Είναι η πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά και η πρώτη γυναίκα ασιατικής καταγωγής, που καταλαμβάνει ένα τόσο υψηλό αξίωμα. «Ιστορική εξέλιξη» είχε χαρακτηριστεί η ορκωμοσία της 56χρονης Κάμαλα Χάρις στο αξίωμα της αντιπροέδρου τον Ιανουάριο του 2021.Για «διοίκηση Μπάιντεν-Χάρις» μιλούσε ο ίδιος ο Λευκός Οίκος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τοποθετούσε το όνομα της αντιπροέδρου δίπλα σε εκείνο του νέου «πλανητάρχη», για να υπογραμμίσει τον ιδιαίτερο ρόλο της.
Ωστόσο, μέσα σε λίγους μήνες ο ενθουσιασμός άρχισε να δίνει τη θέση του στον προβληματισμό για τις αρμοδιότητες και τις ικανότητες της Κάμαλα Χάρις. Πληροφορίες από την Ουάσιγκτον κάνουν λόγο για μία σειρά παραιτήσεων στο επιτελείο της και για «κουραστικές συμπεριφορές» μίας αντιπροέδρου που αγωνιζόταν για να περιφρουρήσει τις αρμοδιότητές της.
To CNN αναφέρει ότι η «απογοητευτική αρχή» της Κάμαλα Χάρις προκαλεί «δυσλειτουργίες» ή ακόμη και «απελπισία». Η ιστοσελίδα The Hill σημειώνει ότι η νέα αντιπρόεδρος δεν εμφανίζεται σχεδόν ποτέ μόνη της σε μία συνέντευξη, ούτε καν σε οργανωμένη συνέντευξη τύπου. Δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην αποστολή της ή μήπως δεν την αφήνουν να ανταποκριθεί;
«Κάνει αυτό που της ζητούν να κάνει»
Η Έμι Ντέισι, πρώην επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής της Δημοκρατικού Κόμματος (DNC) υποστηρίζει ότι η Κάμαλα Χάρις δεν κάνει τίποτε άλλο, παρά αυτό που της ζητούν να κάνει. Όπως επισημαίνει στην DW, «είναι σημαντικό να κατανοήσει ο κόσμος ότι οι αρμοδιότητες της αντιπροέδρου ορίζονται από το Σύνταγμα.
Κύρια αρμοδιότητά της είναι να αναπληρώσει τον πρόεδρο σε περίπτωση που εκείνος αδυνατεί να ασκήσει τα καθήκοντά του. Επιπλέον, η αντιπρόεδρος είναι επικεφαλής της Γερουσίας και αυτό αποτελεί τεράστια ευθύνη, ιδιαίτερα σε μία Γερουσία τόσο διχασμένη, όσο η σημερινή. Σε τελική ανάλυση είναι αρμοδιότητα του προέδρου να ορίσει το χαρτοφυλάκιο της αντιπροέδρου, γι αυτό υπάρχουν διαφορές μεταξύ των αντιπροέδρων, ανάλογα με τις προτεραιότητες του εκάστοτε προέδρου...»
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί διέθεταν από 50 έδρες στη Γερουσία μετά τις προεδρικές εκλογές του 2020 και μέχρι τις «ενδιάμεσες εκλογές» του Νοεμβρίου, οπότε οι Δημοκρατικοί κέρδισαν μία επιπλέον έδρα, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων. Σε 26 περιπτώσεις η ψήφος της Κάμαλα Χάρις αποδείχθηκε καθοριστική για τη λήψη αποφάσεων στην Ουάσιγκτον.
Για παράδειγμα τον περασμένο Αύγουστο, όταν η Γερουσία ενέκρινε τον ομοσπονδιακό νόμο Inflation Reduction Act με στόχο την καταπολέμηση του πληθωρισμού και την ενίσχυση της εγχώριας οικονομίας. Επιπλέον, η Κάμαλα Χάρις συμμετείχε σε πολυάριθμες αποστολές στο εξωτερικό, με στόχο την αποκατάσταση του κύρους της αμερικανικής διπλωματίας, μετά την πολιτική του «America First», που ακολουθούσε ο προηγούμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Αξιοσημείωτη η ομιλία της στη Διεθνή Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο, τον Ιανουάριο του 2022, που υπενθύμιζε την πολιτική Μπάιντεν για στήριξη της Ουκρανίας. Τον Νοέμβριο, στη διάρκεια επίσκεψης στις Φιλιππίνες, η Κάμαλα Χάρις ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν την παραδοσιακή σύμμαχό τους απέναντι στην Κίνα.
