Η Ελλάδα έχει κάποιες αντιδυτικές κακίες, που καμία άλλη δυτική χώρα δεν έχει, που εμείς οι Αλβανοί έχουμε ήδη συνηθίσει και δεν μας κάνουν εντύπωση. Και αυτές οι κακίες επιδεικνύονται κυρίως στα σύνορα Ελλάδας και Αλβανίας, γράφει ο Μέρο Μπαζέ στην Tema.
Έγινε μεγάλο πρόβλημα γιατί η Ελλάδα σταμάτησε τους Αλβανούς δημοσιογράφους που πήγαν να παρακολουθήσουν την επίσκεψη του Έντι Ράμα στη Θεσσαλονίκη.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά. Στα ελληνικά σύνορα, είναι ίσως το μοναδικό ευρωπαϊκό σύνορο που αν τους πεις ότι είσαι δημοσιογράφος, ρωτάνε «έχεις κάμερα μαζί σου», «τι θα κάνεις στην Ελλάδα» «πού θα κοιμηθείς», «που πας» κ.λπ. Είναι πιο βολικό να λες ότι είμαι βοσκός παρά δημοσιογράφος.
Ο Έντι Ράμα ανέφερε την περίπτωση του Μάριν Μέμα (σημ. γνωστός για ανθελληνικά του κείμενα και βίντεο), ως δημοσιογράφου που απαγορεύεται να πάει στην Ελλάδα», αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει μια μεγάλη λίστα δημοσιογράφων και πολιτικών και επίσημων προσωπικοτήτων, που ενοχλούνται στα σύνορα της Ελλάδας ή γυρνούν πίσω χωρίς καμία εξήγηση, λόγω του καθήκοντός τους.
Το έχω πάθει σχεδόν 20 χρόνια και αν δεν παραπονιόμουν στον Έλληνα πρέσβη στα Τίρανα το 2014, ο οποίος ήταν ανοιχτόμυαλος διπλωμάτης, μάλλον η ίδια συνήθεια θα συνεχιζόταν.
Λίγο-πολύ έγινε έτσι: Ο αστυνομικός κοιτάζει το διαβατήριο, εισάγει τα στοιχεία στον υπολογιστή, ετοιμάζεται να σφραγίσει, όταν ξαφνικά εμφανίζεται ένα σημείωμα στην οθόνη. Κλείνει τον πάγκο, ανεβαίνει, κάνει ένα τηλέφωνο και μετά σου λέει να βγεις από την ουρά, περίμενε λίγο. Αν ζητήσετε διευκρίνιση, ο χρόνος αναμονής είναι 45 λεπτά, αν είστε ευγενικοί είναι 25 με 30 λεπτά.
Το ίδιο σκηνικό συνέβη και σε μένα όταν συνόδευα τον πρωθυπουργό ή τον πρόεδρο της Βουλής της χώρας, όντας επίσημα διαπιστευμένος δημοσιογράφος στην αντιπροσωπεία και όταν συνόδευα τον πατέρα μου στο αναπηρικό καροτσάκι για επέμβαση. Του επέτρεψαν να περάσει τα σύνορα, αλλά όχι εμένα. Φαινόταν ότι δεν ήταν αστυνομική δουλειά, αλλά έργο συστήματος.
Την τελευταία φορά που μου συνέβη το 2014, ο πρέσβης της Ελλάδας στα Τίρανα ταξίδευε μαζί μου και ο Πρόεδρος της Βουλής της Αλβανίας, Ιλίρ Μέτα. Μετά από αυτό δεν συνέβη ξανά και ελπίζω ότι η επιρροή του να με βοηθήσει μπροστά στην ελληνική αστυνομία είχε θετική επίδραση.
