Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η πρόσφατη επίθεση σε τουρκική αυτοκινητοπομπή στη Συρία που σκότωσε δύο άνδρες των τουρκικών ειδικών δυνάμεων «έσπασε την πλάτη της καμήλας», προσθέτοντας:
«Είμαστε αποφασισμένοι να εξαλείψουμε τις απειλές που προέρχονται από εκεί είτε με τις δυνάμεις που δραστηριοποιούνται σε αυτές τις περιοχές ή με δικά μας μέσα».
Ο Ερντογάν μέσω των απειλών του, άραγε προετοιμάζεται όντως να εξαπολύσει νέα στρατιωτική επίθεση στις περιοχές της Συρίας που διοικούνται από τους Κούρδους, ή επιχειρεί να στείλει μήνυμα στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ότι πρέπει να γίνει κάτι περισσότερο για την αντιμετώπιση της κρίσης στη Συρία με τους όρους της Τουρκίας;
Ο πρόεδρος της Τουρκίας βρίσκεται εγκλωβισμένος, από τον «ατελείωτο πόλεμο» και την κατοχή μέρους της Συρίας κατέχοντας πλήρως την επαρχία Αφρίν και μερικώς αυτή του Ιντλίμπ, το οικονομικό βάρος της φιλοξενίας 3,6 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων, μέχρι και τις διαφορές με τον Μπάιντεν και τον Πούτιν για τα επόμενα βήματα στη Συρία.
Πριν από δύο χρόνια αυτόν τον μήνα, με το πράσινο φως από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο Ερντογάν ξεκίνησε την Επιχείρηση «Spring Shield», μια στρατιωτική επιθετική επιχείρηση σε περιοχές που ελέγχονταν από τους Κούρδους στη βορειοανατολική Συρία κοντά στα τουρκικά σύνορα, με την επίφαση του πολέμου κατά της τρομοκρατίας των Κούρδων του YPG, με σκοπό την εκδίωξη τους από την περιοχή και την δημιουργία ζώνης ασφαλείας για την αντιμετώπιση της πλημμύρας των Σύριων προσφύγων προς την Τουρκία.
Στη συνέχεια, ο Ερντογάν κατέληξε σε συμφωνία με τον Πούτιν που έφερε στρατιωτικές δυνάμεις του Άσσαντ σε γειτονικές περιοχές και περιόρισε την κατοχή της Τουρκίας σε δύο μικρές πόλεις, το Τελ Αμπιάντ και το Ρας αλ-Αϊν.
Η ρωσική συμφωνία, ωστόσο, υποσχέθηκε ότι όλα τα στοιχεία των Κούρδων Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG) και τα όπλα τους "θα απομακρυνθούν" από τις παρακείμενες περιοχές, αλλά αυτό δεν συνέβη.
Η Τουρκία θεωρεί το YPG είναι το συριακό παράρτημα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Τουρκία έχουν χαρακτηρίσει τρομοκρατική ομάδα. Οι δημόσιες δηλώσεις του Ερντογάν αυτήν την εβδομάδα συνέδεσαν το PKK και το YPG όχι μόνο με την τρομοκρατία κατά της Τουρκίας αλλά και με το εμπόριο ναρκωτικών στην Ευρώπη.
Ο Πούτιν προσπάθησε να μεσολαβήσει για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ της συριακής κυβέρνησης, των Κούρδων της Συρίας και της Τουρκίας, αλλά τα κομμάτια δεν ενώθηκαν, εν μέρει λόγω του κακού κλίματος μεταξύ όλων των μερών.