«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ βρίσκεται πάντα στο προσκήνιο, άλλωστε είναι ο ηγέτης του ελεύθερου κόσμου», επισημαίνει η Έμι Ντέισι. «Αλλά και η αντιπρόεδρος έχει ένα ιδιαίτερα φορτωμένο πρόγραμμα. Κάνει πράγματα, τα οποία μπορεί να μην βρίσκουν θέση στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας και στους πρώτους τίτλους των ειδησεογραφικών εκπομπών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εργάζεται καθημερινά...»
Δημοφιλής... εκτός ΗΠΑ
Το περίεργο είναι ότι, ενώ στα τέλη του 2021 η δημοτικότητα της Κάμαλα Χάρις εντός συνόρων δεν ξεπερνούσε το 28% (ποσοστό κατά 10 μονάδες χαμηλότερο από το αντίστοιχο του προέδρου Μπάιντεν), στο εξωτερικό η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ κερδίζει συμπάθειες. Σύμφωνα με πρόεσφατη έρευνα του Pew Research Center, το 55% των ερωτηθέντων σε 18 χώρες ανά τον κόσμο εκφράζουν θετική άποψη για την Κάμαλα Χάρις. Αντίστοιχα ποσοστά καταγράφουν πολιτικοί όπως ο Τζο Μπάιντεν, αλλά και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ή ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
Μία εξήγηση για τα χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας εντός συνόρων είναι ίσως ότι ο Μπάιντεν της έχει αναθέσει και την «καυτή πατάτα» της μεταναστευτικής πολιτικής. Τον Ιούνιο του 2021 η Κάμαλα Χάρις βρέθηκε στη Γουατεμάλα και το Μεξικό, για να δηλώσει ότι θέλει να αντιμετωπίσει «τα πραγματικά αίτια της μετανάστευσης», αλλά και για να αποθαρρύνει μετανάστες από την Κεντρική Αμερική να επιχειρήσουν το επικίνδυνο ταξίδι για τις ΗΠΑ μέσω Μεξικού.
«Μην έρχεστε», δήλωσε ξεκάθαρα στην κοινή συνέντευξη τύπου με τον πρόεδρο της Γουατεμάλας, με αποτέλεσμα στελέχη των Δημοκρατικών να εκφράζουν την «απογοήτευσή τους», ενώ την ίδια στιγμή οι Ρεπουμπλικανοί την επέκριναν, διότι δεν «τόλμησε» να επισκεφθεί τα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό.
Αντιμέτωπη με στερεότυπα;
Η Κέλυ Ντίτμαρ, επίκουρη καθηγήτρια στο Rutgers University's Center for American Women and Politics (CAWP), δεν δέχεται ότι η Κάμαλα Χάρις στερείται ικανοτήτων και υποστηρίζει ότι, καθώς οι άνδρες εξακολουθούν να κυριαρχούν στην αμερικανική πολιτική, η Χάρις ως γυναίκα καλείται να αποδείξει την αξία της με πιο εμφατικό τρόπο από έναν άνδρα σε αντίστοιχη περίπτωση.
Υπενθυμίζει μάλιστα ότι το 2005 η Χάρις είχε επιχειρήσει να διεκδικήσει το χρίσμα των Δημοκρατικών για τον Λευκό Οίκο, έχοντας ως αντίπαλο τον Τζο Μπάιντεν, αλλά πολύ γρήγορα αναγκάστηκε να αποσύρει την υποψηφιότητά της, αντιλαμβανόμενη ότι δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση.
«Πολλές γυναίκες που έφτασαν μέχρι αυτό το σημείο στη σταδιοδρομία τους έχουν την αίσθηση ότι θα πρέπει να αποδείξουν την αξία τους με έναν τρόπο, τον οποίο κανείς δεν θα απαιτούσε από έναν άνδρα», λέει η Κέλυ Ντίτμαρ στην DW. «Ότι θα πρέπει να αγωνιστούν απέναντι σε στερεότυπες αντιλήψεις για το φύλο τους, απέναντι σε επιφυλάξεις για την ικανότητά τους να εκλεγούν και προφανώς και η ίδια η Κάμαλα Χάρις βρέθηκε αντιμέτωπη με αυτή την πρόκληση και υπέφερε από τις προσλαμβάνουσες των ψηφοφόρων, ότι ακόμη δεν είναι έτοιμη, δεν διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα, δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει το αξίωμα του προέδρου...»