«non grata» σε κακούς Έλληνες
Από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δηλώνει «non grata» στην Αλβανία άτομα ελληνικής υπηκοότητας, τα οποία θεωρεί «προδότες» του ελληνικού εθνικού ζητήματος, όπως η περίπτωση του Jorgo Goros στη Χιμάρα. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες δηλώνουν πρόσωπα «non grata» για τις ευρωπαϊκές αρχές, για εμπλοκή σε μεγάλη διαφθορά ή διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα, μόνο η Ελλάδα σε δηλώνει «non grata» αν δεν είσαι «Έλληνας πατριώτης».
Σκεφτείτε λίγο εάν η Αλβανία εφάρμοζε αυτό το ελληνικό κριτήριο, πόσο μακρύς θα ήταν ο κατάλογος των Αλβανών που θα μπορούσαμε να κηρύξουμε «non grata» για συνεργασία με την Ελλάδα.
«Χάλασε ο υπολογιστής»…
Υπάρχει εγκατεστημένος ρατσισμός στη συμπεριφορά της ελληνικής συνοριακής αστυνομίας με τους Αλβανούς Μόνο στα σύνορα Ελλάδας και Αλβανίας υπάρχει η έκφραση «χάλασε ο υπολογιστής» ενώ η ουρά των αυτοκινήτων είναι 1 χιλιόμετρο και βλέπεις τελωνειακούς. και κυνικοί αστυνομικοί πηγαίνοντας ικανοποιημένοι να πιουν καφέ και να κοροϊδέψουν τους Αλβανούς που περιμένουν στην ουρά.
Σε καμία χώρα της άγριας Αφρικής δεν υπάρχει πια η έκφραση «χάλασε ο υπολογιστής», καθώς τα συνοριακά συστήματα δεν είναι απλά θέμα υπολογιστή, αλλά είναι πιστοποιημένα συστήματα με τα υψηλότερα πρότυπα. Στην Αλβανία, όπου τίποτα δεν είναι άθραυστο, για παράδειγμα αυτό το σύστημα δεν έχει σπάσει ποτέ.
Δεν επιτρέπεται η είσοδος στην Ελλάδα σε πολίτες με καταγωγή από την τσαμουριά που έχουν γραμμένο το όνομα του χωριού τους στα διαβατήριά τους. Μετά από πολλές προσπάθειες, η αλβανική πλευρά συμφώνησε να γράψει το ελληνοποιημένο όνομα Φιλιάτες ή Παραμυθιά στο αλβανικό διαβατήριο, αλλά η ζωή στα σύνορα είναι σκοτεινή γι’ αυτούς, παρόλο που έχουν μείνει λίγοι ηλικιωμένοι που μάλλον δεν έχουν πια τη δύναμη να πάνε στα παλιά τους σπίτια.
Αν πας με αυτοκίνητο…
Ακόμα και τεχνικά, όταν πας με αυτοκίνητο στην Ελλάδα, υπάρχει μια διαδικασία που δεν την έχεις πουθενά στον κόσμο. Σου βάζουν σφραγίδα στο διαβατήριο για το αυτοκίνητο, που κανένα τελωνείο στον κόσμο δεν μπορεί να εξηγήσει, και αν τύχει να πας Ελλάδα πολλές φορές στη σειρά, δεν έχεις πλέον χώρο για αστυνομικές σφραγίδες γιατί έχουν γεμίσει το ελληνικό τελωνείο με σφραγίδες για το αυτοκίνητο που εισάγετε.
Υπάρχουν επίσης ειδικοί κανόνες για τους δυτικούς τουρίστες που θέλουν να εισέλθουν στην Αλβανία από την Ελλάδα. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να ταξιδέψουν στην Αλβανία με αυτοκίνητο νοικιασμένο στην Ελλάδα. Μπορούν να έρθουν από Ιταλία, Αυστρία και Γαλλία, αλλά όχι από την Ελλάδα. Οι διαδικασίες των ασφαλιστικών εταιρειών και του κράτους για αυτήν την πρακτική έχουν γίνει τόσο περίπλοκες που κανείς δεν μπορεί να το λύσει εδώ και χρόνια και πολλοί δυτικοί τουρίστες παραμένουν σε κατάθλιψη στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας γιατί δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί δεν μπορούν να περάσουν σε άλλη χώρα.
