Τεταμένο είναι το κλίμα στην Τουρκία ένα 24ώρο πριν οι πολίτες της χώρας προσέλθουν και πάλι στις κάλπες για τον β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών. Καθώς οι κύριοι υποψήφιοι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου που απέτυχαν να εξασφαλίσουν την προεδρία στον πρώτο γύρο προετοιμάζονται για τις εκλογές της Κυριακής 28ης Μαΐου, το σύστημα πολιτικών συμμαχιών της Τουρκίας έχει γίνει πιο περίπλοκο, χαρακτηριζόμενο από πολωτικές συζητήσεις για θέματα όπως ο εθνικισμός, οι Σύροι πρόσφυγες και οι Κούρδοι. Την ίδια χρονιά που η Τουρκία συμπληρώνει 100 χρόνια από την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους, η πολιτική ατμόσφαιρα της χώρας έχει γίνει πιο αβέβαιη από ποτέ
Ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί να παρατείνει τα 20 χρόνια του στην εξουσία κατά πέντε ακόμη, την ώρα που ο αντίπαλός του προσέλκυσε τις εθνικιστικές ψήφους υποσχόμενος να εκδιώξει εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες σε περίπτωση που... εκθρονίσει τον Ερντογάν, ο οποίος από την πλευρά του τον κατηγόρησε για ρητορική μίσους - και είπε ότι μια νίκη του ηγέτη της αντιπολίτευσης θα ήταν νίκη για τους «τρομοκράτες».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εκλογές στην Τουρκία - Πανηγυρίζει ήδη ο Ερντογάν: Tη Δευτέρα να γιορτάσουμε την Άλωση όλοι μαζί
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποστηριζόμενος από μια ευρεία αντιπολίτευση, χαρακτήρισε τις εκλογές ως ένα δημοψήφισμα που θα κρίνει την μελλοντική κατεύθυνση της Τουρκίας και έχει ζητήσει την υποστήριξη των εθνικιστών ψηφοφόρων για να αυξήσει τις πιθανότητες νίκης του. Ο αντίπαλος του Ερντογάν θέλει να καταργήσει το προεδρικό σύστημα που εισήχθη πριν από πέντε χρόνια και να επιστρέψει την εξουσία στο κοινοβούλιο και τον πρωθυπουργό. Θα ακολουθήσουν ανεξάρτητα δικαστήρια και ελεύθερος τύπος.
Ο ρόλος του προέδρου θα είναι πιο πολύ τιμητικός και τα άλλα πέντε κόμματα της συμμαχίας Κιλιτσντάρογλου θα έχουν το καθένα, έναν αντιπρόεδρο μαζί με τους δύο κεντροαριστερούς δημάρχους της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης. Όμως, το κόμμα του Ερντογάν και οι εθνικιστές και συντηρητικοί σύμμαχοί του έχουν εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και αν η συμμαχία της αντιπολίτευσης κέρδιζε την προεδρία μπορεί να δυσκολευτούν να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις τους.
Την Κυριακή, οι κάλπες ανοίγουν στις 08:00 τοπική ώρα και κλείνουν στις 17:00. Ο δεύτερος γύρος των εκλογών λαμβάνει χώρα τρεις μήνες μετά τους σεισμούς στη νοτιοανατολική Τουρκία που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους.
Ο πρώτος γύρος
Τα επίσημα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών είδαν τον Ερντογάν, υποψήφιο της Λαϊκής Συμμαχίας, να συγκεντρώνει το 49,5% των ψήφων, ενώ ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο υποψήφιος της Εθνικής Συμμαχίας, έλαβε 44,8 τοις εκατό - και οι δύο έμειναν κάτω από το όριο του 50+ τοις εκατό που απαιτείται για μια οριστική νίκη. Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης υστερούσε στον πρώτο γύρο με 2,5 εκατομμύρια ψήφους.
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ, που αποχώρησε από την κούρσα την τελευταία στιγμή, εξασφάλισε το 0,43% των ψήφων και ο Σινάν Ογκάν, υποψήφιος της εθνικιστικής Συμμαχίας ATA, έλαβε το 5,17%.
Την Κυριακή θα είναι η πρώτη φορά που οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα πρέπει να πάνε στην κάλπη για δεύτερη φορά για να επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρό τους – και πολλοί φαίνεται ότι δυσκολεύονται να αναβιώσουν τον ενθουσιασμό του πρώτου γύρου. Είναι μόλις η τρίτη φορά που οι Τούρκοι ψηφίζουν απευθείας για τον πρόεδρό τους. Ο Ερντογάν κέρδισε τις εκλογές του 2014 και του 2018 στον πρώτο γύρο.
