Στις 2 Αυγούστου 1939, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έστειλε μία επιστολή στον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ, Franklin D Roosevelt. Το αποτέλεσμα αυτής ήταν η δημιουργία του Manhattan Project, μία από τις πιο σημαντικές και ταυτόχρονα πιο καταστροφικές εφευρέσεις του ανθρώπου.
Πρόσφατες εξελίξεις στην πυρηνική φυσική κάνουν πιθανή τη χρήση ουρανίου ως μία νέα και σημαντική πηγή ενέργειας. Νέα πειράματα από τους E. Fermi και L. Szilard, φαίνεται πως κάνουν πιθανή τη δημιουργία μίας αλυσιδωτής αντίδρασης μίας μεγάλης μάζας ουρανίου, απελευθερώνοντας σημαντικές ποσότητες ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί και η πιθανότητα χρήσης αυτής της αλυσιδωτής αντίδρασης στην κατασκευή εξαιρετικά ισχυρών βομβών. Τέτοιες βόμβες μπορεί να είναι πολύ μεγάλες για να μεταφερθούν με αεροπλάνο, αλλά μπορούν να μεταφερθούν με πλοίο και μία μόνο βόμβα αν εκραγεί σε λιμάνι, μπορεί να καταστρέψει ολόκληρο το λιμάνι μαζί με τη γύρω περιοχή.
Η επιστολή προς τον Roosvelt ήρθε σε μία εποχή ανταγωνισμού των ΗΠΑ με τη Γερμανία για την ανάπτυξη ατομικών όπλων και το Manhattan Project υπό την ηγεσία του Robert Oppenheimer, θα εκτόξευε τις ΗΠΑ στην πυρηνική εποχή.
Ο Αϊνστάιν, έχοντας κερδίσει το Βραβείο Νόμπελ το 1921, είχε γίνει η προσωποποίηση της σύγχρονης επιστήμης.
Είχε μία επιρροή που δεν είχε κανείς άλλος. Και άλλοι προσπάθησαν να πείσουν τον Roosvelt, αλλά ξαφνικά βλέπεις στο γραφείο σου μία επιστολή από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν που λέει ότι πρέπει να το κάνεις…έχει άλλη βαρύτητα αυτό.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Αϊνστάιν προσπάθησε να πάρει αποστάσεις από τη δημιουργία της ατομικής βόμβας, επιμένοντας πως ο ρόλος του στην απελευθέρωση της ατομικής ενέργειας ήταν “αρκετά έμμεσος”.
To 1947, σε ένα άρθρο του Newsweek Magazine με τίτλο “Αϊνστάιν, ο άνθρωπος που τα ξεκίνησε όλα”, δήλωσε:
Αν ήξερα πως οι Γερμανοί δε θα πετύχαιναν στην ανάπτυξη μιας ατομικής βόμβας, δε θα έκανα τίποτα για αυτή.
Σήμερα, παρά το γεγονός πως η Γερμανία έχει την τεχνολογική τεχνογνωσία, ακόμα δε διαθέτει πυρηνικά όπλα.
Ο Αϊνστάιν αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του στην προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού. Μιλώντας στο βραβευμένο με Νόμπελ χημικό, Linus Pauling, το 1954, χαρακτήρισε την επιστολή του προς τον Roosvelt ως “το μεγαλύτερο λάθος της ζωής μου”.
Μία εβδομάδα μόλις πριν το θάνατό του, ο Αϊνστάιν συνυπέγραψε το περίφημο Russell-Einstein Manifesto, του φιλοσόφου Bertrand Russell, το οποίο αντιτίθεται στον πυρηνικό πόλεμο.
Απευθυνόμαστε ως ανθρώπινα όντα σε ανθρώπινα όντα. Θυμηθείτε την ανθρωπιά σας και ξεχάστε τα υπόλοιπα. Αν μπορέσετε να το κάνετε αυτό, ανοίγουν οι πύλες για ένα νέο παράδεισο. Αν δε μπορέσετε, αντιμετωπίζετε τον κίνδυνο του παγκόσμιου θανάτου.
