Μια νεοσύστατη επιχείρηση με έδρα τη Μασαχουσέτη, η οποία συλλέγει διοξείδιο του άνθρακα (CO2) απευθείας από τον αέρα, συγκέντρωσε 80 εκατομμύρια δολάρια από επενδυτές, μεταξύ των οποίων είναι και η Breakthrough Energy Ventures του δισεκατομμυριούχου Bill Gates.
Η τεχνολογία της Verdox, που ιδρύθηκε το 2019, εξακολουθεί να είναι λειτουργική μόνο σε εργαστηριακή κλίμακα. Αλλά ο διευθύνων σύμβουλος Brian Baynes, λέει ότι μια πρόσφατη ανακάλυψη με το βασικό υλικό που χρησιμοποιείται για την παγίδευση του αερίου του θερμοκηπίου, έδωσε στους επενδυτές την εμπιστοσύνη να επενδύσουν ένα τόσο μεγάλο ποσό σε ένα πρώιμο στάδιο της ανάπτυξης της νεοφυούς επιχείρησης.
Καθώς ο κόσμος παίρνει στα σοβαρά την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών εντός δεκαετιών, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τεχνολογίες που μπορούν να δεσμεύουν μόνιμα το CO2 που βρίσκεται ήδη στην ατμόσφαιρα. Τα αντισταθμιστικά στοιχεία που βασίζονται στη φύση, όπως τα δάση, έχουν γίνει επικίνδυνα για πυρκαγιές - ειρωνικά λόγω, εν μέρει, της κλιματικής αλλαγής - και θα μπορούσαν να απελευθερώσουν το όποιο CO2 μπορεί να έχουν αποθηκεύσει. Η τεχνολογία άμεσης δέσμευσης του αέρα προσφέρει περισσότερες ελπίδες ότι το αντιστάθμισμα θα εξαλείψει την υποσχόμενη ποσότητα αερίου του θερμοκηπίου για χιλιάδες χρόνια.
Η δέσμευση άνθρακα λειτουργεί με το διαχωρισμό του CO2 από τον αέρα ή τα καυσαέρια από τις καμινάδες των εργοστασίων. Η πλειονότητα των σημερινών τεχνολογιών χρησιμοποιεί υγρούς διαλύτες που έλκουν το CO2 σαν μαγνήτης. Μόλις το υγρό αιχμαλωτίσει το αέριο, θερμαίνεται σε θερμοκρασία που επιτρέπει την απελευθέρωση του CO2. Το CO2 μπορεί στη συνέχεια να συμπιεστεί και να διοχετευθεί βαθιά στο υπέδαφος για μόνιμη αποθήκευση. Όλα αυτά τα βήματα απαιτούν τεράστια ποσότητα ενέργειας, γεγονός που συμβάλλει στο να καταστεί η τεχνολογία ακριβή.
Παρά τις δεκαετίες εργασίας, το κόστος αυτής της συμβατικής προσέγγισης παραμένει πολύ απαγορευτικό για να επεκταθεί ώστε να δεσμεύσει τις εκατοντάδες εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως που απαιτούνται για να μπει ο κόσμος σε μια πορεία προς το καθαρό μηδέν.
Η Verdox έχει μια διαφορετική προσέγγιση που ισχυρίζεται ότι είναι πιο αποτελεσματική και επομένως φθηνότερη. Το spin-off του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT) έχει αναπτύξει έναν ειδικό τύπο πλαστικού που μπορεί επιλεκτικά να αποσύρει το CO2 από ένα μείγμα αερίων - στον αέρα ή στα καυσαέρια - όταν φορτίζεται με ηλεκτρική ενέργεια. Μόλις παγιδευτεί, μια αλλαγή στην τάση απελευθερώνει το CO2. Η νεοσύστατη επιχείρηση δήλωσε ότι το υλικό της θα μπορούσε να μειώσει τη συνολική ενέργεια που χρησιμοποιείται στην άμεση δέσμευση του αέρα κατά 70 τοις εκατό ή και περισσότερο. Η νεοφυής επιχείρηση θα πρέπει να βασίζεται σε ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα για την τροφοδοσία της διαδικασίας.