Οι δημοσκόποι εξακολουθούν να αναμένουν υψηλή συμμετοχή την Κυριακή, αν και πιθανώς όχι το 89 τοις εκατό που έφτασε στον πρώτο γύρο. Σε ότι αφορά τους Τούρκους του εξωτερικού έχουν ξεκινήσει να ψηφίζουν για τον β γύρο από το προηγούμενο Σάββατο σε 73 χώρες και η συμμετοχή παρουσίασε μια ελαφρά αύξηση από τον πρώτο γύρο.
Σε σχέση με τις δημοσκοπήσεις πριν τον πρώτο γύρο που έδιναν φαβορί τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στον β΄ γύρο το φαβορί είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο το χάσμα μεταξύ τους θα μπορούσε να γεφυρωθεί - είτε από τα 2,8 εκατομμύρια υποστηρικτές του υπερεθνικιστή υποψηφίου που ήρθε τρίτος είτε από τα 8 εκατομμύρια ψηφοφόρους που δεν συμμετείχαν στον πρώτο γύρο.
Ο Σουλτάνος του Βοσπόρου θέλει και αυτή τη φορά να επικρατήσει και μάλιστα με διαφορά έναντι του αντιπάλου του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ώστε να εδραιώσει την ηγεμονική του θέση για τον «αιώνα της Τουρκίας» που ξεκινά φέτος, σύμφωνα με τον ίδιο. Ύστερα από δύο δεκαετίες στην εξουσία, ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να αγγίξει την... ψυχή των συμπολιτών του και να τους πείσει ότι σε αυτόν μπορούν και πάλι να βασιστούν, εκτοξεύει δοκιμαστικά τον εγχώριας παραγωγής βαλλιστικό πύραυλο «Tayfun», μιλάει ουκ ολίγες φορές για την «απελευθέρωση της Αγίας Σοφίας» ενώ δηλώνει περήφανος για το γεγονός ότι «μόνος ξερίζωσε την τρομοκρατία».
Ωστόσο, στον τομέα της οικονομίας η κατάσταση είναι δυσάρεστη για τον Ερντογάν αφού, για πρώτη φορά από το 2002, υποχώρησαν τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας και διαμορφώθηκαν στα 151,3 εκατομμύρια δολάρια στις 19 Μαΐου, όπως έδειξαν χθες τα επίσημα στοιχεία.
Η κυβέρνηση της Άγκυρας προσπάθησε να αντιμετωπίσει τη ζήτηση συναλλάγματος ενόψει της επαναληπτικής ψηφοφορίας της 28ης Μαίου. Ο Τούρκος πρόεδρος έσπευσε μάλιστα να επικαλεστεί και τη βοήθεια του... Αλλάχ για την αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Σύμμαχοι του Ερντογάν
Ο πρόεδρος της Τουρκίας έχει ισχυρούς συμμάχους ποντάροντας στη νίκη της Κυριακής.
Την πολιτική του ασπάζονται ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επικεφαλής του κόμματος «Εθνικιστική Δράση», αλλά και το ακραίο ισλαμικό «Huda Par».
Επιπλέον, στον δεύτερο γύρο των εκλογών έχει την υποστήριξη του εθνικιστική, Σινάν Ογάν. Ως προεδρικός υποψήφιος του πρώτου γύρου, που έλαβε το 5,2% των ψήφων, τώρα καλεί τους ψηφοφόρους του να κινηθούν μαζικά υπέρ του Ερντογάν.
Την ίδια ώρα, ο πολιτικός του αντίπαλος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου πείθει τον επίσης εθνικιστή Ουμίτ Οζντάγ από το «Κόμμα Νίκη» να τον εμπιστευτεί.
Ο Κιλιτσντάρογλου δεν σταματά επίσης να υπόσχεται την «εδώ και τώρα απέλαση» όλων των προσφύγων καθώς, όπως επισημαίνει, η Τουρκία δεν είναι «αποθήκη» κλείνοντας το ...μάτι και στους εθνικιστές ψηφοφόρους του Ογάν.
Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος επιμένει ότι ο αντίπαλός του, υποψήφιος της εξακομματικής αντιπολίτευσης, συνεργάζεται με τρομοκράτες.
«Αυτοί της αντιπολίτευσης παίρνουν οδηγίες από τους τρομοκράτες που είναι στο όρος Καντίλ» τονίζει ο Ερντογάν συμπληρώνοντας ότι εκείνος συνομιλεί με τον... Αλλάχ και παίρνει οδηγίες από τον λαό.
