Στο τεύχος Οκτωβρίου 2024 (αρ. 656) του περιοδικού των Τουρκικών Ναυτικών Δυνάμεων (Deniz Kuvvetleri Dergisi), ένα άρθρο με τίτλο «The Impact of Nuclear-Powered Submarines on the Theatre of War» εξέτασε τις ιστορικές και παγκόσμιες εφαρμογές των πυρηνικών υποβρυχίων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Τουρκία ήταν το τμήμα για τους Μικρούς Αρθρωτούς Αντιδραστήρες (SMR) υπό τον υπότιτλο «Η Ανάπτυξη της Πυρηνικής Ενέργειας και οι Μικροί Αρθρωτοί Αντιδραστήρες».
Το άρθρο υπογράμμισε το στρατηγικό πλεονέκτημα για έθνη που αναπτύσσουν την τεχνολογία SMR, σημειώνοντας ότι τέτοιες εξελίξεις θα μπορούσαν να τοποθετήσουν αυτές τις χώρες ως ηγέτες στην αγορά ενέργειας.
Η τουρκική πλευρά έχει εστιάσει σε προσπάθειες για την ανάπτυξη SMR, εστιάζοντας ιδιαίτερα στους αντιδραστήρες λιωμένου άλατος.
Αν και αυτή η δέσμευση είναι αξιοσημείωτη, δεν αποτελεί συγκεκριμένη ένδειξη ενδιαφέροντος για πυρηνικά υποβρύχια, για το τουρκικό Πολεμικό ναυτικό, αναφέρει η ιστοσελίδα turdef.com.
Προκλήσεις και ευκαιρίες στην απόκτηση υποβρυχίων με πυρηνική ενέργεια για το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό
Η απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων παρουσιάζει τόσο στρατηγικά οφέλη όσο και σημαντικές προκλήσεις.
Πέρα από το σημαντικό οικονομικό κόστος προμήθειας και λειτουργίας, η μετάβαση από τα συμβατικά συστήματα στην πυρηνική πρόωση, σηματοδοτεί ένα κρίσιμο βήμα για να γίνει μια χώρα σαν την Τουρκία παγκόσμια θαλάσσια δύναμη.
Το τουρκικό τεύχος Ιανουαρίου 2025 (αρ. 657) περιείχε ένα άρθρο παρακολούθησης, «Μια μελέτη του έργου υποβρυχίων κατηγορίας της Βιρτζίνια των ΗΠΑ», το οποίο εξέταζε την ενσωμάτωση των SMR σε προηγμένες υποβρύχιες πλατφόρμες.
Εκεί εξετάστηκαν επίσης οι επιχειρησιακές επιπτώσεις των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων, συμπεριλαμβανομένων των διαφορών ικανότητας σε σύγκριση με τα συμβατικά υποβρύχια και την επιρροή τους στο ναυτικό δόγμα.
Βασικά πλεονεκτήματα των υποβρυχίων με πυρηνική ενέργεια
Τα πυρηνικά υποβρύχια ξεπερνούν δύο σημαντικούς περιορισμούς των συμβατικών υποβρυχίων:
1. Εξάρτηση από αναερόβιο σύστημα. Η πυρηνική πρόωση εξαλείφει την ανάγκη να βγει το υποβρύχιο στην επιφάνεια, κάτι που αποτελεί υποχρέωση για τα συμβατικά υποβρύχια.
2. Παρατεταμένη ταχύτητα: Η ανθεκτικότητα της πυρηνικής πρόωσης επιτρέπει διαρκή υψηλή ταχύτητα, επιτρέποντας μεγαλύτερη τακτική ευελιξία.
3. Η μειωμένη απαίτηση χώρου για τις δεξαμενές καυσίμων δημιουργεί επίσης χώρο για προηγμένες τεχνολογίες και ωφέλιμα φορτία.
Ο συγγραφέας δύο άρθρων, ο Τούρκος Αντιναύαρχος Δρ Ahmet İşçi, συνέκρινε τις επιχειρησιακές διαφορές μεταξύ συμβατικής και πυρηνικής πρόωσης, σημειώνοντας: «Ένας κυβερνήτης συμβατικού υποβρυχίου μπορεί να περιγράψει τις καθημερινές προκλήσεις της εύρεσης κάλυψης από τα εχθρικά ραντάρ, ή της αναζήτησης εμπορικών πλοίων χαμηλής ταχύτητας χωρίς να εντοπιστεί.
Ενώ τα προηγμένα συστήματα ραντάρ και τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα καθιστούν ολοένα και πιο δύσκολη την αποφυγή ανίχνευσης, η πυρηνική πρόωση προσφέρει απαράμιλλη επιχειρησιακή ελευθερία και μειώνει τα τρωτά σημεία» ενός υποβρυχίου.
