Με την αποχή να αγγίζει επίπεδα ρεκόρ και την ακροδεξιά να ξεπερνά για πρώτη φορά το φράγμα του 40% των ψήφων, ο Εμανούελ Μακρόν κατάφερε να επανεκλεγεί. Σε ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό σκηνικό, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται και τους νέους της Γαλλίας να γυρίζουν μαζικά την πλάτη και στους δύο υποψηφίους, ο 44χρονος Μακρόν επανέλαβε τη νίκη του 2017 έναντι της Μαρίν Λεπέν.
Οι συνθήκες της νέας του νίκης δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για θριαμβολογίες, με φόντο μία άνευρη προεκλογική εκστρατεία, χωρίς ενθουσιασμό, σχολίασε η γαλλική εφημερίδα Le Monde. Η επανεκλογή του οφείλεται λιγότερο στις υποσχέσεις που έδωσε το 2017 και την πίστη των Γάλλων στο όραμά του και περισσότερο στην αναζήτηση σταθερότητας και την απόρριψη της ευρωσκεπτικιστικής ακροδεξιάς.
Στη γεμάτη συμβολισμούς ομιλία του χθες βράδυ έδωσε έμφαση στη Γαλλία, αλλά και την Ευρώπη, επιλέγοντας ως μουσική υπόκρουση τον ύμνο της Ευρώπης, «Ωδή στην Χαρά» αλλά και τη Μασσαλιώτιδα και υποσχέθηκε να επουλώσει τους διχασμούς που εκφράστηκαν σε αυτές τις εκλογές, διασφαλίζοντας τον σεβασμό για όλους. «Θέλω μια πιο δίκαιη κοινωνία, ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών... Τα επόμενα χρόνια θα είναι σίγουρα δύσκολα, αλλά θα είναι ιστορικά και θα πρέπει να τα γράψουμε, μαζί, για τις νέες γενιές » είπε.
Ακολουθούν οι βασικές προκλήσεις και οι προτεραιότητες του προέδρου
Εξασφάλιση πλειοψηφίας και διορισμός κυβέρνησης
Οι βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία πραγματοποιούνται στις 12 και 19 Ιουνίου, με το κόμμα του Μακρόν La République en Marche (LaREM) και τους συμμάχους του να χρειάζονται πλειοψηφία 289 βουλευτών σε σύνολο 577 εδρών.
Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών φανέρωσε συντριβή για τα κόμματα της κυβέρνησης στη Γαλλία, με τους δεξιούς Ρεπουμπλικανούς και τους Σοσιαλιστές να συγκεντρώνουν λιγότερο από 5% έκαστο, και την εμφάνιση τριών νέων μπλοκ: της ριζοσπαστικής αριστεράς, του κέντρου του Μακρόν και την ακροδεξιά.
Χωρίς πλειοψηφία, τα περιθώρια ελιγμών ενός Γάλλου προέδρου μειώνονται σημαντικά, κι ακόμη κι αν το μοτίβο της ψηφοφορίας στον πρώτο γύρο δεν επαναληφθεί στις βουλευτικές εκλογές, ο Μακρόν θα χρειαστεί εξωτερική υποστήριξη.
Ορισμένοι υποστηρικτές αναμφίβολα θα προέρχονται από τη μετριοπαθή πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών. Ο Μακρόν είπε ότι η κυβέρνησή του θα είναι ανοιχτή σε «οποιονδήποτε υποστηρίζει το σχέδιό του», αλλά οι διαπραγματεύσεις θα είναι σκληρές. Είπε επίσης ότι το περιβάλλον θα έχει κομβική θέση στη δεύτερη θητεία του και ο νέος πρωθυπουργός του θα επιφορτιστεί με τον «οικολογικό σχεδιασμό».
Κρίση κόστους ζωής
Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το φτωχότερο 5% βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από πέντε χρόνια, αλλά μετά από μια συνεχή συμπίεση, μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων δήλωσαν ότι είχαν πρόβλημα να τα βγάλουν πέρα και το κόστος ζωής έγινε το βασικό ζήτημα της εκστρατείας.
Ο Μακρόν είπε ότι θα διατηρήσει τα ανώτατα όρια τιμών στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια και μια κυβερνητική έκπτωση στις τιμές των καυσίμων στις αντλίες, εάν το ενεργειακό κόστος συνεχίσει να αυξάνεται. Έχει επίσης υποσχεθεί περαιτέρω μέτρα για τους μη προνομιούχους, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης υποστήριξης για τους χαμηλόμισθους και τους αυτοαπασχολούμενους.