Όλες αυτές οι «κακίες της Ελλάδας» είναι στην πραγματικότητα ένα ειδικό καθεστώς που σχετίζεται με την Αλβανία. Είναι ανεξήγητο γιατί χρειάζονται αυτό το ειδικό «διωκτικό» καθεστώς.
Η Αλβανία όχι μόνο δεν εγκυμονεί κανέναν κίνδυνο για την Ελλάδα, αλλά οι Αλβανοί αποτελούν σημαντικό παράγοντα της ελληνικής οικονομίας εντός Ελλάδας. Ακόμη και η Ελλάδα θα πρέπει να έχει στρατηγική επιβίωσης της οικονομίας της μέσω του αλβανικού παράγοντα, που δεν χρειάζεται μόνο για τη συλλογή ελιών.
Από την άλλη πλευρά, ο ελληνικός παράγοντας στην Αλβανία έχει εκτονωθεί όχι από τα επίσημα Τίρανα αλλά από την επίσημη Αθήνα. Σήμερα, οι περιοχές της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία είναι άδειες και χωρίς ελπίδα αναζωογόνησης εκτός από ηλικιωμένους που θέλουν να επιστρέψουν για να πεθάνουν στα σπίτια τους. Οι νέοι και οι νέες γενιές που γεννήθηκαν στην Ελλάδα νιώθουν Έλληνες και δεν σκέφτονται καν τα εναπομείναντα χωριά τους στην Αλβανία.
Η πολιτική που ακολούθησε η Ελλάδα απέναντι στην ελληνική μειονότητα στην Αλβανία, δίνοντας το μονοπώλιό της σε δύο ή τρία άτομα, έκανε αυτή την κατάσταση ακόμη πιο καταθλιπτική.
Και να σκεφτεί κανείς ότι τα μισά προβλήματα που έχουν οι Αλβανοί δημοσιογράφοι ή πολιτικοί στα σύνορα είναι από αυτούς τους ανθρώπους που συστήνουν στην ελληνική κυβέρνηση για «επικίνδυνους Αλβανούς» που πρέπει να βασανίζονται στα σύνορα με την Ελλάδα ή να χαρακτηρίζονται «non grata».
Αλλά πέρα από αυτό το πρόβλημα στα σύνορα, μόλις περάσεις τα σύνορα σε μια ευρωπαϊκή χώρα, κανείς δεν μοιάζει με τους τελωνειακούς ή τους αστυνομικούς των τελωνείων που συμπεριφέρονται όπως η συνοριακή αστυνομία του Ενβέρ Χότζα πριν από το 1990.
Η Ελλάδα παραμένει ο καλύτερος γείτονας της Αλβανίας, ο πιο χρήσιμος για την αγορά εργασίας, για εμπορικές ανταλλαγές ή για αμοιβαίες επιχειρήσεις.
Οι Έλληνες και οι Αλβανοί είναι ίσως οι άνθρωποι που τα πάνε πιο γρήγορα και καλύτερα μεταξύ τους.
Και όλο αυτό το «ειδικό καθεστώς» στα σύνορα δεν μπορούσε να το αποτρέψει.
Οι Αλβανοί έχουν ήδη μάθει ότι στα σύνορα με την Ελλάδα θα έχουν πρόβλημα και το θεωρούν δεδομένο. Αυτό δεν τους συμβαίνει ποτέ στα σύνορα με την Ιταλία, μια επίσης δυτική γειτονική χώρα, ή όταν πάνε απευθείας με αεροπλάνο στην Αυστρία, τη Γερμανία, τη Γαλλία ή κάπου αλλού στην ΕΕ.
Συνέβη μόνο στην Ελλάδα, μια χώρα που συχνά μοιάζει με κακό Βαλκάνιο στην ΕΕ και όχι καλό Ευρωπαίο στα Βαλκάνια.