Η «ατμομηχανή» της Ευρώπης αγκομαχά. Η βασική της δύναμη – η αυτοκινητοβιομηχανία – βιώνει ίσως τη χειρότερη περίοδο στη μεταπολεμική της ιστορία. Η Volkswagen σκοπεύει να κλείσει εργοστάσια στη Γερμανία για πρώτη φορά μετά από 87 χρόνια.
Στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας έχει καταστραφεί το 6,5% της απασχόλησης, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης της Γερμανίας.
Οι ειδικοί δεν αποκλείουν φαινόμενο ντόμινο σε άλλες εμβληματικές εταιρείες της χώρας, όπως η BMW ή η Mercedes-Benz.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όλα εδώ πληρώνονται! Ήρθε η σειρά των Γερμανών να νιώσουν οικονομικά όπως οι Έλληνες το 2012
Και αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου που απειλεί τον γερμανικό «Τιτανικό».
Τα συμπτώματα είναι επικίνδυνα και περιλαμβάνουν το κλείσιμο εργοστασίων και χιλιάδες απολύσεις στον τομέα της μεταποίησης. Η BASF, η Bosch και η Bayer αποφάσισαν να μειώσουν τα έξοδα, εφαρμόζοντας περικοπές στο εργατικό δυναμικό.
Οι απολύσεις που ανακοίνωσαν οι Bayer, Miele και SAP έφτασαν φέτος τους 55.000 εργαζομένους. Επιπλέον, η Miele σχεδιάζει να μετεγκαταστήσει 700 εργαζομένους σε πολωνικό έδαφος. Ομοίως, η Bosch ανέφερε 4.000 απολύσεις το 2024, ενώ η BASF ανακοίνωσε ένα σχέδιο για περικοπή ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στο εργοστάσιό της στο Λουντβιχσάφεν μέχρι το 2026, το οποίο περιλαμβάνει περικοπή προσωπικού.
Το ποσοστό ανεργίας ήταν 4,9% την άνοιξη του 2019, σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 6%, με μια οικονομία στα όρια της ύφεσης. Η γερμανική εταιρεία συμβούλων Horváth δημοσίευσε μια έρευνα στην οποία αναφέρει ότι το 60% των εταιρειών του κλάδου εμφανίζονται πρόθυμες να μειώσουν το εργατικό δυναμικό τους τα επόμενα πέντε χρόνια.
Επικίνδυνη κατάσταση
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατάσταση είναι επικίνδυνη. «Οι απολύσεις μεταξύ των γερμανικών επιχειρηματικών κολοσσών έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από τη Μεγάλη Ύφεση του 2008», λέει στους Financial Times, ο Ούλριχ Σίταρντ, αναλυτής της Freshfields Bruckhaus Deringer.
Το πρόβλημα γιγαντώνεται λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Οι δημογραφικές αλλαγές είναι ένας από τους λόγους που εξηγούν την έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων. Έκθεση του ινστιτούτου Ifo του Μονάχου δείχνει ότι το 36,3% των γερμανικών εταιρειών δεν βρίσκουν υψηλά εκπαιδευμένους υπαλλήλους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η πατρίδα εκπέμπει SOS! Οι Έλληνες πεθαίνουν! H χώρα μας είναι 2η στην ΕΕ με τη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού το 2023
Επιπλέον, ο βιομηχανικός τομέας χάνει ειδικό βάρος με τα χρόνια από τις υπηρεσίες. Το 2000, ο δευτερογενής τομέας αντιπροσώπευε το 29,6% της οικονομίας και ο τριτογενής το 69,5%, ενώ τώρα η αναλογία έχει επιδεινωθεί, 24% έναντι 75,1% αντίστοιχα.
Αυτό εξηγεί γιατί ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού των μεταναστών εντάσσεται στον τομέα των υπηρεσιών και όχι στη βιομηχανία. Για παράδειγμα, ο αριθμός των μεταναστών εργαζομένων στον τομέα της υγείας σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2013 και 2019. Με απλά λόγια, χωρίς τους μετανάστες γιατρούς και νοσηλευτές, το γερμανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης θα κατέρρεε.
Οι συνήθεις ύποπτες αιτίες
Η κρίση στην γερμανική οικονομία οφείλεται στις «συνήθεις ύποπτες» αιτίες: η αδύναμη μετά την πανδημία οικονομική ανάκαμψη, η αύξηση του ενεργειακού κόστους λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ο πληθωρισμός και η πράσινη μετάβαση, που έχει ήδη ανοίξει την πόρτα στα φθηνότερα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
«Η Γερμανία χάνει την ανταγωνιστικότητά της εδώ και χρόνια και αυτό επηρεάζει τώρα και τα πρώην κοσμήματα του στέμματος της γερμανικής οικονομίας», εξηγεί ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής μακροοικονομίας στην ING.
Η κατάσταση των γιγάντων της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας δείχνει το βάθος του τέλματος στο οποίο βρίσκεται ο ευρωπαϊκός κλάδος αυτοκινήτων. Ένας κλάδος ανίκανος να ανταγωνιστεί τους Κινέζους κατασκευαστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων, επηρεασμένος από την επιβράδυνση της ζήτησης αυτού του τύπου οχημάτων, αλλά και την αύξηση του κόστους από τον πληθωρισμό και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όπως λέει στους Financial Times η Αριάν Ράινχαρτ, διευθύντρια εργασιακών σχέσεων στην Continental, «τα καλά χρόνια της αυτοκινητοβιομηχανίας» τελείωσαν και τώρα λαμβάνει χώρα η παρακμή της».
Διαρθρωτική κρίση
«Έχουμε μια διαρθρωτική κρίση», είναι το συμπέρασμα του Ινστιτούτου Ifo. Μετά την ύφεση του 2023, οι οικονομικοί ερευνητές βλέπουν τη γερμανική οικονομία σε αδιέξοδο: η βιομηχανία συρρικνώνεται, η ελπίδα για ανάκαμψη μέσω περισσότερων εξαγωγών και κατανάλωσης έχει εξαφανιστεί.
Το Ινστιτούτο Ifo απέσυρε την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη για φέτος. Πλέον, αναμένει μηδενική οικονομική ανάπτυξη και αύξηση της ανεργίας. Οι οικονομικοί ερευνητές του Μονάχου αναθεώρησαν προς τα κάτω τις καλοκαιρινές τους προβλέψεις και για το επόμενο έτος. Ο επικεφαλής οικονομικών του Ifo, Τίμο Φολμερσάουερ, είναι σαφής: «Η γερμανική οικονομία έχει κολλήσει», ενώ «άλλες χώρες αισθάνονται την ανάκαμψη».
Υπάρχουν πολύ λίγες επενδύσεις, ειδικά στη βιομηχανία, και η παραγωγικότητα παραμένει στάσιμη εδώ και χρόνια, λέει ο Φολμερσάουερ. «Η κατάσταση των παραγγελιών είναι κακή και η ενίσχυση στην αγοραστική δύναμη δεν οδηγούν σε αύξηση της κατανάλωσης, αλλά σε υψηλότερες αποταμιεύσεις επειδή οι άνθρωποι αγωνιούν για το αύριο».
