Η περιφέρεια του Καλίνινγκραντ παραμένει μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες περιοχές στην Ευρώπη. Η σημασία του μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω αφού ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, απείλησε τη Φινλανδία και τη Σουηδία με στρατιωτική απάντηση σε περίπτωση που ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
Καθώς η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία μαίνεται, μερικές ελάχιστα γνωστές τοποθεσίες όπως η Υπερδνειστερία, μια φιλορωσική αποσχισθείσα περιοχή στη Μολδαβία που βρίσκεται δίπλα στα νοτιοδυτικά σύνορα της Ουκρανίας, έχουν αναδειχθεί ως κρίσιμοι παράγοντες που διαμορφώνουν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της σύγκρουσης.
Το Καλίνινγκραντ, μια ρωσική περιοχή στην Ανατολική Ευρώπη στην ακτή της Βαλτικής Θάλασσας, είναι κρίσιμo τόσο για την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία όσο και για τη διασφάλιση της ασφάλειάς της σε μια εχθρική ήπειρο.
Το Καλίνινγκραντ, το οποίο δεν έχει σύνορα με τη Ρωσία, έχει επίσης το μοναδικό λιμάνι της Βαλτικής Θάλασσας χωρίς πάγο όλο το χρόνο, που φέρει το ίδιο όνομα με την την περιοχή. Ως αποτέλεσμα, η πόλη-λιμάνι είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη Ρωσία όσο και για τα κράτη της Βαλτικής για τη διασφάλιση της μεταφοράς και του εμπορίου σε ολόκληρη την περιοχή όπου οι θερμοκρασίες είναι συνήθως κάτω από το μηδέν κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους κάθε χειμώνα.
Αλλά πέρα από τις μεταφορές και το εμπόριο, το Καλίνινγκραντ εξακολουθεί να είναι σημαντικό για τη Ρωσία λόγω του στρατηγικού του βάθους. Φιλοξενεί τον στόλο της Βαλτικής της χώρας και βρίσκεται ως το δυτικότερο έδαφος της Μόσχας, κοντά στην καρδιά της Ευρώπης.
Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι εάν το ΝΑΤΟ επενέβαινε στην τρέχουσα σύγκρουση στην Ουκρανία ή εάν η Μόσχα στόχευε άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες όπως η Λιθουανία, ένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ της Βαλτικής ή η κοντινή Πολωνία, η οποία προμηθεύει την Ουκρανία με κρίσιμα όπλα του ΝΑΤΟ, το Καλίνινγκραντ θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για επίθεση της Ρωσίας σε αυτές τις χώρες.
Καθώς οι αναλύσεις πληθαίνουν όσο οι φόβοι για μια γενικευμένη σύρραξη στην Ευρώπη αυξάνονται, ας δούμε τις στρατιωτικές δυνατότητες του ρωσικού θύλακα, αλλά και τη σύντομη ιστορία του.
Αδύναμα χερσαία στρατεύματα
Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για τα στρατεύματα που σταθμεύουν στην περιφέρεια του Καλίνινγκραντ, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η περιοχή αυτή έχει σημαίνοντα ρόλο στις δραστηριότητες παραπληροφόρησης και ψυχολογικών επιχειρήσεων της Ρωσίας και χρησιμοποιείται για να κρατά υπό έλεγχο ολόκληρη την περιοχή.
Από αυτήν την περιοχή θα μπορούσε να προέλθει μια πιθανή επίθεση στον ισθμό του Suwałki, αποκόπτοντας τις χώρες της Βαλτικής από τη βοήθεια του ΝΑΤΟ.
Δεν υπάρχουν πολλές ρωσικές δυνάμεις σταθμευμένες στην περιφέρεια. Η μεγαλύτερη μονάδα είναι η 79η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Φρουρών. Έχει περίπου 4 χιλιάδες στρατιώτες με άρματα μάχης T-72 και οχήματα πεζικού BMP-2. Η δεύτερη ισχυρότερη μονάδα είναι η 336η Ναυτική Ταξιαρχία Πεζικού με περίπου 3.000 στρατιώτες, εξοπλισμένους με τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BTR-80/82. Έχουμε επίσης μια τρίτη μεγάλη μονάδα, την 7η μονάδα Μηχανοκίνητου Συντάγματος Πεζικού που αποτελείται από περίπου χίλια άτομα, οπλισμένα κυρίως με τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού.
Δεν πρόκειται για μεγάλες ένοπλες δυνάμεις, αντιθέτως - είναι μόνο 8.000 στρατιώτες οπλισμένοι κυρίως με μάλλον ξεπερασμένο εξοπλισμό. Λαμβάνοντας υπόψη τις μέτριες στρατιωτικές δυνάμεις στο έδαφος, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Πολωνίας ή των χωρών της Βαλτικής από το Καλίνινγκραντ. Φυσικά, είναι δυνατό να ενισχυθεί η περιφέρεια κατά αρκετές χιλιάδες νέους στρατιώτες, αλλά μια τέτοια διαδικασία απαιτεί χρόνο και πιθανότατα θα γίνει αντιληπτή από τις χώρες του ΝΑΤΟ.