Το δυνητικό ενδιαφέρον της Τουρκίας για την πυρηνική πρόωση
Η συζήτηση στο περιοδικό παρέχει μια ματιά στη στρατηγική σκέψη που μπορεί να υποστηρίξει το ενδιαφέρον της Τουρκίας για την πυρηνική πρόωση.
Μια δήλωση ξεχωρίζει: «Σύμφωνα με το δόγμα του Αμερικανικού Ναυτικού «καθαρίζοντας το δρόμο», τα υποβρύχια λειτουργούν ως προπομπός των φιλικών δυνάμεων, συλλέγοντας πληροφορίες και εκτελώντας επιχειρήσεις Tactical Data Relay (TDR) με μυστικότητα και αποτελεσματικότητα».
Αυτή η ιδέα «εκκαθάρισης του πεδίου» συνδέεται πιο στενά με τις ομάδες κρούσης αεροπλανοφόρων (CSG).
Για την Τουρκία, αυτό εγείρει ένα κρίσιμο ερώτημα: ποιος τύπος συστήματος πρόωσης θα συμπλήρωνε καλύτερα τις προγραμματισμένες επιχειρήσεις της Ομάδας Εργασίας Αεροπλανοφόρων της MUGEM;
Παγκόσμιες τάσεις στους στόλους υποβρυχίων και αεροπλανοφόρων Έξι από τις οκτώ χώρες που διαθέτουν αεροπλανοφόρα διαθέτουν επίσης και πυρηνικά υποβρύχια:
1. Ηνωμένες Πολιτείες
2. Ρωσία
3. Κίνα
4. Ηνωμένο Βασίλειο
5. Γαλλία
6. Ινδία
Η Βραζιλία και η Ιταλία αποτελούν εξαιρέσεις, που βασίζονται σε συμβατικές μεθόδους τόσο για τα αεροπλανοφόρα όσο και για τα υποβρύχια τους.
Επιπτώσεις για το ναυτικό μέλλον της Τουρκίας
Το περιοδικό διερεύνησε επίσης διαστάσεις και διαμορφώσεις υποβρυχίων, κάνοντας διάκριση μεταξύ στρατηγικών πυρηνικών υποβρυχίων (SSBN), με ειδική διαμόρφωση για διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους και βάρους έως και 20.000 τόνων, και των υποβρυχίων πυρηνικής επίθεσης (SSGNs), σχεδιασμένων να ταιριάζουν με το μέγεθος και την χωρητικότητα των συμβατικών υποβρυχίων.
Το τελευταίο μοντέλο μπορεί να παρακολουθεί και να καταστρέφει προηγμένα πλοία επιφανείας για εκτεταμένες περιόδους σε υψηλές ταχύτητες.
Το τουρκικό πρόγραμμα MILDEN (Εθνικό Υποβρύχιο), με επικεφαλής το γραφείο Σχεδιασμού Έργου και την ASFAT, ενσωματώνει δυνατότητες VLS.
Ωστόσο, το σύστημα πρόωσης παραμένει δημοσίως άγνωστο. Ενώ οι προσδοκίες κλίνουν προς την Air-Independent Propulsion (AIP) που χρησιμοποιεί τεχνολογία μπαταριών ιόντων λιθίου, η δέσμευση του Τουρκικού Ναυτικού στις ακαδημαϊκές μελέτες υποδηλώνει ένα ευρύτερο όραμα.
Δεδομένου ότι τέσσερις αεριοστρόβιλοι LM-2500 θα τροφοδοτούν το MUGEM, οι Τούρκοι αναμένουν ότι τα υποβρύχια MILDEN θα διαθέτουν τεχνολογία AIP.
Το άρθρο υποθέτει ότι η δεύτερη γενιά του MUGEM μπορεί να έχει ένα MILDEN δεύτερης γενιάς ως συνοδό με συστήματα πυρηνικής πρόωσης.
Με λίγα λόγια η Τουρκία αναζητά σχέδιο τοποθέτησης μικρών αντιδραστήρων, ( θα έχει σε λίγο και πυρηνικό εργοστάσιο) για να τους τοποθετήσει στα υποβρύχια τύπου MILDEN, με στόχο την απόλυτη κυριαρχία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Η ελληνική πλευρά, οφείλει να τα λάβει υπόψιν όλα αυτά και να προχωρήσει σε αγορά σύγχρονων υποβρυχίων με δυνατότητα εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων με εμβέλεια άνω των 1000 χλμ.
