Τα κράτη - μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα ανώτατο όριο τιμών πετρελαίου. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτή η παγκόσμια ισχύουσα κύρωση θα προκαλέσει αβεβαιότητα, ενώ θεωρούν πιθανή την επιθετική αντίδραση της Ρωσίας, σημειώνει η Welt.
Σε περίπτωση που η τιμή αγοράς του ρωσικού πετρελαίου υποχωρήσει κάτω από αυτό το όριο, το ανώτατο όριο τιμής θα πέσει επίσης, έτσι ώστε να είναι πάντα 5% κάτω από την τιμή αγοράς. Αυτό ανακοίνωσε ο πρέσβης της Πολωνίας στην ΕΕ, Αντρέ Σάντος, την Παρασκευή.
Όλες οι χώρες της ΕΕ είχαν συμφωνήσει για αυτό το ανώτατο όριο τιμών το απόγευμα της Πέμπτης, όπως είχαν επιβεβαιώσει προηγουμένως δύο διπλωμάτες στη Welt. Μόνο η Πολωνία δεν είχε ακόμη συμφωνήσει επίσημα στη συμφωνία. Προφανώς, η Βαρσοβία δεν ήθελε να υπογράψει το ανώτατο όριο, έως ότου τα κράτη μέλη είχαν ήδη συμφωνήσει στις λεπτομέρειες ενός ένατου πακέτου κυρώσεων.
Με τη συμφωνία της Πολωνίας, τα κράτη - μέλη της ΕΕ μπορούν πλέον να υπογράψουν επίσημα το ανώτατο όριο τιμών κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Θα εφαρμοστεί από τη Δευτέρα. Μόλις τεθεί σε ισχύ το ανώτατο όριο τιμών, το ρωσικό πετρέλαιο μπορεί να μεταφερθεί με πλοία από την ΕΕ μόνο εάν η τιμή στην οποία πωλείται το πετρέλαιο παραμένει κάτω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων. Ο όρος αυτός δεν ισχύει μόνο για την ίδια τη μεταφορά, αλλά και για τις συναφείς υπηρεσίες, όπως η ασφάλιση ή η χρηματοδότηση των μεταφορών.
Ο κανονισμός θα ισχύει για τις εταιρείες στην ΕΕ, τα κράτη της G7 και την Αυστραλία, αλλά θα επηρεάσει τις προμήθειες σε όλο τον κόσμο. Όποιος πουλάει ρωσικό πετρέλαιο σε τιμή υψηλότερη από τα προβλεπόμενα 60 δολάρια ανά βαρέλι, θα πρέπει να παραιτηθεί από τις υπηρεσίες της ΕΕ, των κρατών της G7 και της Αυστραλίας.
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στην περίπτωση των ασφαλίσεων, διότι έως και το 95% των ασφαλίσεων αστικής ευθύνης για μεταφορές πετρελαίου διεκπεραιώνεται στο Λονδίνο. Δεν είναι σαφές αν η G7, και κυρίως οι ΗΠΑ, θα επιβάλουν τον κανονισμό σε όλο τον κόσμο και, για παράδειγμα, θα επιβάλουν κυρώσεις σε εταιρείες και χώρες που δεν συμμορφώνονται με το ανώτατο όριο τιμών πετρελαίου.
Μέχρι πρόσφατα, το ποσό του ανώτατου ορίου, το οποίο υποτίθεται ότι εκπληρώνει δύο στόχους, ήταν το κύριο σημείο διαφωνίας: Θα πρέπει να είναι τόσο γενναιόδωρη ώστε να συνεχίζει να αξίζει τον κόπο για τους Ρώσους παραγωγούς να προσφέρουν το πετρέλαιό τους στην παγκόσμια αγορά. Ταυτόχρονα, το ανώτατο όριο θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η Ρωσία θα κερδίζει όσο το δυνατόν λιγότερα από τις πετρελαϊκές επιχειρήσεις, ώστε να μην μπορεί να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία με τα έσοδα.
Όχι άλλο ρωσικό πετρέλαιο δια θαλάσσης
Ανεξάρτητα από το ανώτατο όριο της παγκόσμιας τιμής του πετρελαίου, η ΕΕ θέλει να σταματήσει να εισάγει ρωσικό πετρέλαιο με πλοία από τις αρχές Δεκεμβρίου. Προβλέπονται εξαιρέσεις για το πετρέλαιο που εισέρχεται στην ΕΕ μέσω αγωγών, το οποίο θέλουν να εκμεταλλευτούν κυρίως οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα. Η Ουγγαρία είχε επιμείνει κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το ανώτατο όριο τιμών πετρελαίου ότι το ανώτατο όριο δεν θα έπρεπε να ισχύει για το ρωσικό πετρέλαιο από αγωγούς.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το νέο ανώτατο όριο τιμών θα προκαλέσει αρχικά αύξηση των τιμών στην Ευρώπη. "Το ανώτατο όριο τιμών του πετρελαίου θα κάνει αρχικά το πετρέλαιο πιο ακριβό για εμάς. Οι συμμετέχοντες στην αγορά θα είναι αρχικά ανήσυχοι και θα περιμένουν να δουν πώς θα εφαρμοστεί το ανώτατο όριο τιμών, τι μηχανισμοί ελέγχου θα υπάρχουν και ποιες στρατηγικές αποφυγής είναι πιθανές", λέει ο Kλάους - Γιούργκεν Γκερν του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου.
