Η τρομακτική άνοδος του «Bacha Bazi». Πώς νεαρά αγόρια από φτωχές οικογένειες πωλούνται σε πολέμαρχους και πλούσιους, ισχυρούς Αφγανούς: Αναγκάζονται να χορεύουν μπροστά τους, ντυμένα με φούστες και με μακιγιάζ στο πρόσωπο, στη συνέχεια αγοράζονται από τον «πλειοδότη» και κακοποιούνται σεξουαλικά.
Μικρά αγόρια πωλούνται ως σκλάβοι του σεξ
Στο Αφγανιστάν, σε πριβέ χώρους, με χαμηλό φωτισμό, νεαρά αγόρια φορώντας γυναικεία ρούχα σε έντονα χρώματα και μακιγιαρισμένα, αναγκάζονται να χορεύουν μπροστά σε μυστικές συγκεντρώσεις ισχυρών ανδρών της χώρας. Αλλά αυτά τα αγόρια -κάποια ηλικίας 10 ετών- δεν είναι απλώς χορευτές. Είναι θύματα του Bacha Bazi, μιας αρχαίας πρακτικής που τα μετατρέπει σε σκλάβους του σεξ για την ελίτ του Αφγανιστάν.
Η βάρβαρη παράδοση, το όνομα της οποίας αποδίδεται ως «παιχνίδι με αγόρια», κρατά εδώ και πολλούς αιώνες και έχει επιβιώσει από αυτοκρατορίες, πολέμους και πολιτικές ανατροπές. Τώρα, ενώ η σημερινή ηγεσία των Ταλιμπάνισχυρίζεται ότι αντιτίθεται σε αυτό, είναι κοινό μυστικό πως το Bacha Bazi συνεχίζει να υπάρχει και να ανθίζει.
Μια αναφορά της βρετανικής κυβέρνησης του 2024 διαπίστωσε ότι τα αγόρια στο Αφγανιστάν εξακολουθούν να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης μέσω του Bacha Bazi, με την πρακτική να είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη μεταξύ των πολέμαρχων και των ισχυρών οικογενειών, που διαφεντεύουν την αφγανική κοινωνία για γενιές. Κάποια αγόρια φέρεται να προσφέρονται εθελοντικά, πολλά όμως πωλούνται από τις ίδιες τους τις οικογένειες, που ζουν σε καθεστώς απόλυτης φτώχειας, για λίγα αφγάνι. Υπάρχουν και αγόρια, που πολύ απλά απάγονται, μεταξύ άλλων και από αστυνομικούς, που υποτίθεται ότι είναι επιφορτισμένοι με το να αποτρέπουν την επανεμφάνιση του Bacha Bazi, κάνοντας –υποτίθεται- έρευνα και εφόδους.
Κάποια από τα παιδιά επιστρέφουν στα σπίτια τους, αφού έχουν κακοποιηθεί και τα έχει βαρεθεί ο κακοποιητής τους και πολύ συχνά βρίσκονται αντιμέτωπα με μεγαλύτερη βία και εξοβελισμό. Όσο για ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια για την επανένταξή τους στην κοινωνία, ούτε λόγος. Μετά την αναστολή της διεθνούς βοήθειας στο Αφγανιστάν από τότε που επέστρεψαν οι Ταλιμπάν το 2021, δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε. Όλα αυτά σε μια χώρα όπου η ομοφυλοφιλία επισύρει τη θανατική ποινή και η παιδεραστία -υποτίθεται ότι- τιμωρείται με μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης.
Εν τω μεταξύ, στο συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ του «Τα παιδιά που χορεύουν στο Αφγανιστάν», ο Αφγανός δημοσιογράφος Najibullah Quraishi αποκάλυψε την ευκολία με την οποία οι άνδρες αποκτούν αυτά τα παιδιά.
Μόλις τα νεαρά αγόρια πωληθούν από τις οικογένειές τους ή απαχθούν, πολλά από αυτά κακοποιούνται σε χαρέμια και μαστιγώνονται από νταβατζήδες και διακινητές. Ορισμένα αγόρια κρατούνται ουσιαστικά ως προσωπική ιδιοκτησία, με τους ιδιοκτήτες τους να μην επιτρέπουν σε άλλους άνδρες να βλέπουν τα παιδιά, φοβούμενοι ότι θα προσπαθήσουν να τα κλέψουν. Άλλα, ωστόσο, ανταλλάσσονται εύκολα ως εμπόρευμα.
Ένας ισχυρός άνδρας στο βόρειο Αφγανιστάν, ο Dastager, όταν ρωτήθηκε πώς επιλέγει ένα αγόρι, απάντησε ανατριχιαστικά: «Πρέπει να είναι ελκυστικό, καλό για χορό. Γύρω στα 12 ή 13, και όμορφος. Λέω στους γονείς τους ότι θα τους εκπαιδεύσω. Θα δώσω στην οικογένεια χρήματα και θα τους πω ότι θα τον φροντίζω». Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ χειρότερη. Ο εν λόγω άνδρας παραδέχτηκε ότι είχε πάει με περισσότερα από 2.000 αγόρια, χρησιμοποιώντας τα μέχρι να μην τού είναι πλέον χρήσιμα.