Συντάξεις, σχολεία, υγεία, εγκληματικότητα
Ο Μακρόν υποσχέθηκε ότι οι αντιδημοφιλείς μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό που απέτυχε να εφαρμόσει στην πρώτη του θητεία – με την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65 έτη σταδιακά έως το 2031, θα εφαρμοστούν μέχρι το φθινόπωρο.
Στόχος του είναι να ξεκινήσει μια πρώτη διαβούλευση με τα συνδικάτα και τους εργοδότες πριν από το καλοκαίρι και έχει υποσχεθεί ότι δεν θα προωθήσει τα σχέδια με προεδρικό διάταγμα, αλλά δεν θα τα εγκαταλείψει, λέγοντας ότι είναι οικονομικά απαραίτητα και περιλαμβάνονται στο μανιφέστο του. Μία νέα σειρά από διαδηλώσεις στους δρόμους είναι πολύ πιθανές.
Επίσης σκοπεύει να ξεκινήσει διαβουλεύσεις για μεταρρυθμίσεις στο κεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα της Γαλλίας, εισάγοντας περαιτέρω αυτονομία για τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, καθώς και νέο καθεστώς υγειονομικής περίθαλψης, με στόχο ιδίως τη βελτίωση των παροχών στις αγροτικές περιοχές. Έχει επίσης δεσμευτεί να προσλάβει περισσότερους αστυνομικούς, δικαστικούς και δικαστικούς υπαλλήλους.
Διεθνείς σχέσεις
Η εξάμηνη προεδρία της Γαλλίας στην ΕΕ –με τις προτεραιότητές της για τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων του μπλοκ και τον έλεγχο της λαθρομετανάστευσης, την εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας και την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού «μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης» που βασίζεται σε επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας– ολοκληρώνεται σε δύο μήνες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γαλλία: Άρχισαν και τα παρατράγουδα - Επεισόδια μετά τη νίκη Μακρόν στο Παρίσι και άλλες πόλεις
Ο πόλεμος στην Ουκρανία εξακολουθεί να μαίνεται και μια κρίσιμη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο. Ο Μακρόν, ο πιο δραστήριος ηγέτης της ΕΕ, στη μετά Μέρκελ εποχή, έχει δείξει την επιθυμία του να είναι ειλικρινής υπερασπιστής των δυτικών αξιών με σαφή επιθυμία να διαμορφώσει τα παγκόσμια γεγονότα. Αυτό δεν πρόκειται αλλάξει.
Επανασύνδεση με τους ψηφοφόρους
Μια σημαντική πρόκληση για τον Μακρόν αντανακλά το γεγονός ότι ενώ και οι δύο υποψήφιοι είχαν τους υποστηρικτές τους, ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοδελτίων που ρίχτηκαν στις προεδρικές εκλογές του 2022 στη Γαλλία ήταν ψήφοι απόρριψης.
Ο αριθμός των ψήφων και το ποσοστό της αποχής ήταν επίσης ανησυχητικά υψηλά. Ο Μακρόν μπορεί να επανεξελέγη, αλλά περίπου τα δύο τρίτα του εκλογικού σώματος δεν...τον συμπαθούν και τον θεωρούν αλαζόνα.
Εάν πρόκειται να αποφευχθεί μια ακόμη πιο τραυματική μάχη το 2027, ο πρόεδρος έχει αναγνωρίσει ότι πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε εκείνους που δυσαρέστησε ή εκείνους που ψήφισαν Λεπέν, ή επέλεξαν να μην ψηφίσουν καν. Υποσχέθηκε οτι θα είναι πιο κοντά στο λαό και τα προβλήματά του.
Η κρίσιμη πενταετία της Λεπέν
Όσον αφορά στην Λεπέν, πάντως, τα πράγματα είναι μάλλον καθαρά. Η υποψήφια της Ακροδεξιάς συνεχίζει την ανοδική της πορεία, καθώς κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό 41-42%, που είναι ιστορικό (το 2017 είχε πάρει 34%) και αναμφίβολα υψηλό. Το κυριότερο, διεμβολίζει ολοένα περισσότερο τμήματα του εκλογικού σώματος που θεωρητικά είναι εχθρικά προς αυτήν:
Εργάτες με χαμηλά εισοδήματα, «νοικοκυραίους» που εμφορούνται από τις «δημοκρατικές παραδόσεις», ακόμη και μέρος της ελίτ, η οποία και αυτή τη φορά στήριξε στη συντριπτική της πλειοψηφία τον νυν πρόεδρο.
