«Κοιτάξτε, πέραν του ενδιαφέροντος όμως, υπάρχουν και κίνδυνοι», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Λάβδας, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, σε συνέντευξή του στην εκπομπή NEWSROOM στο ΕΡΤNews, μιλώντας στους δημοσιογράφους Μάκη Προβατά και Μαριλένα Γεραντώνη.
Ο κ. Λάβδας τόνισε ότι οι εξελίξεις στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο είναι ανησυχητικές. «Υπάρχει μια επιτάχυνση των εξελίξεων, τρομακτική. Ο χρόνος έχει πυκνώσει πάρα πολύ», επεσήμανε, αναφερόμενος στη συνεχή κλιμάκωση, τόσο στο μέτωπο της Ουκρανίας όσο και σε άλλα παγκόσμια ζητήματα.
Η απειλή των υπερηχητικών πυραύλων
Ο καθηγητής αναφέρθηκε στον ρωσικό υπερηχητικό πύραυλο που δοκιμάστηκε πρόσφατα με επιτυχία. «Πέρασε από την αεράμυνα της Ουκρανίας, προκάλεσε καταστροφή εκεί που ήθελαν, και αυτό είναι ένα μήνυμα, μια προειδοποίηση. Μιλάμε για έναν πύραυλο που θα μπορούσε να μεταφέρει έξι πυρηνικές κεφαλές. Αυτό από μόνο του σημαίνει μια τρομερή κλιμάκωση».
Παράλληλα, υπογράμμισε τον κίνδυνο μιας ακόμη πιο έντονης αντιπαράθεσης, αν η Δύση επιδιώξει να «ακυρώσει τις επιπτώσεις» αυτής της δοκιμής. «Αυτό θα είναι μια πάρα πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση», σημείωσε, τονίζοντας την ανάγκη αυτοσυγκράτησης στις κινήσεις της Δύσης. «Όπως ξέρετε, έχουμε νομίζω δύο χαρακτηριστικά. Είναι επικίνδυνα. Πρώτον, υπάρχει μια επιτάχυνση των εξελίξεων, τρομακτική. Ο χρόνος έχει πυκνώσει πάρα πολύ και δεύτερον, είναι σαφές, τουλάχιστον στο μεγάλο μέτωπο του ουκρανικού πολέμου, σε μικρότερο βαθμό, στο άλλο μέτωπο που επίσης είναι τραγικό γιατί χάνονται ανθρώπινες ζωές κάθε ώρα και κάθε μέρα. Αλλά κυρίως το πρώτο, το ρωσο-ουκρανικό, είναι σαφές ότι έχουμε κλιμάκωση στην κλιμάκωση. Υπάρχει δηλαδή μια σειρά από κλιμακώσεις και από τις δύο μεριές. Είχαμε τους Bataclan και τους αντίστοιχους βρετανικούς. Ελέχθη χθες από τον υπουργό Αμύνης της Γαλλίας. Το ίδιο ισχύει και για τους πολύ ικανούς γαλλικούς του σκαλπ. Και μετά είχαμε βεβαίως αυτόν τον υπερηχητικό ρωσικό πύραυλο, ο οποίος ποιο είναι το σημαντικό; Μπόρεσε και πέρασε από την αεράμυνα της Ουκρανίας, προσγειώθηκε και προκάλεσε καταστροφή εκεί ακριβώς που ήθελαν. Και είναι ένα μήνυμα, είναι μια προειδοποίηση. Μιλάμε για υπερηχητικό πύραυλο, ο οποίος, ξαναλέω, δεν μπόρεσε να αναχαιτιστεί από την Ουκρανία, παρά τον εξοπλισμό τον αμερικανικό και ευρωπαϊκό. Και ο οποίος θα μπορούσε να μεταφέρει έξι πυρηνικές κεφαλές. Αυτό από μόνο του σημαίνει μια τρομερή κλιμάκωση».