Ένα άλλο άτομο, που αναφέρεται ως Mestary είπε ότι, κάθε στρατιωτικός διοικητής είχε έναν νεαρό σύντροφο ως μέρος ενός αρρωστημένου παιχνιδιού. «Είχα ένα αγόρι επειδή κάθε διοικητής είχε ένα. Υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των διοικητών. Χωρίς ένα, δεν μπορούσα να ανταγωνιστώ τους άλλους».
Η κακοποίηση που καμία εξουσία δεν θέλησε πραγματικά να εξαφανίσει
Οι ρίζες του Bacha Bazi χρονολογούνται τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα, όπως έχει τεκμηριωθεί από ντόπιους και ξένους διανοούμενους, ιστορικούς και πολιτικούς που επισκέπτονται τη χώρα. Αλλά η πιο διαβόητη αναβίωση του, ήρθε κατά τη διάρκεια του πολέμου των Μουτζαχεντίν εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης τη δεκαετία του 1980.
Οι Αφγανοί πολέμαρχοι, που πολέμησαν κατά της ΕΣΣΔ ήταν διαβόητοι για το ότι κρατούσαν τα νεαρά αγόρια ως ιδιοκτησία τους -κάτι που τους προσέδιδε κύρος- καθώς και ως αντικείμενα κακοποίησης.
Όταν οι Ταλιμπάν ανέβηκαν για πρώτη φορά στην εξουσία τη δεκαετία του 1990, δήλωναν ότι μία από τις κύριες προτεραιότητές τους ήταν η αποτροπή αυτής της διαστροφής, στις τάξεις των πολέμαρχων και την απαγόρευσαν. Μετά την εκδίωξη των Ταλιμπάν το 2001 εν μέσω της εισβολής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, οι παλιές δομές εξουσίας επέστρεψαν, όπως και το Bacha Bazi.
Οι ξένες δυνάμεις που δρούσαν στο Αφγανιστάν γνώριζαν καλά την αποτρόπαια πρακτική, αλλά έκαναν ελάχιστα για να παρέμβουν. Κατά τη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής, Αμερικανοί και Βρετανοί στρατιώτες έγιναν μάρτυρες και αφηγήθηκαν περιστατικά, στα οποία τους δόθηκε εντολή να εργαστούν δίπλα σε νεαρά αγόρια που κακοποιούνταν. Ένας Αμερικανός πεζοναύτης, ο υποστράτηγος Γκρέγκορι Μπάκλεϊ Τζούνιορ, εκμυστηρεύτηκε στον πατέρα του ότι άκουγε Αφγανούς αστυνομικούς να βιάζουν αγόρια σε μια στρατιωτική βάση τη νύχτα. «Τη νύχτα τα ακούγαμε να ουρλιάζουν, αλλά δεν μας επιτρεπόταν να κάνουμε τίποτα γι' αυτό», είπε. Ο πεζοναύτης αυτός πυροβολήθηκε αργότερα από τις τοπικές αφγανικές δυνάμεις σε ένα από τα πολλά περιστατικά επιθέσεων «green on blue» (σ.σ.: «green on blue» επιθέσεις είναι τα περιστατικά όπου ένας μεμονωμένος Αφγανός στρατιώτης, κάποιος αστυνομικός ή και πολίτης επιτίθεται σε στρατεύματα των ΗΠΑ).
Άλλοι δυτικοί στρατιώτες διηγήθηκαν πώς οι διοικητές τούς προειδοποίησαν να «κάνουν τα στραβά μάτια» και να αγνοήσουν την ανεξέλεγκτη κακοποίηση των παιδιών, επειδή η αντιμετώπιση των Αφγανών συμμάχων για την πρακτική αυτή θα μπορούσε να βλάψει τις διπλωματικές σχέσεις. Η φρίκη της κατάστασης αποκαλύφθηκε όταν ο Νταν Κουίν, πρώην λοχαγός των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων, απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του και μετατέθηκε από το Αφγανιστάν επειδή επιτέθηκε σε έναν υποστηριζόμενο από τους Αμερικανούς διοικητή αφγανικής πολιτοφυλακής, που κρατούσε ένα αγόρι αλυσοδεμένο στο κρεβάτι του ως σκλάβο του σεξ. «Εμείς ήρθαμε εδώ επειδή ακούσαμε τα τρομερά πράγματα που έκαναν οι Ταλιμπάν στους ανθρώπους, πώς καταπατούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. 'Αλλά εμείς προωθούσαμε στην εξουσία ανθρώπους που θα έκαναν πράγματα χειρότερα από τους Ταλιμπάν», δήλωσε αργότερα ο Κουίν.
