Η Ευρωπαϊκή Ένωση μελετά σοβαρά το ενδεχόμενο δημιουργίας της δικής της αντιαεροπορικής ασπίδας, λίγο αφότου ηγέτες του οργανισμού υποστήριξαν αυτήν την εβδομάδα μία σχετική ελληνο-πολωνική πρωτοβουλία.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός ομόλογός του Ντόναλντ Τουσκ πρότειναν αυτήν την ιδέα στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν νωρίτερα εντός του μήνα.
Η φον ντερ Λάιεν, η οποία θα προσπαθήσει να επανεκλεγεί ως πρόεδρος της επιτροπής στις εκλογές του Ιουνίου, φάνηκε δεκτική στην ιδέα του Μητσοτάκη και του Τουσκ. Την υποστήριξή του στην ελληνο-πολωνική ιδέα εξέφρασε και ο κορυφαίος διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζοζέπ Μπορέλ.
«Εκτιμώ που κράτη-μέλη προτείνουν ιδέες για την υπεράσπιση του εναέριου χώρου μας, γιατί να μην την εφαρμόσουμε συνολικά;» είπε ο Μπορέλ στις 28 Μαΐου κατά την διάρκεια συνάντησης του συμβουλίου ξένων ζητημάτων στις Βρυξέλες.
Ο Μπορέλ δήλωσε στους δημοσιογράφους πως η ιδέα γεννά πολλά νέα ερωτήματα.
«Ο διάβολος όμως κρύβεται στις λεπτομέρειες» είπε ο ίδιος, προσθέτοντας «πού θα τοποθετηθούν αυτά τα συστήματα αεράμυνας; Στα σύνορα; Ποια σύνορα; Τι δυνατότητες θα έχουν αυτά τα συστήματα; Με ποια χρηματοδότηση θα αποκτηθούν;»
Στην επιστολή που απέστειλαν, ο Μητσοτάκης και ο Τουσκ οραματίστηκαν «ένα κοινό σύστημα αεράμυνας που θα προστατεύει εξίσου καλά όλον τον εναέριο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι εισερχόμενων απειλών». Φυσικά αφορμή αποτελεί ο εν εξελίξει ρωσο-ουκρανικούς πόλεμος που μαίνεται κοντά στην Γηραιά Ήπειρο.
Παρά τα πρακτικά και στρατιωτικά οφέλη που θα είχε μία τέτοια πρωτοβουλία, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Πολωνίας τόνισαν πως το πρόγραμμα αυτό θα έδειχνε στους εχθρούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης πως τα μέλη της οργάνωσης είναι ενωμένα στον τομέα της άμυνας.
Ξένα μέσα αναφέρουν πως αυτό το κομμάτι της ελληνο-πολωνικής επιστολής θα μπορούσε να θεωρηθεί υπαινιγμός έναντι του Βερολίνου, στο οποίο σήμερα κορυφαίοι αξιωματούχοι δημιουργούν μία ξεχωριστή ομάδα ονόματι European Sky Shield με παρόμοιο στόχο. Αυτή η αντιαεροπορική πρωτοβουλία αποτελείται σήμερα από 21 χώρες-μέλη. Γερμανοί αξιωματούχοι την δημιούργησαν το 2022 λίγο αφότου ξεκίνησαν οι ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις στην Ουκρανία.
Το πρόβλημα με την πρωτοβουλία European Sky Shield είναι ότι πολλές χώρες δεν επιθυμούν να ενταχθούν σε αυτήν, όπως π.χ. η Γαλλία, επειδή προϋπόθεση είναι η αγορά μη ευρωπαϊκών συστημάτων αεράμυνας, όπως των ισραηλινών Arrow 3 και των αμερικανικών Patriot.
Μέχρι στιγμής η Γερμανία δεν έχει σχολιάσει επίσημα την ελληνο-πολωνική πρόταση.