Την ίδια ώρα, η τουρκική αντιπολίτευση έχει καταφύγει στα δικαστήρια καταθέτοντας αγωγή με την οποία ζητεί από το κόμμα του Ερντογάν ένα εκατομμύριο τουρκικές λίρες για την προβολή, σε προηγούμενες προεκλογικές συγκεντρώσεις, παραπλανητικού βίντεο, στο οποίο ο Κιλιτσντάρογλου φέρεται να συνεργάζεται με στελέχη του ΡΚΚ.
Ο Ταγίπ Ερντογάν παραδέχεται ότι το βίντεο είναι προϊόν μοντάζ, ωστόσο, όπως επισημαίνει, το βίντεο δεν έχει σημασία αφού ,την περασμένη Δευτέρα, σε συνέντευξη που μεταδόθηκε από το κρατικό κανάλι TRT, «τα μέλη του ΡΚΚ υποστηρίζουν την αντιπολίτευση».
Σύμμαχοι Κιλιτσντάρογλου
Παρά την απογοήτευσή τους για την εθνικιστική στροφή του πολιτικού αντιπάλου, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, τα φιλοκουρδικά κόμματα της Τουρκίας θα υποστηρίξουν και πάλι τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, υπό τον φόβο ότι σε περίπτωση επανεκλογής του Ερντογάν οι ομοεθνείς του θα βρίσκονται σε κίνδυνο.
«Το καθεστώς – έκτρωμα που δημιούργησε ο Ερντογάν και οι συνέταιροί του είναι η αιτία όλων των εθνοτικών προβλημάτων που βιώνουμε», υπογράμμισε η Περβίν Μπουλντάν, συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος «HDP» σε συνέντευξη Τύπου, στην Άγκυρα.
Ωστόσο, η προσέλευση των Κούρδων ψηφοφόρων στις κάλπες για τον δεύτερο γύρο αποτελεί ένα μεγάλο ερώτημα, κυρίως ύστερα από τη συμμαχία του Κιλιτσντάρογλου με το εθνικιστικό και επιθετικά αντιμεταναστευτικό Κόμμα της Νίκης (ZP), εξέλιξη που εξόργισε την κουρδική κοινότητα.
Το Κόμμα της Νίκης «ΖΡ» του Ουμίτ Οζντάγ, που έλαβε 2,2% στις βουλευτικές εκλογές της 14ης Μαΐου, είχε επικροτήσει την αντικατάσταση Κούρδων δημάρχων από κρατικούς επιτρόπους, στο όνομα της πάταξης της τρομοκρατίας από την κυβέρνηση Ερντογάν.
Όπως αναφέρουν τα διεθνή ΜΜΕ, το αποτέλεσμα του α' γύρου (ο Κιλιτσντάρογλου έλαβε 44,89% των ψήφων έναντι του 49,5% του Ερντογάν) στρίμωξε τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος (CHP) στη γωνία.
Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσπαθεί να πλήξει τον Toύρκο πρόεδρο μιλώντας ακόμα περισσότερο για την ακρίβεια και τον πληθωρισμό και εν γένει την τουρκική οικονομία.
Παρόλα αυτά, ο Ερντογάν έχει ακόμη ένα μεγάλο όπλο στο φαρέτρα του.
Σύμφωνα με το ΒΒC, οι σύμμαχοι του Ερντογάν ελέγχουν τα περισσότερα ΜΜΕ τη χώρας με την κρατική τηλεόραση να δίνει στον πρόεδρο 32 ώρες και 42 λεπτά τηλεοπτικού χρόνου και στον αντίπαλό του μόλις 32 λεπτά, στο αποκορύφωμα της προεκλογικής εκστρατείας.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Η «Konda», που θεωρείται από τις πλέον αξιόπιστες εταιρείες δημοσκοπήσεων, παρότι απέτυχε κι αυτή να προβλέψει τα αποτελέσματα στον πρώτο γύρο της 14ης Μαίου, τώρα υποστηρίζει ότι είναι πιθανή μια καθαρή νίκη του Ερντογάν την Κυριακή.
Συγκεκριμένα, προβλέπει νίκη Ερντογάν με 52.7% και Κιλιτσντάρογλου με 47.3%. Σύμφωνα με την δημοσκόπηση της εταιρεία «Özdemir», ο Ερντογάν θριαμβεύει αποσπώντας στον δεύτερο γύρο 54,12% των ψήφων, ενώ ο Κιλιτσντάρογλου μόλις 45,88%.
Η εταιρεία ερευνών «Areda» δίνει στον Ερντογάν ποσοστό 52,4% ενώ στον Κιλιτσντάρογλου 47,6%.
Τέλος, η εταιρεία «TAG» δίνει μικρότερη διαφορά με τον Ερντογάν να προηγείται με ποσοστό 51,6% έναντι του Κιλιτσντάρογλου (48,4%).
