Εισπνεύστε», είπε ο Siim Kallas στην κόρη του το 1988. «Είναι ο αέρας της ελευθερίας που έρχεται από την άλλη πλευρά». Η Kaja Kallas ήταν 11 ετών τότε. Είχε ταξιδέψει στο Ανατολικό Βερολίνο από την πατρίδα της την Εσθονία, που τότε ήταν ακόμα υπό ρωσική κατοχή ως μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Για να επισκεφτεί την Πύλη του Βρανδεμβούργου, κοιτάζοντας προς το Δυτικό Βερολίνο και όλα όσα αντιπροσώπευε, ήταν να δει όλα όσα δεν είχε η οικογένειά της. Μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στο ταξίδι δείχνει τη νεαρή Kaja μπροστά στην πύλη με τον αδερφό και τη μητέρα της, φορώντας μια μικρή μωβ τσάντα και ένα ατσάλινο βλέμμα. Η οικογένεια δεν μπορούσε να γνωρίζει τότε ότι το Τείχος του Βερολίνου θα έπεφτε ένα χρόνο αργότερα και ότι η Σοβιετική Ένωση θα κατέρρεε δύο χρόνια μετά, μεταμορφώνοντας τη ζωή τους και ωθώντας τη μικρή τους χώρα πίσω προς την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία.
«Δεν κατάλαβα πραγματικά τι εννοούσε εκείνη την εποχή, γιατί δεν είχα βιώσει ποτέ την ελευθερία», λέει η Κάλλας. Σήμερα, ως πρωθυπουργός της Εσθονίας, ο Κάλλας έχει αναδειχθεί ως η πιο ισχυρή φωνή της ΕΕ για μια αδιάλλακτη απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Είναι σχεδόν αδύνατο να διαχωριστεί αυτή η εξέλιξη από τα βαρυσήμαντα γεγονότα της πρώιμης ζωής της.
«Είμαι της τυχερής γενιάς», λέει. «Ζούσαμε σε μια φυλακή, χωρίς ελευθερία, χωρίς επιλογές, τίποτα. Και το 1991, όταν ήμουν έφηβη, πήραμε πίσω την ανεξαρτησία και την ελευθερία μας». Το αντιπαραβάλλει αυτό με τη γενιά των παππούδων της, που όπως λέει «είχε τα πάντα» σε μια ανεξάρτητη Εσθονία και τα έχασε όλα όταν η Σοβιετική Ένωση κατέλαβε τη χώρα το 1940.
Αυτή η ξεκάθαρη αίσθηση των αρχών που έχουν την μεγαλύτερη σημασία – και των σημείων καμπής στην ιστορία και του τι σημαίνουν – είναι η καλύτερη εξήγηση για το αυξανόμενο διεθνές προφίλ της Kallas. Βασιζόμενη στο παρελθόν της και στο παρελθόν της χώρας της, έχει ξεχωρίσει για το επίπεδο υποστήριξης που παρείχε η κυβέρνησή της στην Ουκρανία (το υψηλότερο κατά κεφαλήν από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο). Από τις πρώτες μέρες του πολέμου, υποστήριξε επίσης σθεναρά και χωρίς επιφυλάξεις ότι η εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν πρέπει να ηττηθεί, η Ουκρανία πρέπει να κερδίσει και η Δύση θα κρατήσει τη γραμμή μόνο, αντιμετωπίζοντας την επίθεση της Ρωσίας με αντίστοιχη βούληση να υπερασπιστεί την Ουκρανία, τον εαυτό της και τις αξίες της.
Οι Εσθονοί δεν τείνουν να καυχιούνται. Είναι μια μικρή χώρα που πιέζεται ενάντια στη Βαλτική Θάλασσα και στη Ρωσία, στο βορειοανατολικό όριο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην ανατολική Ευρώπη, με μια γλώσσα πολύ διαφορετική από τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι συγκρατημένοι, όπως τα Φινλανδά ξαδέρφια τους. Φτάνοντας στο πρωθυπουργικό γραφείο, σε μια ανεπιτήδευτη πόρτα σε μια παλιά πύλη στην καμπυλωτή οδό Rahukohtu στην παλιά πόλη του Ταλίν, αναρωτήθηκα για λίγο αν είχα τη σωστή διεύθυνση, πριν σημειώσω την πλάκα αφιερωμένη στα μέλη της ανεξάρτητης κυβέρνησης του Μεσοπολέμου της Εσθονίας που σκοτώθηκαν από οι Σοβιετικοί. Μια αυλή πίσω από την πόρτα οδηγεί στο Stenbock House, ένα δικαστικό μέγαρο του 18ου αιώνα σκαρφαλωμένο σε μια βόρεια προεξοχή του λόφου Toompea του Ταλίν. Η Κάλλας με χαιρετά, μπαίνει στο δωμάτιο με το χέρι της τεντωμένο. Στη συνέντευξή μας, η πρωθυπουργός Εσθονίας είναι ανεπιτήδευτη, ανεπηρέαστη και επιθετική. Με πλευρίζει απαλά για το ατημέλητο χειρόγραφό μου καθώς σημειώνω: «Μπορείς πραγματικά να το διαβάσεις;»