Ο ρόλος των ΗΠΑ και η επόμενη μέρα
Ο κ. Λάβδας εκτίμησε ότι οι εξελίξεις μετά την ανάληψη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης τον Ιανουάριο θα παίξουν καθοριστικό ρόλο. «Ο Ζελένσκι το λέει για να το ακούσει ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών», σχολίασε. «Νομίζω ότι έχουμε φτάσει στην αμήχανη θέση να περιμένουμε με πάρα πολύ ενδιαφέρον, για να μην πω αγωνία, την έναρξη της νέας περιόδου, δηλαδή την ορκωμοσία Τραμπ και τη νέα περίοδο. Ο Ζελένσκι το λέει για να το ακούσει ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών από τις 20 Ιανουαρίου πρωτίστως. Να θυμίσω ότι αν πράγματι φτάσουμε σε έναν συμβιβασμό περίπου αυτόν που διαρρέει το Κρεμλίνο εδώ και 4-5 ημέρες, δηλαδή ότι η Ουκρανία πρέπει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να τηρήσει ουδέτερη στάση, θα υπάρχουν τέσσερις εγγυήτριες δυνάμεις: οι Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα, Βρετανία και Γαλλία».
Ωστόσο, όπως σημείωσε ο ίδιος: «Αυτό θα είναι μια τεράστια τραγωδία βεβαίως, γιατί αν υπολογίσετε τις ζημιές και πρωτίστως τις ανθρώπινες απώλειες και στην Ουκρανία και στη Ρωσία από τον Απρίλιο του 2022 μέχρι τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2025, μπορείτε να καταλάβετε πόσο τραγικό είναι».
Η πιθανότητα διαπραγμάτευσης μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας, ακόμα και αν είναι μυστική, είναι υπαρκτή, αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. «Θα έχουμε μια πλανητικού τύπου διαπραγμάτευση μετά τον Ιανουάριο», ανέφερε, ενώ πρόσθεσε ότι οποιαδήποτε λύση μέσω εκεχειρίας θα απαιτήσει την εμπλοκή μεγάλων δυνάμεων όπως η Κίνα, η Βρετανία και η Γαλλία. «Άρα θα έχουμε μία πλανητικού τύπου, νομίζω, διαπραγμάτευση μετά τον Ιανουάριο. Η Ευρώπη δεν μπορεί ξαφνικά να αποφασίσει ότι θα αποτελέσει το λειτουργικό ισοδύναμο συνολικά της Δύσης. Να το πω αλλιώς: Αν υποθέσουμε ότι η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να πιέσει την Ουκρανία, είναι τελείως αδύνατον κατά την άποψή μου, αλλά και όχι χρήσιμο για το μέλλον της Ευρώπης να αναλάβει η Ευρώπη μόνη της τη στήριξη – οικονομική, στρατιωτική ή υποδομών – της Ουκρανίας».
Η στάση της Ευρώπης
Όσον αφορά την Ευρώπη, ο καθηγητής δήλωσε ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί ξαφνικά να αποτελέσει το λειτουργικό ισοδύναμο της Δύσης». Κατά την άποψή του, η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης καθυστερεί σημαντικά, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη μελλοντική στήριξη της Ουκρανίας χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ. «Ευτυχώς είμαστε δημοκρατίες», είπε χαρακτηριστικά, αλλά επεσήμανε ότι τα εσωτερικά συμφέροντα των ευρωπαϊκών χωρών και οι πολιτικές πιέσεις δημιουργούν εμπόδια.
Ο Κωνσταντίνος Λάβδας κατέληξε λέγοντας: «Η κλιμάκωση είναι επικίνδυνη. Δεν οδηγεί, όπως λέγεται, τόσο εύκολα σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά η κατάσταση απαιτεί προσοχή». Επεσήμανε ότι ο Ιανουάριος αποτελεί ένα κρίσιμο σημείο για την πορεία των διεθνών εξελίξεων, τονίζοντας την ανάγκη για ψυχραιμία και νηφαλιότητα στη διεθνή σκηνή. «Μην ξεχνάτε ότι αν υπάρξει μια διαπραγμάτευση των Ηνωμένων Πολιτειών – δημόσια ή κυρίως μυστική – μετά τον Ιανουάριο, αυτή η διαπραγμάτευση θα περιλαμβάνει μια σειρά διαφορετικών μετώπων. Δεν μπορώ να φανταστώ την κυβέρνηση Τραμπ να συζητάει με το Κρεμλίνο για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και να μην θέτει και το θέμα της Μέσης Ανατολής. Άρα, για να βάλω και μια υποσημείωση και για εμάς, είναι σημαντικό από τη δική μας οπτική γωνία, της Αθήνας, ότι πρέπει να τελειώσει αυτή η σύγκρουση».