Οι Ταλιμπάν, εν τω μεταξύ, εκμεταλλεύτηκαν το Bacha Bazi προς όφελός τους, διεισδύοντας στα υποστηριζόμενα από τις ΗΠΑ αφγανικά αρχηγεία της αστυνομίας και του στρατού στέλνοντας αγόρια για να διασκεδάσουν τους εχθρούς τους, εν είδει Δούρειου Ίππου. Τα αγόρια αυτά, μόλις εισέρχονταν στις εγκαταστάσεις των συμμαχικών με τους Αμερικανούς αφγανικών δυνάμεων, είτε δηλητηρίαζαν τους θύτες τους, είτε τους πυροβολούσαν, είτε πραγματοποιούσαν βομβιστικέςεπιθέσεις αυτοκτονίας - ή απλώς άνοιγαν τις πύλες για τους μαχητές των Ταλιμπάν να πραγματοποιήσουν τις δικές τους θανατηφόρες επιθέσεις. Το 2024, ο Οργανισμός Ασύλου της ΕΕ υποστήριξε: «Οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας, ιδίως η αφγανική τοπική αστυνομία, φέρεται να στρατολογούσαν αγόρια ειδικά για να τα χρησιμοποιούν για το Bacha Bazi σε κάθε επαρχία της χώρας».
Το έγκλημα που συνεχίζεται και σήμερα
Με την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2021 και την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι η πρακτική αυτή έχει παταχθεί και πάλι. Επισήμως, είναι παράνομη. Στην πραγματικότητα, παραμένει ανεξέλεγκτη.
Παρά τη δημόσια στάση των Ταλιμπάν κατά του Bacha Bazi, αναφορές δείχνουν ότι πολλά από τα ίδια τα μέλη τους συνεχίζουν την πρακτική αυτή. Μια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ του 2024 αποκάλυψε ότι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν είχαν εμπλακεί σε σεξουαλική δουλεία, συμπεριλαμβανομένης της απασχόλησης παιδιών στρατιωτών που ήταν επίσης θύματα κακοποίησης.
Η αστυνομία ηθικής των ίδιων των Ταλιμπάν -το Υπουργείο για τη διάδοση της αρετής και την προστασία των ηθών- επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην αστυνόμευση της συμπεριφοράς των γυναικών, ενώ εγκλήματα όπως το Bacha Bazi συνεχίζονται στη σκιά καθώς πολλοί από τους ίδιους άνδρες που ήταν πολέμαρχοι πριν από το 2001 -πρώην μαχητές των Μουτζαχεντίν, αρχηγοί φυλών και πλούσιες ελίτ- εξακολουθούν να ασκούν επιρροή, ακόμη και υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν. Και με το Αφγανιστάν τώρα πιο απομονωμένο από ποτέ, δεν υπάρχει σοβαρή εξωτερική πίεση για να τους σταματήσει.
Αναφορές από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτωνδείχνουν ότι αγόρια εξακολουθούν να αγοράζονται, να πωλούνται και να βιάζονται - μερικές φορές από τα ίδια τα πρόσωπα που ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν τον αυστηρό ηθικό κώδικα των Ταλιμπάν.
Επιζώντες που έχουν διαφύγει μιλούν για ξυλοδαρμούς, βιασμούς και ψυχολογικά βασανιστήρια, μόνο και μόνο για να τους διώξουν μόλις μεγαλώσουν τρίχες στο πρόσωπο και δεν θεωρούνται πλέον επιθυμητοί. Πολλοί στρέφονται στην πορνεία, στην εξάρτηση από τα ναρκωτικά ή στην αυτοκτονία, μη μπορώντας να ξεφύγουν από το τραύμα που έχουν υποστεί.
Σε έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Αφγανιστάν (AIHRC) αναφέρεται: «Τα θύματα του bacha bazi υποφέρουν από σοβαρά ψυχολογικά τραύματα, καθώς συχνά βιάζονται. Τα θύματα αυτά υποφέρουν από άγχος και ένα είδος δυσπιστίας, απελπισίας και απαισιοδοξίας. Το Bacha Bazi έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται φόβος στα παιδιά και να αναπτύσσονται στο μυαλό τους συναισθήματα εκδίκησης και εχθρότητας».
Με τη σειρά τους, πολλά έφηβα θύματα λέγεται ότι μεγαλώνοντας αποκτούν δικούς τους εραστές αγόρια, επαναλαμβάνοντας τον κύκλο. Ελλείψει οποιωνδήποτε υπηρεσιών για την ανάκτηση, ψυχολογική υποστήριξη και επανένταξη των αγοριών που παγιδεύονται σε αυτή τη φρικτή κακοποίηση, είναι δύσκολο να γνωρίζει κάποιος τι συμβαίνει σε αυτά τα παιδιά. Υπάρχουν ανεπίσημες αναφορές ότι πολλά από αυτά τα παιδιά μεγαλώνοντας, συγκροτούν δική τους ομάδα Bacha Bazi, διαιωνίζοντας την περιστρεφόμενη πόρτα της κακοποίησης.
