Η εκεχειρία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν για την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι η αρχή ενός νέου κεφαλαίου στρατιωτικών συγκρούσεων, τόνισε ο Μάικλ Ρούμπιν, μελετητής στο Αμερικανικό Ινστιτούτο στην Ουάσινγκτον.
Ο Μ. Ρούμπιν επέκρινε τους υπεύθυνους χάραξης εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ (κυβέρνηση Τραμπ) που επέτρεψαν σε Ρωσία και Τουρκία να παρακάμψουν την αμερικανική επιρροή για να διαπραγματευτούν μια εκεχειρία που επεκτείνει κυρίως την τουρκική επιρροή στον Νότιο Καύκασο.
“Η αμερικανική πρεσβεία στο Αζερμπαϊτζάν «πιάστηκε στον ύπνο» και δεν γνώριζε τι σχεδίαζε ο Πρόεδρος Ilham Aliyev, ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Stephen E. Biegun αγνόησε ρήτρα του νόμου για την υποστήριξη της ελευθερίας κινήσεων (των ΗΠΑ), που αφορά την εμπάργκο όπλων στο Αζερμπαϊτζάν πριν από επτά μήνες”, είπε ο Ρούμπιν.
Ο ίδιος τόνισε ότι η σημερινή ηγεσία των ΗΠΑ φαίνεται ότι «αποδέχεται μια συμφωνία που ενδυναμώνει Ρωσία/Τουρκία, ενώ υπογραμμίζει την ταπείνωση και τη στρατηγική σύγχυση του αμερικανικού ΥΠΕΞ».
Ο Αμερικανός ειδικός τόνισε ότι η Τουρκία έχει δημιουργήσει με όλα αυτά έναν τεράστιο διάδρομο που ενώνει το τουρκικό έδαφος με αυτό του Ναχιτσεβάν φτάνοντας μέχρι τα αρμενική επικράτεια στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, προετοιμάζοντας έτσι με αυτόν τον τρόπο πολεμικές συγκρούσεις στο μέλλον.
«Το να επιτρέψεις την παρουσία τουρκικών δυνάμεων κοντά στην Αρμενία ή σε κατοικημένες περιοχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι ό,τι χειρότερο, επειδή η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται τη γενοκτονία της Αρμενίας και επειδή ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και πολλά μέλη της κυβέρνησής του συνεχίζουν να μιλούν για θρησκευτικούς πολέμους», είπε ο Ρούμπιν.
Φαίνεται πιθανό ότι θα υπάρξουν μελλοντικές προσπάθειες για αλλαγή του αποτελέσματος της σύγκρουσης στο Καραμπάχ, το οποίο έχει θέσει την Τουρκία σε ισχυρότερη από πριν θέση.
Αναμένεται ότι η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν θα προσπαθήσει να δώσει ώθηση στην εξωτερική πολιτική και θα ανακτηθεί το κύρος των ΗΠΑ, οι οποίες θα παίξουν από εδώ και στο εξής τον κύριο διπλωματικό πόλο στη διεθνή πολιτική, συμφωνεί ο ίδιος.
«Αυτό δεν είναι το τέλος της σύγκρουσης Ναγκόρνο-Καραμπάχ, είναι μόνο η αρχή ενός νέου κεφαλαίου συγκρούσεων», είπε ο Ρούμπιν.
Ο Ruslan Pukhov, διευθυντής της ρωσικής δεξαμενής σκέψης του Κέντρου Ανάλυσης Στρατηγικών και Τεχνολογιών, δήλωσε στους FT ότι η κλίμακα της επιτυχίας του Αζερμπαϊτζάν, έχοντας την τουρκική στρατιωτική και πολιτική υποστήριξη, ήταν η ανώτερη δυνατή, αλλά η ουσιαστική νίκη ανήκει στην τουρκική κυβέρνηση σε βάρος της Ρωσίας όμως.
«Οι γεωπολιτικές συνέπειες είναι καταστροφικές όχι μόνο για την Αρμενία, αλλά και για τη Ρωσία», δήλωσε ο Πούκοφ.
«Ο πελάτης και ο σύμμαχος των Ρώσων (Αρμενία) ήταν ο ηττημένος. Ο Τούρκος σύμμαχος (Αζέροι) κέρδισαν. Πίσω από το λεπτό πέπλο ενός παραπλανητικού θριάμβου της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, δηλαδή μιας επιτυχούς διαμεσολάβησης και ειρήνευσης στην περιοχή, η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η επιρροή της Μόσχας στην περιοχή του Καυκάσου έχει μειωθεί απότομα. Η Τουρκία, αντίθετα, έχει μεγαλώσει γεωπολιτικά απίστευτα”, τόνισε ο ίδιος.
Ο Onur İşçi, επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Bilkent στην Άγκυρα, δήλωσε στο FT ότι η Τουρκία, η οποία «προσπαθεί να διαμορφώσει έναν αυτόνομο δρόμο για τον εαυτό της» από το ΝΑΤΟ, επέτυχε όλους τους σκοπούς της στο Ναγκόρνο. Μόσχα και Άγκυρα «θα έχουν πολιτικές συγκρούσεις» και μπορεί να μην συμφωνήσουν σε γεωπολιτικά ζητήματα, αλλά «προσπαθούν να το διαχειριστούν», είπε ο Τούρκος ειδικός.
«Δεν νομίζω ότι θα δούμε ποτέ, στη Συρία ή στον Καύκασο, μια πλήρη… στρατιωτική συμμαχία (Ρωσίας-Τουρκίας). Οι πρωτοβουλίες εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας δεν περιορίζονται στον Νότιο Καύκασο φέτος. Οι τουρκικές δυνάμεις έχουν ξεκινήσει σημαντικές δράσεις εναντίον των κουρδικών ένοπλων ομάδων στη Συρία και το Ιράκ, προμηθεύουν εξοπλισμό, μαχητές και τεχνογνωσία την στρατιωτική αντιπαράθεση στην Λιβύη, ενώ αντιμετωπίζουν Ελλάδα και Κύπρο στην Ανατολική Μεσόγειο”, κατέληξε ο Τούρκος ειδικός.
«Ο νότιος Καύκασος μοιάζει για την Άγκυρα σαν μια άνετη ζώνη χωρίς πιθανούς κινδύνους», δήλωσε ο Stanislav Pritchin, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο γεωπολιτικών Σπουδών στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών.
«Η Τουρκία μπορεί να βασιστεί μόνο στο Αζερμπαϊτζάν και δεν έχει καλή κατανόηση των περιφερειακών περιπλοκών, έχοντας περιορισμένο χώρο για ελιγμούς», τόνισε ο ίδιος.
Η ουσία σύμφωνα λοιπόν με όλους αυτούς τους ειδικούς, είναι ότι η Τουρκία “μεγάλωσε απότομα” μετά το Ναγκόρνο και θα κινείται πολύ πιο ανεξάρτητα από εδώ και στο εξής, πολλαπλασιάζοντας όμως τις πιθανότητες να προκαλέσει ένα μεγάλο περιφερειακό πόλεμο ή να δεχθεί έναν.
