Σκληρή γλώσσα από την Κομισιόν που κατηγορεί την Άγκυρα για «δημοκρατική οπισθοδρόμηση».
Με βήμα σημειωτόν προχωρά η διαδικασία της διεύρυνσης της ΕΕ, με τις εκθέσεις αξιολόγησης της Κομισιόν για δέκα χώρες μεταξύ των οποίων η Τουρκία, τα Δυτικά Βαλκάνια, η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία να είναι εξαιρετικά συγκρατημένες. Ενώ στην περίπτωση της Τουρκίας η Κομισιόν χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα, σημειώνοντας ότι η Αγκυρα συνέχισε «να απομακρύνεται από την ΕΕ» και παραμένει σε πορεία «δημοκρατικής οπισθοδρόμησης».
Η έκθεση της Κομισιόν κάνει ειδική αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις οι οποίες σημείωναν επιδείνωση μέχρι τις αρχές του 2023 και μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία τον Φεβρουάριο υπήρξε «αξιοσημείωτη βελτίωση», τονίζοντας ότι «η Ελλάδα παρείχε γρήγορα ανθρωπιστική βοήθεια και υποστήριξη στην Τουρκία, γεγονός που βοήθησε στην αποκλιμάκωση των εντάσεων και της ρητορικής». Σημειώνει ακόμα ότι πραγματοποιήθηκε σειρά συναντήσεων των ηγετών και των ΥΠΕΞ των δύο χωρών σε θετικό κλίμα, αλλά και το γεγονός ότι οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου «μειώθηκαν δραστικά» και δεν αναφέρθηκαν υπερπτήσεις. Σύμφωνα με την Κομισιόν η συνέχιση του διαλόγου και η αποχή από «μονομερείς ενέργειες, που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ, αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διασφάλιση σταθερού και ασφαλούς περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανάπτυξη ενός συνεταιρισμού και μιας αμοιβαίας επωφελούς σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας».
Την ίδια στιγμή η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι η Τουρκία συνέχισε να αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και επέμεινε σε λύση δύο κρατών στην Κύπρο σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αναφέρει ότι στην περίοδο που αναφέρεται η έκθεση η Αγκυρα δεν επιχείρησε μη εξουσιοδοτημένες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Διαμηνύει ωστόσο ότι η «η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών» και σημειώνει το γεγονός ότι η Τουρκία συνέχισε την στρατιωτικοποίηση της κατεχόμενης περιοχής.
Στην έκθεση της Επιτροπής σημειώνεται ότι η μονομερής εξωτερική πολιτική της Τουρκίας παρέμεινε σε αντίθεση με τις προτεραιότητες της ΕΕ, ενώ τονίζεται και η υποστήριξη της Αγκυρας στη Χαμάς, ρητορική που είναι σε αντίθεση με την προσέγγιση της ΕΕ. Να σημειωθεί ότι αναμένεται – ενδεχομένως μέχρι το τέλος Νοεμβρίου – και δεύτερη έκθεση της Κομισιόν για τις ευρωτουρκικές σχέσεις που θα έχει επίκεντρο τη θετική ατζέντα.
Αντιδρώντας στην έκθεση της Κομισιόν, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε χθες το βράδυ λόγο για «άδικη και προκατειλημμένη προσέγγιση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας», προσθέτοντας ότι αυτή η προσέγγιση «είναι ανησυχητική για το μέλλον της ηπείρου μας, η οποία αντιμετωπίζει πολλές απειλές».
«Αστερίσκοι» για Αλβανία
Στις σχέσεις Ελλάδας – Αλβανίας, αλλά και στην υπόθεση της προφυλάκισης του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη, κάνει αναφορά μεταξύ άλλων η έκθεση της Κομισιόν για την Αλβανία. Η Επιτροπή καταγράφει τις συνολικά καλές σχέσεις Ελλάδας – Αλβανίας σημειώνοντας ωστόσο ότι τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, ιδίως τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, παραμένουν αντικείμενο διαφωνιών στις διμερείς σχέσεις. Υπογραμμίζει δε ότι η προφυλάκιση Μπελέρη έχει προκαλέσει διμερείς εντάσεις και εγείρει σοβαρές ανησυχίες, σημειώνοντας την απόρριψη των αιτημάτων του για χορήγηση ειδικής άδειας προκειμένου να ορκιστεί.
Για την Κομισιόν πάντως η Αλβανία συνέχισε να επιδεικνύει αποφασιστικότητα στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, αν και σημειώνει ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες σε συγκεκριμένα ζητήματα, ενώ ευθυγραμμίστηκε πλήρως με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ.
Για τη Βόρεια Μακεδονία τονίζει ότι Αρχές έχουν δηλώσει ότι η ένταξη στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός στόχος, η χώρα συνέχισε να ευθυγραμμίζεται πλήρως με την ΚΕΠΠΑ και σημειώθηκε πρόοδος στους τομείς δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας.