Πρακτικά, εάν η Λεπέν δεν αντιμετωπίσει κάποιο εσωκομματικό… πραξικόπημα ή εάν δεν εμφανιστεί στον χώρο της γαλλικής Ακροδεξιάς κάποιος ή κάποια με μεγαλύτερη «ακτινοβολία» και πειθώ (όπως, για παράδειγμα, η φιλόδοξη ανιψιά της Μαριόν Μαρεσάλ), τότε μπορεί από τώρα να στρέψει το βλέμμα της στην αναμέτρηση του 2027. Εκεί που θα έχει ακόμη περισσότερες ελπίδες να βρεθεί στο Μέγαρο των Ηλυσίων.
Η «υποθήκη» του Μελανσόν
Ο Μελανσόν, από την πλευρά του, έχει εγγράψει μια σημαντική υποθήκη με το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, στο οποίο κυριολεκτικά έσωσε την τιμή της εξαφανισμένης παραδοσιακής Αριστεράς της Γαλλίας. Ουδείς πρέπει να ξεχνά, άλλωστε, ότι με το 22% που σημείωσε, βρέθηκε κυριολεκτικά μια ανάσα από το να βρεθεί αυτός στον δεύτερο γύρο, αντί της Λεπέν.
Πρακτικά, Μελανσόν και Λεπέν έχουν να λύσουν μεταξύ τους ένα μεγάλο στοίχημα. Εάν οι κοινωνικές συγκρούσεις και διεργασίες που όλοι αναμένουν πως θα σφραγίσουν τα επόμενα χρόνια στη Γαλλία στραφούν προς τα αριστερά ή προς τα (ακρο)δεξιά, κάτι που θα κρίνει ουσιαστικά και το αποτέλεσμα των επόμενων προεδρικών εκλογών, οι οποίες είναι ακόμη πιο κρίσιμες.
Το στοίχημα, μάλιστα, θα ισχύει ακόμη και στην περίπτωση που δεν πρωταγωνιστήσουν οι ίδιοι. Πέρα από την Λεπέν, στην οποία ήδη αναφερθήκαμε, με τον Μελανσόν υπάρχει ο παράγοντας ηλικία, καθώς είναι ήδη 70 ετών. Ακόμη κι αυτοί να μην είναι παρόντες, όμως, είναι πολύ πιθανό να έχουν βρεθεί οι «διάδοχοί» τους που θα κονταροχτυπηθούν, στο πλαίσιο μιας μονομαχίας «μέχρι θανάτου» των αποκαλούμενων «άκρων», την οποία η Ευρώπη δεν έχει βιώσει μέχρι σήμερα.
Η αναμέτρηση των βουλευτικών εκλογών
Αναμφίβολα δε, το σκηνικό θα γίνει ακόμη πιο περίπλοκο στην περίπτωση που οι επικείμενες βουλευτικές εκλογές – στις 12 και 19 Ιουνίου οι δύο γύροι – στερήσουν από τον Μακρόν την απόλυτη πλειοψηφία του στην Εθνοσυνέλευση και τον αναγκάσουν να «συγκατοικήσει» με μια εχθρική ή, έστω, όχι απολύτως φιλική κυβέρνηση. Εάν, με άλλα λόγια, επιστρέψει το σύνηθες σκηνικό που επικρατούσε πριν από αρκετά χρόνια στη χώρα και έχουν βιώσει ο Ζακ Σιράκ, ο Φρανσουά Μιτεράν και άλλοι πρόεδροι.
Σε κάθε περίπτωση, ένα είναι βέβαιο: Η Γαλλία δεν έκλεισε τη σελίδα των πολιτικών εξελίξεων και ανακατατάξεων με τον δεύτερο γύρο αυτής της Κυριακής. Μπορεί, ξανά, να αποδειχθεί «μήτρα» μεγάλων ανατροπών που θα σφραγίσουν τη χώρα και συνολικά την Ευρώπη.