Μια πρώιμη έκδοση του υλικού, που αναπτύχθηκε στο ΜΙΤ, λειτούργησε καλά στη δέσμευση του CO2, αλλά κατέληξε να δεσμεύει και οξυγόνο. Ο αέρας αποτελείται από 21% οξυγόνο και μόνο 0,04% CO2. Όμως τον τελευταίο χρόνο, η Verdox κατέληξε σε ένα υλικό που, σύμφωνα με τον κ. Baynes, είναι 5.000 φορές πιο ελκυστικό για το CO2 από ό,τι για το οξυγόνο. "Αυτό είναι το πιο σημαντικό επίτευγμα των τελευταίων δύο ετών", δήλωσε ο κ. Baynes. Αρνήθηκε να μοιραστεί άλλες λεπτομέρειες σχετικά με το υλικό.
Πολλές από τις εργασίες που οδήγησαν την Verdox σε αυτό το σημείο "ήταν πολύ κοντά στη θεμελιώδη έρευνα", δήλωσε ο κ. Eric Toone, τεχνικός επικεφαλής της Breakthrough Energy Ventures, η οποία έχει επενδύσει σε δύο άλλες νεοφυείς επιχειρήσεις δέσμευσης άνθρακα, τη Sustaera και την Heirloom Carbon Technologies.
Η Verdox αγωνίζεται τώρα να ανταγωνιστεί άλλες νεοφυείς επιχειρήσεις δέσμευσης του άνθρακα που άρχισαν να αναπτύσσουν τις τεχνολογίες τους πριν από μια δεκαετία και πλέον. Δύο από αυτές - η Carbon Engineering του Καναδά και η Climeworks AG της Ελβετίας - έχουν αντλήσει έκτοτε περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία, σύμφωνα με το Crunchbase, και έχουν παρουσιάσει σχέδια για την κλιμάκωση της τεχνολογίας ώστε να δεσμεύονται εκατομμύρια τόνοι ετησίως.
Ένας άλλος ανταγωνιστής, η Global Thermostat, με έδρα τις ΗΠΑ, αγωνίστηκε και ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα αντικαταστήσει τον διευθύνοντα σύμβουλό της, ο οποίος είχε κατηγορηθεί για κακοδιαχείριση.
Θα χρειαστούν χρόνια προτού η Verdox μπορέσει να δεσμεύσει εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως, αλλά τελικά στοχεύει να το κάνει με 50 δολάρια ΗΠΑ ανά τόνο ή και λιγότερο. Αυτή θα ήταν μια ελκυστική τιμή, δεδομένου ότι οι άδειες εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπραγματεύονται φέτος γύρω στα 80 ευρώ ανά τόνο.
Αλλά είναι ένας πολύ φιλόδοξος στόχος, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Climeworks πωλεί σήμερα αντισταθμιστικά στοιχεία άνθρακα προς 1.200 δολάρια ΗΠΑ ανά τόνο.
Η Verdox έχει δαπανήσει μέχρι στιγμής περίπου 4 εκατ. δολάρια ΗΠΑ για έρευνα και ανάπτυξη, τα οποία συγκέντρωσε από κρατικές επιχορηγήσεις και μικρότερους επενδυτές. Εκτός από την Breakthrough Energy Ventures, στον πρόσφατο γύρο χρηματοδότησης συμμετείχαν η Prelude Ventures και η Lowercarbon Capital.
Η νέα χρηματοδότηση θα πρέπει να είναι αρκετό κεφάλαιο για τέσσερα ή πέντε χρόνια, δήλωσε ο κ. Baynes. Ένα μέρος από αυτό θα δαπανηθεί για την κατασκευή τριών πρωτοτύπων το 2022, τα οποία θα μπορούσαν να δεσμεύουν έως και 100 κιλά CO2 την ημέρα, δηλαδή περίπου 35 τόνους σε ένα χρόνο.
Το ένα πρωτότυπο στοχεύει στην άμεση δέσμευση του CO2 από τον αέρα, ενώ τα άλλα θα το παγιδεύουν από τα εργοστάσια. Ο κ. Baynes δεν κατονομάζει τις εταιρείες στις οποίες θα κατασκευαστούν τα πρωτότυπα, αλλά δήλωσε ότι η μία είναι μια εταιρεία πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες και η άλλη μια εταιρεία μετάλλων στην Ευρώπη.