«Ο θάνατος της Τζίνα άνοιξε τις πύλες της λαϊκής οργής», είπε ο ξάδελφός της, χρησιμοποιώντας το κουρδικό όνομα της Αμινί, αναφερόμενος στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας που προκάλεσε ο θάνατός της σε όλο το Ιράν, από τις οποίες έχουν πεθάνει περίπου 60 άτομα ενώ επικρατεί κύμα οργής αφού οι δυνάμεις ασφαλείας απειλούν μέχρι και με βιασμούς.
Υπενθυμίζεται ότι η 22χρονη Μαχσά Αμινί βρισκόταν στην Τεχεράνη όπου επισκεπτόταν συγγενείς της μαζί με τους γονείς και τον 17χρονο αδελφό της πριν ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές της σπουδές στην επαρχία του δυτικού Αζερμπαϊτζάν, στο βορειοδυτικό Ιράν.
Ο δρόμος της διασταυρώθηκε με την αστυνομία ηθών στις 13 Σεπτεμβρίου, περιγράφει ο ξάδερφός της, Ερφάν Σαλίχ Μορτεζαΐ, στο AFP, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο ίδιος με τη μητέρα της, αφότου ανακοινώθηκε ο θάνατός της.
Το AFP τον συνάντησε και μίλησε μαζί του στην αυτόνομη κουρδική περιοχή του Ιράκ –η οποία συνορεύει με την γενέτειρα της Αμινί, την επαρχία Κουρδιστάν στο Ιράν– όπου ζει τον τελευταίο χρόνο, καθώς έχει ενταχθεί στην κουρδική ιρανική εθνικιστική οργάνωση Κομάλα, η οποία μάχεται επί μακρόν εναντίον των ιρανικών αρχών διεκδικώντας αυτονομία για τις κατοικούμενες από Κούρδους περιοχές του βορειοδυτικού Ιράν.
Η σύλληψη και δολοφονία της Μαχσά Αμινί
Στις 13 Σεπτεμβρίου η Αμινί, ο αδελφός της και γυναίκες συγγενείς τους είχαν πάει βόλτα στην πρωτεύουσα. Όταν έβγαιναν από τον σταθμό Χαγκανό του μετρό, «η αστυνομία ηθών τους σταμάτησε και συνέλαβε την Τζίνα και τους συγγενείς της», είπε ο Μορτεζαΐ.
Φορώντας στολή αγγαρείας και μιλώντας από μια βάση της Κομάλα στην περιοχή Σουλεϊμανίγια του βόρειου Ιράκ, ο Μορτεζαΐ είπε ότι ο αδελφός της Αμινί προσπάθησε να πει στην αστυνομία ότι (η οικογένεια) βρισκόταν «στην Τεχεράνη για πρώτη φορά» και «δεν γνώριζε τις τοπικές παραδόσεις». Αλλά οι εκκλήσεις του έπεσαν στο κενό.
«Ο αξιωματικός της αστυνομίας του απάντησε ‘Θα την πάμε στο τμήμα, θα της εμφυσήσουμε τους κανόνες και θα την διδάξουμε πώς να φοράει το χιτζάμπ και πώς να ντύνεται’», είπε ο Μορτεζαΐ, λέγοντας ότι η ίδια ήταν «ντυμένη φυσιολογικά. Όπως όλες οι γυναίκες στο Ιράν, φορούσε το χιτζάμπ».
Στο Ιράν οι γυναίκες –ανεξαρτήτως του δόγματός τους– είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν τα μαλλιά τους και η αστυνομία ηθών τους απαγορεύει να φορούν πανωφόρια πάνω από το γόνατο, στενά παντελόνια, έντονα χρώματα ή σκισμένα τζιν.
Ο κώδικας παρακάμπτεται ευρέως επί δεκαετίες, ειδικά στις μεγάλες πόλεις, αλλά έχουν υπάρξει περιοδικά επιχειρήσεις καταστολής. «Οι αστυνομικοί χτύπησαν την Τζίνα, την χτύπησαν μπροστά στον αδελφό της», είπε ο ξάδελφός της.
«Την χαστούκισαν, την χτύπησαν στα χέρια και στα πόδια με ένα κλομπ», πρόσθεσε ο ίδιος λέγοντας ότι η αστυνομία ψέκασε στο πρόσωπο του αδελφού της σπρέι πιπεριού.
Η Τζίνα και οι συγγενείς της υποχρεώθηκαν να μπουν μέσα στο φορτηγάκι της αστυνομίας ηθών και μεταφέρθηκαν σε ένα αστυνομικό τμήμα στην οδό Βεζαράτ, με τον ξυλοδαρμό να συνεχίζεται στη διαδρομή.
«Όταν την χτύπησαν στο κεφάλι με το κλομπ έχασε τις αισθήσεις της. Ένας από τους αστυνομικούς είπε: ‘προσποιείται’». Μετά την έλευσή τους, πέρασε τουλάχιστον 1,5 ώρα μέχρι να μεταφερθεί σε νοσοκομείο της Τεχεράνης παρά τις εκκλήσεις των συγγενών της, είπε ο Μορτεζαΐ. Έπειτα από τρεις ημέρες σε κώμα, κατέληξε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ιράν: Γυναίκες καταγγέλλουν την καταστολή της Τεχεράνης - «Απείλησαν ότι θα μας βιάσουν»
«Μια καλύτερη ζωή»
Η μητέρα της Αμινί είπε ότι οι γιατροί στο νοσοκομείο ενημέρωσαν την οικογένεια πως η κόρη τους «είχε δεχτεί ένα βίαιο χτύπημα στο κεφάλι», σύμφωνα με τον Μορτεζαΐ. Όμως, οι ιρανικές αρχές αρνούνται κάθε ανάμειξη στον θάνατό της.
«Αυτό που συμβαίνει στο Κουρδιστάν και παντού αλλού στο Ιράν είναι λαϊκή οργή εναντίον του καθεστώτος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, κατά της δικτατορίας», λέει ο Μορτεζαΐ.
Τουλάχιστον 76 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στις διαδηλώσεις, σύμφωνα με τη ΜΚΟ με έδρα το Όσλο, «Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν», ενώ το ιρανικό ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Fars αναφέρει «περίπου 60».
Οι αρχές είπαν την Δευτέρα ότι προέβησαν σε περισσότερες από 1.200 συλλήψεις.
Αυτή τη φορά «οι γυναίκες προπορεύονται και λαμβάνουν ενεργά μέρος στις διαδηλώσεις». «Οι γυναίκες συμμετέχουν στις διαδηλώσεις θαρραλέα και βγαίνουν στους δρόμους μέρα-νύχτα. Εμείς, οι νέοι γνωρίζουμε ότι αν καταρρεύσει αυτό το καθεστώς μας περιμένει μια καλύτερη ζωή», καταλήγει ο Μορτεζαΐ.
