Οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την πυρηνική ενέργεια, αλλά οι φόβοι για καταστροφές εξακολουθούν να παραμένουν, με κάθε ατυχία να έχει τη δυνατότητα να εκτροχιάσει τη μεγάλη πυρηνική αναζωπύρωση. Καθώς οι κυβερνήσεις βρίσκονται πίσω από πυρηνικά έργα για πρώτη φορά μετά από αρκετές δεκαετίες, προκειμένου να ενισχύσουν την ενεργειακή τους ασφάλεια, πολλές συνεχίζουν να φοβούνται τις πυρηνικές εξελίξεις τόσο για λόγους ασφάλειας όσο και για περιβαλλοντικούς λόγους.
Θα μπορέσουν όμως οι ηγέτες να πείσουν το κοινό για την ανάγκη για πυρηνική ενέργεια ως μέρος μιας πράσινης μετάβασης; Η πυρηνική ενέργεια χαιρετίστηκε πριν από χρόνια ως η καθαρότερη εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα που θα μπορούσε να παρέχει αξιόπιστη ενέργεια σε χώρες σε όλο τον κόσμο. Καθώς όμως αυξανόταν σε δημοτικότητα, με την επίτευξη πολλών σημαντικών παγκόσμιων εξελίξεων, τρεις αξιοσημείωτες καταστροφές υπονόμευσαν τις δυνατότητες για εκτεταμένη πυρηνική ανάπτυξη. Τα γεγονότα του Three Mile Island στην Πενσυλβάνια το 1979, Τσερνομπίλ το 1986 και η Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011 οδήγησαν σε μια απομάκρυνση από την ανάπτυξη πυρηνικών έργων υπέρ, σε μεγάλο βαθμό, των ορυκτών καυσίμων.
Ωστόσο, με την αυξανόμενη ενεργειακή ανασφάλεια να γίνεται αισθητή παγκοσμίως, ως απάντηση στις κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, μια ταχεία μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε πιο πράσινες εναλλακτικές λύσεις· και η αύξηση των τιμών της ενέργειας, πολλές κυβερνήσεις επαναφέρουν την πυρηνική ενέργεια στην ημερήσια διάταξη. Με τις δυνατότητες παραγωγής ενέργειας χωρίς άνθρακα, απευθύνεται σε κυβερνήσεις που έχουν κάνει φιλόδοξες δεσμεύσεις για τον άνθρακα, ενώ τους προσφέρει μεγαλύτερη μεσοπρόθεσμη ενεργειακή ασφάλεια από άλλα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να αναπτυχθούν στην κλίμακα που απαιτείται για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης.
Πολλές μελέτες θεωρούν την πυρηνική ενέργεια την ασφαλέστερη μορφή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, και ωστόσο πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που έχουν ζήσει πυρηνικές καταστροφές εξακολουθούν να είναι αντίθετοι στην ανάπτυξη νέων πυρηνικών έργων λόγω του κινδύνου που συνδέονται με αυτές. Άλλοι πιστεύουν ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι τόσο πράσινη όσο φαίνεται ότι είναι, καθώς παρόλο που δημιουργεί ενέργεια χωρίς άνθρακα, εξακολουθεί να υπάρχει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Γιατί φοβόμαστε τόσο πολύ την πυρηνική ενέργεια;
Παρά την έλλειψη κατανόησης του κοινού για την πυρηνική τεχνολογία, που σημαίνει ότι μερικές φορές μπορεί να συγχέεται με τα πυρηνικά όπλα, υπήρχε μια γενική αισιοδοξία σχετικά με την πυρηνική ενέργεια όταν πρωτοεμφανίστηκε πριν από αρκετές δεκαετίες. Φαίνεται ότι η τρέχουσα αρνητική αντίληψη του κοινού για την πυρηνική ενέργεια πηγάζει κυρίως από τις πυρηνικές καταστροφές που παρατηρήθηκαν σε όλο τον κόσμο σε πραγματικό χρόνο.
Αν και σχετικά λίγοι πέθαναν κατά τη διάρκεια αυτών των περιστατικών σε σύγκριση με τους θανάτους παγκοσμίως από άλλες ενεργειακές επιχειρήσεις, τα περιστατικά μεταδόθηκαν ευρέως στην τηλεόραση και ο φόβος για το άγνωστο εξαπλώθηκε γρήγορα. Οι κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν σε αυτές διαφορετικά σε σύγκριση με άλλες ενεργειακές καταστροφές, κυρίως επειδή δεν ήταν γνωστό πόσοι άνθρωποι έπρεπε να εκκενωθούν και ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της καταστροφής επί τόπου. Αυτό έκανε τους ανθρώπους να πανικοβάλλονται περισσότερο από ό,τι όταν συμβαίνουν άλλα γεγονότα, όπως μια έκρηξη σε μια υπεράκτια πλατφόρμα πετρελαίου ή μια πυρκαγιά σε ένα διυλιστήριο. Η υπερβολική αντίδραση των πολιτικών δυνάμεων ενόψει ενός πυρηνικού συμβάντος έχει οδηγήσει σε ευρεία δυσπιστία για την πυρηνική τεχνολογία. Επιπλέον, η απεικόνιση πυρηνικών καταστροφών σε αρκετές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες έχει μεγαλοποιήσει τους κινδύνους που συνδέονται με την πυρηνική ενέργεια.
Στην πραγματικότητα, τα πυρηνικά επεισόδια που προκάλεσαν τον φόβο είχαν ως αποτέλεσμα σχετικά λίγους θανάτους. Κανείς δεν πέθανε λόγω ραδιενέργειας στις καταστροφές στο Three Mile Island ή στη Φουκουσίμα, ενώ λιγότεροι από 50 πέθαναν κατά τη διάρκεια και μετά το Τσερνόμπιλ. Αν και αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ, αν αυτό είναι το μόνο πυρηνικό περιστατικό που οδήγησε σε θανάτους κατά τη διάρκεια της τρέχουσας διάρκειας ζωής της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, ο αριθμός είναι πολύ χαμηλότερος από άλλες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα τα ορυκτά καύσιμα που συνεχίζουν να δημιουργούν θανατηφόρα ατμοσφαιρική ρύπανση.
Ίσως ο μόνος τρόπος για να βελτιωθεί η αντίληψη του κοινού για την πυρηνική ενέργεια είναι μέσω της επανεκπαίδευσης που υπογραμμίζει τη σχετική ασφάλεια της τεχνολογίας σε σύγκριση με άλλες ενεργειακές λειτουργίες.
Επιπλέον, καθώς το κοινό και οι διεθνείς οργανισμοί ασκούν πίεση στις κυβερνήσεις των κρατών να γίνουν πράσινες, το καλύτερο μάρκετινγκ της πυρηνικής ενέργειας θα μπορούσε να βοηθήσει να αλλάξει η αντίληψη του κοινού, καθώς οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν την πηγή ενέργειας χωρίς άνθρακα ως απαραίτητη για ένα πράσινο μέλλον.
Ωστόσο, προς το παρόν, οι κυβερνήσεις αισθάνονται την αυξανόμενη πίεση να «το κάνουν σωστά», με το ενδεχόμενο κάθε ατυχίας να προσθέσει στη μακροπρόθεσμη δαιμονοποίηση της πυρηνικής ενέργειας.