Ένας άλλος λόγος είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διατηρούν δύναμη 900 στρατιωτικών στη Συρία συνεργάζονται με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, η οποία αποτελείται κυρίως από το YPG και οι οποίες πολέμησαν στο πλευρό της Ουάσιγκτον τους τρομοκράτες του ISIS στη Συρία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Στα μαχαίρια" Κάιρο-Άγκυρα! Η Τουρκία πουλάει drones στην Αιθιοπία-Πως μπαίνει στην εξίσωση η Ελλάδα
Μήνυμα Ερντογάν προς Πούτιν: "Ας κάνουμε μια συμφωνία"
Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει στην πραγματικότητα δύο ζητήματα στη Συρία:
Την ασφάλεια των περιοχών που κατέχει η Τουρκία μέσω συριακών δυνάμεων πληρεξούσιων στα βορειοανατολικά των Κούρδων και την ασφάλεια στο Ιντλίμπ στα βορειοδυτικά, το οποίο ελέγχεται κυρίως από τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, μια τζιχάντι που συνδέεται με την Αλ Κάιντα, ομάδα που χαρακτηρίστηκε ως τρομοκρατική ομάδα τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο Πούτιν πίεσε τον Ερντογάν να διώξει τις τρομοκρατικές ομάδες από το Ιντλίμπ και λίγο πολύ να απομακρυνθεί από την περιοχή και να επιτρέψει στις συριακές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία να απομακρύνουν το HTS και τις άλλες ένοπλες ομάδες και να ανοίξουν ξανά δύο βασικούς αυτοκινητόδρομους (τον Μ4 και τον Μ5) που περνούν από εκεί.
Ο Ερντογάν και ο Πούτιν συναντήθηκαν στο Σότσι στις 29 Σεπτεμβρίου, αλλά οι ανακοινώσεις δεν σήμαναν συμφωνία ούτε στο Ιντλίμπ ούτε στο Τελ Ριφάτ και στη Μανμπίτζ, τις κουρδικές πόλεις στα βορειοανατολικά της Συρίας
«Το χαρτί του Tell Rifaat φαίνεται να είναι ένα εργαλείο για τον Ερντογάν να διατηρήσει το status quo στο Idlib», γράφει ο Fehim Tastekin. «Ωστόσο, ένας τέτοιος ελιγμός δεν μπορεί να αποτρέψει οριστικά τις πιέσεις που σχετίζονται με το Ιντλίμπ. Η Ρωσία δεν έδειξε καμία διάθεση να ανταλλάξει το Τελ Ριφαάτ και τη Μανμπίτζ με το Ιντλίμπ και είναι απίθανο να εγκρίνει νέα τουρκική επίθεση».
Από τη σκοπιά του Σύριου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο έλεγχος του Τελ Ριφαάτ και ίσως ακόμη και της Μανμπίτζ από συριακές ένοπλες ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία θα ήταν μια ανεπιθύμητη και μια νέα απειλή για τη σταθερότητα του Άσαντ.
Ο Πούτιν, ως βασικός υποστηρικτής του Άσαντ, προτιμά επομένως να κρατήσει τον Ερντογάν μακριά από μια νέα επίθεση στη Συρία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν επίσης να αποφύγουν μια τουρκική επίθεση σε περιοχές που ελέγχονται από τους συριακούς Κούρδους εταίρους τους του YPG.
Άραγε τελικά ο Ερντογάν και ο Πούτιν μπορεί να συμβιβαστούν τόσο στην Ιντλίμπ όσο και στην Τελ Ριφάτ;
«Η Τουρκία μπορεί να πάρει το πράσινο φως για μια περιορισμένη επιχείρηση στο Τελ Ριφάτ που δεν θα επηρεάσει τον έλεγχο στο έδαφος με αντάλλαγμα την απόσυρσή της από τη διαδρομή Μ-4 στο Ιντλίμπ», προσθέτει ο Ταστέκιν. «Δεδομένης της σημασίας που δίνει η Δαμασκός και οι σύμμαχοί της στο Tell Rifaat, κάθε οπισθοδρόμηση εκεί θα απαιτούσε πιθανώς ένα σημαντικό βήμα του Ερντογάν που θα άλλαζε σημαντικά την κατάσταση στο έδαφος».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ρέει το αίμα των Τούρκων στη Συρία-80 νεκροί Τούρκοι στρατιωτικοί σε Συρία και Β. Ιράκ από τις αρχές του έτους!
Ο Ερντογάν τεστάρει τον Μπάιντεν στη Συρία μέσω της πρότασης για αγορά νέων F-16;
Η παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης από τον Λευκό Οίκο στη Συρία στις 7 Οκτωβρίου έθεσε την Τουρκία στην αντίθετη πλευρά των αμερικανικών συμφερόντων στη βορειοανατολική Συρία, δηλώνοντας ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας εκεί «υπονομεύουν την εκστρατεία για την νίκη του Ισλαμικού Κράτους, θέτουν σε κίνδυνο τους αμάχους και απειλούν περαιτέρω να υπονομεύσουν την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή ενώ συνεχίζουν να αποτελούν έναν ασυνήθιστο και εξαιρετικό κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών ».