Αντιαεροπορική άμυνα του Καλίνιγκραντ
Ωστόσο, η αντιαεροπορική άμυνα που είναι εξοπλισμένη με τα συστήματα S-300 και S-400 είναι πολύ ισχυρότερη. Σε περίπτωση σύγκρουσης, αυτά τα συστήματα θα μπορούσαν να καταστήσουν αρκετά δύσκολη την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα της αεροπορίας του ΝΑΤΟ στην Πολωνία, τις χώρες της Βαλτικής και τη Βαλτική Θάλασσα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ρωσικό κινητό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Krasukha-4: Στα χέρια της Ουκρανίας «χρυσορυχείο» πληροφοριών
Ένα επιπλέον στοιχείο της αεράμυνας είναι τα συστήματα μικρής εμβέλειας Tor και Buk και 28 μαχητικά Su-27. Εκεί βρίσκονται επίσης αεροπλάνα Su-24 και ελικόπτερα Mi-24. Οι Ρώσοι μπορούν επίσης να χτυπήσουν διάφορους στόχους από την περιοχή με τους πυραύλους Iskander και Tochka.
Ο στόλος της Βαλτικής
Τα πλοία του Βαλτικού Στόλου εξοπλισμένα με πυραύλους Kalibr-NK σταθμεύουν επίσης στο Καλίνινγκραντ, τα οποία μπορούν να επιτεθούν σε στόχους σε απόσταση μεγαλύτερη των 1000 χιλιομέτρων, δηλαδή σχεδόν σε όλη την Πολωνία.
Κατά καιρούς, εμφανίστηκαν πληροφορίες στα μέσα ενημέρωσης ότι ενδέχεται να υπάρχουν πυρηνικά όπλα στην περιφέρεια του Καλίνινγκραντ. Ο τύπος των όπλων και των στρατευμάτων που σταθμεύουν στην περιοχή ενδέχεται να αλλάξει δυναμικά λόγω της δυνατότητας γρήγορης μεταφοράς πρόσθετου εξοπλισμού.
Ασφαλώς, η αχίλλειος πτέρνα της περιφέρειας είναι το γεγονός ότι σε περίπτωση πολέμου θα περικυκλωνόταν και θα αποκόπτονταν εντελώς από το πραγματικό έδαφος της Ρωσίας.
Θα πρέπει να τονιστεί, ωστόσο, ότι ο κίνδυνος να ξεσπάσει πόλεμος είναι πολύ μικρός και μάλλον αυτός ο ρωσικός θύλακας θα χρησιμοποιηθεί για περαιτέρω ψυχολογικές επιχειρήσεις στη Ρωσία.
«Η Ρωσία έχει ήδη πυρηνικά όπλα στη Βαλτική»
Η Ρωσία έχει ήδη πυρηνικά όπλα στην περιοχή της Βαλτικής, δήλωσε την Πέμπτη ο Λιθουανός υπουργός Άμυνας, Αρβίντας Ανουσάουσκας. Ένας από τους στενότερους συμμάχους του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε το ΝΑΤΟ την Πέμπτη ότι εάν η Σουηδία και η Φινλανδία ενταχθούν στη στρατιωτική συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, τότε η Ρωσία θα πρέπει να ενισχύσει την άμυνά της στην περιοχή, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Ο Ανουσάουσκας είπε στο κανάλι BNS της Λιθουανίας ότι πυρηνικά όπλα έχουν αναπτυχθεί στον θύλακα του Καλίνινγκραντ της Ρωσίας στη Βαλτική Θάλασσα πριν από την τρέχουσα κρίση.
«Οι τρέχουσες ρωσικές απειλές φαίνονται αρκετά περίεργες, όταν γνωρίζουμε ότι, ακόμη και χωρίς την παρούσα κατάσταση ασφαλείας, κρατούν το όπλο 100 χιλιόμετρα από τα σύνορα της Λιθουανίας», ανέφερε ο υπουργός την Πέμπτη. «Τα πυρηνικά όπλα διατηρούνταν πάντα στο Καλίνινγκραντ... η διεθνής κοινότητα, οι χώρες της περιοχής, το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό... Το χρησιμοποιούν ως απειλή», πρόσθεσε.
Ο θύλακας του Καλίνινγκραντ της Ρωσίας, στην ακτή της Βαλτικής Θάλασσας, βρίσκεται ανάμεσα στα μέλη του ΝΑΤΟ, Λιθουανία και Πολωνία.
Η πρωθυπουργός της Λιθουανίας Ίνγκριντα Σιμόνιτε δήλωσε την Πέμπτη ότι η ρωσική απειλή για αύξηση του στρατού, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών, στην περιοχή της Βαλτικής δεν είναι «τίποτα καινούριο».
