθυγραμμιστεί με ένα κράτος παρία στη διεθνή σκηνή.
Η υπόθεση της Ουκρανίας θα γίνει μεγάλη δοκιμασία για την Τουρκία.
Το αν η Άγκυρα προτιμά να το χρησιμοποιήσει για να γεφυρώσει τα κενά με τη Δύση ή να κόψει τις γέφυρες μένει να φανεί."
Διαπιστώσεις-Συμπεράματα
Από τα παραπάνω καταδεικνύεται περίτρανα ότι η Δύση έχει αντιληφθεί τον πραγματικό ρόλο και επιδιώξεις της Τουρκίας, η οποία αγκαλιάζει όλο και περισσότερο την Ρωσία, με την οποία συνδυαλάσσεται σε πάρα πολλούς τομείς, οικονομικικούς,πολιτικούς, γεωστρατηγικούς, παίζοντας το ρόλο του "δούρειου ίππου" στους κόλπους του ΝΑΤΟ
Εκτίμησή μας είναι ότι έγινε πλέον ευρέως αντιληπτό ότι η Τουρκία του Ερντογάν , είναι ένας πάρα πολύ προβληματικός εταίρος για τη Δύση, ο οποίος δρά και ενεργεί καιροσκοπικά, "παίζοντας" σε δύο ταμπλό
Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί και δεν θα συνεχιστεί για πολύ
