Το Σέλαφιλντ, η πιο επικίνδυνη πυρηνική τοποθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρώπης, έχει μια επιδεινούμενη διαρροή από ένα τεράστιο σιλό ραδιενεργών αποβλήτων που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το κοινό, αποκάλυψε σήμερα ο Guardian.
Ανησυχίες για την ασφάλεια στο υπό κατάρρευση κτίριο, καθώς και ρωγμές σε μια δεξαμενή τοξικής λάσπης γνωστής ως B30, έχουν προκαλέσει διπλωματικές εντάσεις με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και η Ιρλανδία, οι οποίες φοβούνται ότι το Σέλαφιλντ δεν κατάφερε να επιλύσει τα προβλήματα.
Η διαρροή ραδιενεργού υγρού από έναν από τους «υψηλότερους πυρηνικούς κινδύνους στο Ηνωμένο Βασίλειο» – ένα κτίριο σε αποσύνθεση στην τεράστια τοποθεσία της Κάμπρια, γνωστό ως Magnox Swarf storage Silo (MSSS) – είναι πιθανό να συνεχιστεί έως το 2050, γράφει η βρετανική εφημερίδα. Αυτό θα μπορούσε να έχει «δυνητικά σημαντικές συνέπειες» εάν επιταχυνθεί, με κίνδυνο να μολυνθούν τα υπόγεια ύδατα, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο, που επικαλείται ο Guardian.
Ρωγμές έχουν επίσης αναπτυχθεί στο τσιμέντο και στην άσφαλτο που καλύπτει την τεράστια δεξαμενή που περιέχει πυρηνική λάσπη δεκαετιών, μέρος ενός καταλόγου προβλημάτων ασφάλειας στο εργοστάσιο.
Αυτές οι ανησυχίες προέκυψαν στο Nuclear Leaks, μια έρευνα του Guardian που διήρκεσε ένα χρόνο για την τεράστια χωματερή πυρηνικών.
Το Σέλαφιλντ, ένα πυρηνικό εργοστάσιο που εκτείνεται σε μια τοποθεσία 6 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην ακτή της Κάμπρια και απασχολεί 11.000 άτομα, αποθηκεύει και επεξεργάζεται πυρηνικά απόβλητα από οπλικά προγράμματα και παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Guardian είναι η μεγαλύτερη τέτοια εγκατάσταση στην Ευρώπη.
Ένα έγγραφο που εστάλη στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Sellafield τον Νοέμβριο του 2022 και το οποίο είδε ο Guardian προκάλεσε εκτεταμένες ανησυχίες σχετικά με την υποβάθμιση της ασφάλειας σε όλη την τοποθεσία, προειδοποιώντας για τον «σωρευτικό κίνδυνο» από αστοχίες που κυμαίνονται από την πυρηνική ασφάλεια μέχρι τα επίπεδα αμιάντου και επικινδυνότητας για πυρκαγιά.
Ένας επιστήμονας σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τις επιπτώσεις της ραδιενέργειας στην υγεία είπε στον Guardian ότι οι κίνδυνοι που ενέχει η διαρροή και άλλες διαρροές χημικών στο Σέλαφιλντ «σπρώχνονται σταθερά κάτω από το χαλί».
Μια πυρκαγιά το 1957 στο Γουίντσκέιλ, όπως ήταν παλαιότερα γνωστή η τοποθεσία, ήταν το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι σήμερα. Μια έκθεση της ΕΕ το 2001 προειδοποίησε ότι ένα ατύχημα στο Σέλαφιλντ θα μπορούσε να είναι χειρότερο από το Τσερνόμπιλ, τον τόπο της καταστροφής του 1986 στην Ουκρανία που εξέθεσε πέντε εκατομμύρια Ευρωπαίους σε ακτινοβολία. Το Σέλαφιλντ περιέχει σημαντικά περισσότερο ραδιενεργό υλικό από το Τσερνόμπιλ.
Η έκθεση ανέφερε ότι γεγονότα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια ατμοσφαιρική απελευθέρωση ραδιενεργών αποβλήτων στο εργοστάσιο περιελάμβαναν εκρήξεις και αεροπορικά δυστυχήματα.
Είναι τέτοια η ανησυχία για τα πρότυπα ασφαλείας που αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει για την υποδομή σε διπλωματικά τηλεγραφήματα που είδε ο Guardian. Μεταξύ των ανησυχιών τους είναι οι διαρροές από ρωγμές στο σκυρόδεμα σε τοξικές δεξαμενές και η έλλειψη διαφάνειας από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με ζητήματα στο εργοστάσιο. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν μια σχέση δεκαετιών στην πυρηνική τεχνολογία.
Οι ανησυχίες για το πώς διοικείται το εργοστάσιο Sellafield έχουν επίσης οδηγήσει σε εντάσεις με τις κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Νορβηγίας, σύμφωνα με τον Guardian.
Νορβηγοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι ένα ατύχημα στο εργοστάσιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα σωρό ραδιενεργών σωματιδίων που μεταφέρονται από τους νοτιοδυτικούς ανέμους που κυριαρχούν στη Βόρεια Θάλασσα, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την παραγωγή τροφίμων και την άγρια ζωή της Νορβηγίας. Είναι χαρακτηριστική η εκτίμηση πως ένα ραδιενεργό σύννεφο από το Sellafield θα μπορούσε να φτάσει στις ακτές της Νορβηγίας σε λιγότερο από 12 ώρες.
Ανώτερος Νορβηγός διπλωμάτης είπε στον Guardian ότι πιστεύουν ότι το Όσλο θα πρέπει να προσφέρει βοήθεια στη χρηματοδότηση του εργοστασίου, ώστε να μπορεί να λειτουργεί με μεγαλύτερη ασφάλεια, αντί να «τρέχει κάτι τόσο επικίνδυνο με περιορισμένο προϋπολογισμό και χωρίς διαφάνεια».
Η ιρλανδική κυβέρνηση προσπάθησε να αναλάβει δράση κατά του Sellafield παραπέμποντάς το σε δικαστήριο του ΟΗΕ το 2006 λόγω ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις του εργοστασίου στο περιβάλλον.