Σύντομη ιστορία: H πρώην πρωτεύουσα της Πρωσίας
Εκτός από τη στρατηγική και στρατιωτική του σημασία, το Καλίνινγκραντ έχει μεγάλη ιστορική σημασία τόσο για την ευρωπαϊκή όσο και για τη ρωσική ιστορία. Ενώ η πόλη έχει ένα ρωσικό όνομα, το οποίο προέρχεται από τον Μιχαήλ Καλίνιν, ένα από τα ηγετικά μέλη του κομμουνιστικού μπολσεβίκικου κινήματος και τον επίσημο αρχηγό της Σοβιετικής Ένωσης μεταξύ 1922 και 1946, ιδρύθηκε από Τεύτονες Ιππότες, Γερμανικής καταγωγής Καθολικούς σταυροφόρους, τάγμα που κυβέρνησε την Πρωσία από τον 13ο αιώνα έως τον 15ο αιώνα.
Το Τευτονικό Τάγμα ονόμασε την πόλη Κένιγκσμπεργκ, που σημαίνει το βουνό του βασιλιά, αναφερόμενο στον βασιλιά Ότακαρ Β΄ της Βοημίας. Η πόλη ήταν η πρωτεύουσα της πρωσικής μοναρχίας, ενός κράτους υπό την ηγεσία των Γερμανών, για αιώνες μέχρι το 1701, όταν η βασιλική οικογένεια μετέφερε την πρωτεύουσά της στο Βερολίνο. Η Πρωσία είναι το προκάτοχο κράτος της σημερινής Γερμανίας.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη έγινε μάρτυρας έντονων μαχών μεταξύ των σοβιετικών δυνάμεων και της ναζιστικής Γερμανίας, η οποία ηττήθηκε στη μάχη του Κένιγκσμπεργκ και χάθηκε από τη Μόσχα το 1945. Μετά τη Συμφωνία του Πότσνταμ του 1945 μεταξύ των Συμμάχων και των Σοβιετικών, η πόλη παραχωρήθηκε στο Μόσχα από τις δυτικές δυνάμεις και έγινε μέρος της ΕΣΣΔ. Αφού τη διεκδίκησε από το Βερολίνο, η σοβιετική ηγεσία ονόμασε την πόλη Καλίνινγκραντ το 1946, εκτοπίζοντας βίαια τον γερμανικό πληθυσμό της στη Γερμανία. Αλλά μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και με την εμφάνιση των ανεξάρτητων κρατών της Βαλτικής, της Λιθουανίας, της Λετονίας και της Εσθονίας, η πόλη έχασε τη χερσαία σύνδεσή της με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Ενώ οι Ρώσοι άλλαξαν όλα τα ονόματα των πόλεων της σοβιετικής εποχής, που τιμούσαν τη μνήμη κομμουνιστών ηγετών όπως ο Λένιν και ο Στάλιν, δεν ακολούθησαν αυτή την πολιτική για το Καλίνινγκραντ, καθιστώντας το κέντρο της περιφέρειας του Καλίνινγκραντ της χώρας. Οι Ρώσοι ηγέτες μπορεί να σκέφτηκαν ότι η επιστροφή στο προηγούμενο όνομα της πόλης θα θύμιζε στους ανθρώπους το γερμανικό παρελθόν της.
Ο σημερινός συνολικός πληθυσμός της Περιφέρειας του Καλίνινγκραντ ανέρχεται σε σχεδόν ένα εκατομμύριο, καθώς αποτελεί πόλο έλξης για εσωτερική μετανάστευση από άλλα μέρη της Ρωσίας. Είναι επίσης ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα της Ρωσίας. Γραφική τοποθεσία, έχει εκλεγεί πολλές φορές στο παρελθόν ως η καλύτερη πόλη της Ρωσίας.
Ο Ιμάνουελ Καντ, ο κορυφαίος φιλόσοφος της Γερμανίας, ήταν επίσης ιθαγενής του Καλίνινγκραντ. Η θεωρία της «αιώνιας ειρήνης» ήταν μια από τις εμπνεύσεις για το σχέδιο ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με ορισμένους ακαδημαϊκούς. Κατά τη διάρκεια μιας σύντομης ρωσικής εισβολής στο Καλίνινγκραντ μεταξύ 1758 και 1762, ο Καντ ορκίστηκε πίστη στην τότε Ρωσίδα αυτοκράτειρα Ελισάβετ. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Γερμανός φιλόσοφος αρνήθηκε να αποκηρύξει την πίστη του στη Ρωσία ακόμη και όταν η Πρωσία διεκδίκησε αργότερα το Καλίνινγκραντ. Σήμερα, το άγαλμά του στέκεται μπροστά από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο της Βαλτικής στο Καλίνινγκραντ.
