Η Ρωσία έχει βρει τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανταρκτική, μεγάλο μέρος των οποίων βρίσκεται σε περιοχές που διεκδικεί το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι έρευνες αποτελούν προοίμιο για την έλευση γεωτρύπανων για την εκμετάλλευση της παρθένας περιοχής για ορυκτά καύσιμα.
Αποθέματα συνολικού ύψους 511 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου – περίπου 10 φορές τη συνολική παραγωγή της Βόρειας Θάλασσας για 50 χρόνια – έχουν αναφερθεί στη Μόσχα από ρωσικά ερευνητικά πλοία, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στην Επιτροπή Ελέγχου Περιβάλλοντος (EAC) του Κογκρέσου την περασμένη εβδομάδα.
Αυτό προκύπτει από μια σειρά ερευνών από το σκάφος Alexander Karpinsky, το οποίο λειτουργεί από τη Rosgeo – τη ρωσική υπηρεσία που είναι επιφορτισμένη με την εξεύρεση ορυκτών αποθεμάτων για εμπορική εκμετάλλευση.
Η Ανταρκτική προστατεύεται από τη Συνθήκη της Ανταρκτικής του 1959, η οποία απαγορεύει κάθε ανάπτυξη ορυκτών πόρων ή πετρελαίου. Τα συμφέροντα του Ηνωμένου Βασιλείου εποπτεύονται από το Υπουργείο Εξωτερικών – αλλά έχει κατηγορηθεί ότι αγνοεί την αναδυόμενη κρίση.
Ο νεότερος υπουργός David Rutley δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στην EAC ότι το υπουργείο του αποφάσισε να εμπιστευτεί τις ρωσικές διαβεβαιώσεις ότι απλώς διεξάγει επιστημονική έρευνα, προσθέτοντας: “Η Ρωσία επιβεβαίωσε πρόσφατα τη δέσμευσή της στα βασικά στοιχεία της συνθήκης”.
Οι ειδικοί στην περιοχή ωστόσο διαφωνούν, προειδοποιώντας ότι η εμπιστοσύνη στη Ρωσία ότι θα τηρήσει τις υποχρεώσεις της ήταν αφελής – όπως έδειξε η εισβολή της στην Ουκρανία.
Ο Klaus Dodds, καθηγητής γεωπολιτικής στο Royal Holloway College, ειδικός στην Ανταρκτική, ο οποίος επίσης έδωσε στοιχεία, δήλωσε ότι οι δραστηριότητες της Ρωσίας είναι πολύ πιο κοντά στην αναζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου παρά στην πραγματική επιστήμη.
“Η Συνθήκη της Ανταρκτικής αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, όχι μόνο από την κακόπιστη Ρωσία και την ολοένα και πιο δυναμική Κίνα.
“Η Rosgeo έχει εμπλακεί σε σεισμικές έρευνες και άλλες συναφείς τοπογραφικές εργασίες … Οι δραστηριότητες της Ρωσίας πρέπει να κατανοηθούν ως απόφαση υπονόμευσης των κανόνων που συνδέονται με την έρευνα σεισμικών ερευνών και τελικά ως προάγγελος της επικείμενης εξόρυξης πόρων”.
Η απόφαση της EAC αποφάσισε να αμφισβητήσει τη διαχείριση των συμφερόντων του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ανταρκτική από το Υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας,μετά από δημοσιεύματα της Daily Maverick, μιας νοτιοαφρικανικής ηλεκτρονικής εφημερίδας, η οποία ανακάλυψε τις δραστηριότητες της Μόσχας μετά τον ελλιμενισμό του ερευνητικού πλοίου της στο Κέιπ Τάουν.
Τέτοια ζητήματα θα κορυφωθούν πιθανότατα στην Ινδία αργότερα αυτό το μήνα στην ετήσια συνάντηση των υπογραφόντων τη Συνθήκη της Ανταρκτικής, όπου η Ρωσία θα αμφισβητηθεί για τα σχέδιά της για την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων.
Η Βρετανική Ανταρκτική Επικράτεια (BAT) αποτελεί το μεγαλύτερο και νοτιότερο από τα 14 υπερπόντια εδάφη του Ηνωμένου Βασιλείου – και το λιγότερο φιλόξενο, καθώς το 99 % του εδάφους της καλύπτεται από πάγο.
Στο προϊστορικό παρελθόν, ωστόσο, γνώρισε θερμότερα κλίματα, με βλάστηση που ενδεχομένως επέτρεψε τον σχηματισμό κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων.
Εκτείνεται βορειοδυτικά από το Νότιο Πόλο, αγκαλιάζοντας την Ανταρκτική Χερσόνησο και τη Θάλασσα Weddell – ιστορικά γνωστή ως το μέρος όπου βυθίστηκε το πλοίο Endurance του Ernest Shackleton και τώρα για τα δυνητικά τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Το μεγαλύτερο μέρος της Βρετανικής Ανταρκτικής Επικράτειας υπόκειται σε ανταγωνιστικές διεκδικήσεις από την Αργεντινή και τη Χιλή – οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα ενταθούν εάν τα στοιχεία από τις σεισμικές έρευνες της Ρωσίας αποδειχθούν από τις επακόλουθες γεωτρήσεις.
Το Υπουργείο Εξωτερικών συγχρηματοδοτεί τη Βρετανική Έρευνα Ανταρκτικής, η οποία διαθέτει πέντε ερευνητικούς και υλικοτεχνικούς σταθμούς και 250 άτομα προσωπικό, με την υποστήριξη του Βασιλικού Ναυτικού και του ερευνητικού πλοίου RSS David Attenborough – όλα αυτά θεωρούνται ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την επιστήμη αλλά και για τη διατήρηση των διεκδικήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου στην περιοχή.
Άλλοι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και η αντιπαλότητα μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ ήταν οι μεγαλύτερες απειλές για το μέλλον της Ανταρκτικής.
