Η θεωρία των έξι βημάτων έγινε δημοφιλής για πρώτη φορά στα μέσα του 20ού αιώνα. Ουσιαστικά προήλθε από ένα απλό διήγημα που έγραψε ο Ούγγρος συγγραφέας Frigyes Karinthy το 1929.
Στην ιστορία, οι χαρακτήρες παίζουν ένα παιχνίδι στο οποίο «θα έπρεπε να επιλέξουν να έρθουν σε επαφή με οποιοδήποτε άτομο από το 1,5 δισεκατομμύριο κατοίκους της Γης, χρησιμοποιώντας όχι περισσότερα από πέντε άτομα, εκ των οποίων το ένα να είναι προσωπικός γνωστός, ο οποίος θα έπρεπε να επικοινωνήσει με το επιλεγμένο άτομο χρησιμοποιώντας αποκλειστικά και μόνο το δίκτυο των προσωπικών γνωριμιών». Σύμφωνα με την ιστοσελίδα tanea.gr.
Το παιχνίδι στην ιστορία τράβηξε την προσοχή των ακαδημαϊκών- θα μπορούσε το φαινόμενο να είναι αληθινό;
Κοινωνιολόγοι, μαθηματικοί και επιστήμονες πληροφορικής επιχείρησαν διάφορα πειράματα μεταξύ διαφόρων πληθυσμών. Η πιο γνωστή μελέτη έγινε από τον Stanley Milgram στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν προσπάθησε να λύσει αυτό που ονόμασε «πρόβλημα του μικρού κόσμου».
Το 2001, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια Duncan Watts χρησιμοποίησε το πείραμα του Milgram ως μοντέλο, αλλά αντ’ αυτού συγκέντρωσε δεδομένα χρησιμοποιώντας διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Το πείραμα – Μόνο τρεις φάκελοι έφτασαν
Ο Milgram επέλεξε τυχαία «εκκινητές» που ζούσαν στη Wichita του Kansas και στην Omaha της Nebraska. Η αποστολή τους ήταν να ταχυδρομήσουν έναν φάκελο σε έναν «στόχο» στη Βοστώνη. Ο Milgram έστειλε 60 φακέλους στους εκκινητές –εάν αυτοί γνώριζαν προσωπικά τον στόχο, θα έστελναν τον φάκελο απευθείας. Αν όχι, περνούσαν τον φάκελο σε κάποιον που πίστευαν ότι ήταν πιο πιθανό να γνωρίζει τον στόχο.
Δυστυχώς, η μελέτη δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Είχε αρκετές ατέλειες, όπως άτομα που δεν ενδιαφέρονταν να συμμετάσχουν και χαμένους φακέλους. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Dave Roos, το πείραμα είχε ποσοστό επιτυχίας 5% -μόνο τρεις φάκελοι έφτασαν στους προβλεπόμενους στόχους τους.
Πιο πρόσφατες μελέτες δοκίμασαν το πείραμα χρησιμοποιώντας υπολογιστές. Το 2001, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια Duncan Watts χρησιμοποίησε το πείραμα του Milgram ως μοντέλο, αλλά αντ’ αυτού συγκέντρωσε δεδομένα χρησιμοποιώντας διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι ο αριθμός των μεσαζόντων που απαιτούνταν για να φτάσει κάποιος στον στόχο ήταν έξι!
Η πραγματικότητα της θεωρίας των έξι βημάτων γίνεται όλο και πιο εμφανής στην ψηφιακή εποχή μας. Το Facebook και το LinkedIn ειδικότερα αναδεικνύουν πόσο διασυνδεδεμένοι είμαστε.
Μια σταθερά κοινωνικής συνδεσιμότητας για την ανθρωπότητα
Μεταξύ του 2007 και του 2008, οι ερευνητές της Microsoft, Eric Horvitz και Jure Leskovec, διαπίστωσαν ότι 240 εκατομμύρια άνθρωποι συνδέονταν μεταξύ τους με περίπου 6,6 βαθμούς. Κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα αναλύοντας την ηλεκτρονική αλληλογραφία και τις συνομιλίες. «Για μένα, ήταν αρκετά σοκαριστικό. Αυτό που βλέπουμε υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει μια σταθερά κοινωνικής συνδεσιμότητας για την ανθρωπότητα. Οι άνθρωποι είχαν αυτή την υποψία ότι είμαστε πραγματικά κοντά. Αλλά δείχνουμε σε πολύ μεγάλη κλίμακα ότι αυτή η ιδέα ξεπερνάει τη λαϊκή παράδοση», δήλωσε ο Horvitz στον Guardian.
Το 2016, το Facebook αναγνώρισε ότι οι χρήστες του συνδέονται συνήθως με τρεις ή τέσσερις βαθμούς. Το LinkedIn διαθέτει μια λειτουργία που δείχνει συνδέσεις πρώτου, δεύτερου και τρίτου βαθμού.
Ποπ κουλτούρα
Σχετικά πρόσφατα, η θεωρία απέκτησε σημαντική προσοχή λόγω του ηθοποιού Κέβιν Μπέικον. Το Six Degrees of Kevin Bacon βασίζεται στην ιδέα ότι κάθε ηθοποιός στο Χόλιγουντ συνδέεται μαζί του. Το παιχνίδι είναι απλό, βρείτε έναν ηθοποιό και ξεκινήστε έναν αλυσιδωτό σύνδεσμο που τον συνδέει με τον Μπέικον.
Συμπέρασμα;
Η πραγματικότητα της θεωρίας των έξι βημάτων γίνεται όλο και πιο εμφανής στην ψηφιακή εποχή μας. Το Facebook και το LinkedIn ειδικότερα αναδεικνύουν πόσο διασυνδεδεμένοι είμαστε. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη σύνδεσή μας σε μεγάλες αποστάσεις και με την εμφάνιση νέων εφαρμογών δικτύωσης, τα χάσματα αυτά μπορεί να συνεχίσουν να συρρικνώνονται.