"Ως εκ τούτου, ορισμένοι έμποροι θα λάβουν προληπτικά μέτρα για να μην κάνουν πλέον συναλλαγές με το ρωσικό πετρέλαιο προς το παρόν. Αν στην αγορά διακινείται λιγότερο ρωσικό πετρέλαιο, η ζήτηση για πετρέλαιο από άλλες χώρες παραγωγής θα αυξηθεί και αυτό θα καταστήσει το πετρέλαιο ακριβότερο για τις χώρες της ΕΕ".
Μόλις υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με την εφαρμογή των κυρώσεων, η αβεβαιότητα θα υποχωρήσει και τότε ακόμη και οι επιφυλακτικοί συμμετέχοντες στην αγορά θα διαπραγματευτούν ξανά το ρωσικό πετρέλαιο. Τέτοια συμπεριφορά είχε ήδη παρατηρηθεί με άλλες κυρώσεις. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, ο καθοριστικός παράγοντας για την τιμή του πετρελαίου είναι το πώς θα συμπεριφερθεί η Ρωσία. "Εάν η Ρωσία επικεντρωθεί στην πώληση όσο το δυνατόν περισσότερου πετρελαίου και αποδεχτεί ότι το πλαφόν τιμών θα σημάνει χαμηλότερα κέρδη στο μέλλον από ό,τι εάν πουλήσει το πετρέλαιο στην τιμή της αγοράς, το πλαφόν τιμών θα πρέπει να συμπιέσει την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου μακροπρόθεσμα", λέει ο Γκερν.
Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική, ωστόσο, εάν η Ρωσία πωλούσε στο μέλλον μόνο σε πελάτες που πληρώνουν την τιμή της αγοράς και, συνεπώς, δεν τηρούν το ανώτατο όριο τιμών του πετρελαίου. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν είχε ανακοινώσει ότι οι πελάτες που τηρούν το ανώτατο όριο τιμών του πετρελαίου δεν θα προμηθεύονται πλέον στο μέλλον.
"Εάν η Ρωσία συνεχίσει να πωλεί πετρέλαιο στην τιμή της αγοράς και με τους δικούς της όρους στο μέλλον και δεν προμηθεύει πελάτες που σέβονται το ανώτατο όριο τιμών πετρελαίου, οι Ρώσοι παραγωγοί δεν θα κάνουν πλέον πολλές δουλειές", λέει ο Γκερν. "Τότε το ρωσικό πετρέλαιο θα λείπει από την παγκόσμια αγορά και οι τιμές θα αυξηθούν".
Εν τω μεταξύ, ο Εντοάρντο Καμπανέλα, ειδικός σε θέματα ενέργειας της Unicredit, μιας μεγάλης ιταλικής τράπεζας, προειδοποιεί ότι μια επιθετική ρωσική αντίδραση κατά του ανώτατου ορίου τιμών του πετρελαίου θα μπορούσε να κάνει το αργό πετρέλαιο πιο ακριβό σε παγκόσμιο επίπεδο. "Ο καθορισμός ενός ανώτατου ορίου τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο θα μπορούσε να ωθήσει τον ΟΠΕΚ+ να υιοθετήσει μια πιο επιθετική στάση και να ανεβάσει τις τιμές του πετρελαίου", γράφει ο Καμπανέλα σε πρόσφατη ανάλυσή του.
Και προσθέτει: "Η Ρωσία θα μπορούσε να ανταποδώσει χρησιμοποιώντας την επιρροή της στον ΟΠΕΚ+ για να πιέσει για περαιτέρω περικοπές της παραγωγής, επιδεινώνοντας την παγκόσμια ενεργειακή κρίση". Τον Οκτώβριο, για παράδειγμα, η Σαουδική Αραβία υποστήριξε την απόφαση του ΟΠΕΚ+ να μειώσει την κοινή παραγωγή επειδή ήταν θυμωμένη με τα σχέδια για ανώτατο όριο τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο, είπε. Εκτός από τις χώρες παραγωγής του ΟΠΕΚ, ο ΟΠΕΚ+ περιλαμβάνει και άλλες χώρες όπως η Ρωσία και το Καζακστάν.
Στις διαπραγματεύσεις, οι Πολωνοί και τα κράτη της Βαλτικής ανησυχούσαν κυρίως για το ότι τα έσοδα της Ρωσίας θα έπρεπε να παραμείνουν περιορισμένα. Ως εκ τούτου, είχαν αρχικά επιμείνει σε πολύ χαμηλότερα όρια- κατά καιρούς συζητούνταν ένα ανώτατο όριο 20 ή 30 δολαρίων ανά βαρέλι.