Αν και ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις καταδίκασε την επίθεση της 10ης Οκτωβρίου που σκότωσε τους δύο Τούρκους στρατιώτες και κάλεσε όλα τα μέρη να σεβαστούν τις γραμμές κατάπαυσης του πυρός, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου τις επέκρινε, χαρακτηρίζοντας τις δηλώσεις του Πράις ανειλικρινείς και επισημαίνοντας τον ρόλο της Ουάσινγκτον στην παροχή όπλα στους Κούρδους μαχητές της Συρίας, λέγοντας:
"Τους παρέχετε όπλα και στη συνέχεια κάνετε μια δήλωση μόνο για επίδειξη. Η ανειλικρίνεια είναι εμφανής "
Ο Πράις προσπάθησε να μειώσει την ένταση στις 14 Οκτωβρίου, λέγοντας ότι «η Τουρκία, φυσικά, είναι ένας σημαντικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Έχουμε κοινά ενδιαφέροντα σε αριθμό τομέων. Αυτό περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Συρία και την αποτροπή της κακοήθους επιρροής στην περιοχή ».
Εν τω μεταξύ, παρά τις τριβές στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και τις κυρώσεις που προέκυψαν από την αγορά της Τουρκίας του ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400, η Άγκυρα ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να αγοράσει 40 νέα μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Ο Ερντογάν «βλέπει το αίτημα ως ένα τελευταίο τεστ εμπιστοσύνης με την κυβέρνηση Μπάιντεν, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να πείσει το Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση, αν πραγματικά ενδιαφέρεται να κρατήσει την Τουρκία μακριά από την αγκαλιά της Ρωσίας», γράφει ο Metin Gurcan. «Το αίτημα θεωρείται ως ένα είδος τέστ, με την Άγκυρα να ετοιμάζεται για την υιοθέτηση μιας νέας στρατηγικής, ανάλογα με την απάντηση της Ουάσινγκτον».
«Πολλοί στην Τουρκία αναρωτιούνται τώρα αν η Άγκυρα έκανε το αίτημα F-16 μόνο για να απορριφθεί, σε μια υπολογισμένη κίνηση για να προετοιμάσει το έδαφος για διαπραγματεύσεις αγοράς της πολεμικού αεροσκάφους από τη Ρωσία», προσθέτει ο Gurcan.
Αν και «ο Ερντογάν έχει ακόμη λιγότερα περιθώρια ελιγμών έναντι του Μπάιντεν από ότι με τον Πούτιν», παρατηρεί ο Τσενγκίζ Καντάρ, ο Ερντογάν μπορεί ακόμη να απομακρυνθεί από το σημείο διακοπής των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, καθώς χρειάζεται τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αντίβαρο για τη Ρωσία
Το τέλμα της Συρίας προκάλεσε «ένα είδος εύθραυστου αδιεξόδου» μεταξύ της Τουρκίας, της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών «που θα μπορούσε να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή .
Ο Ερντογάν δεν μπορεί να εγκαταλείψει τις Ηνωμένες Πολιτείες εντελώς, καθώς ο ίδιος και ο Πούτιν δεν βρίσκονται "στην ίδια σελίδα" στη Συρία και την Ουκρανία. Χρειάζεται τουλάχιστον την ψευδαίσθηση μιας επιλογής στην αντιμετώπιση του Πούτιν για να παραμείνει στο παιχνίδι, ειδικά στη Συρία
Τελικά φαίνεται ότι Μπάιντεν και Πούτιν τα έχουν βρεί στη Συρία. Οι ΗΠΑ αποδέχονται τον Άσσαντ σιωπηρά και ο Πούτιν εγγυάται την δημιουργία Ομοσπονδιακού κράτους στη Συρία που να εμπεριέχει κουρδικό ημιανεξάρτητο κρατίδιο στα ΒΑ του. Ικανοποιούνται έτσι Μόσχα και Ουάσιγκτον, όχι όμως και ο Ερντογάν που μπαίνει στο περιθώριο.
