Με την κατάσταση στο Καζακστάν εν μέσω πυρών και ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, καταγγελιών για συντονισμό από την αντιπολίτευση μέσω Ουκρανίας και για εμπλοκή μαφιόζων για την καταστολή, έρχονται και οι πρώτες πληροφορίες και εκτιμήσεις για το...ζουμί.
Μετά το αίτημα του Προέδρου Τοκάγιεφ για βοήθεια από το εξωτερικό, υποστηρίχθηκε ότι η Ρωσία έθεσε ορισμένους όρους για να βοηθήσει το Καζακστάν. Αυτές οι προϋποθέσεις περιελάμβαναν την αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας, την αποκατάσταση της ρωσικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας, την παροχή στρατιωτικών βάσεων στη Ρωσία και την αυτονομία για τις ρωσικές μειονότητες.
Ακόμη ένα τεστ αντανακλαστικών
Από την πλευρά του ο Δρ Dmitri Vitalyevich Trenin, διευθυντής του Carnegie Moscow Center, ενός γνωστού think tank και περιφερειακής θυγατρικής του Carnegie Endowment for International Peace έδωσε την δική του εκτίμηση: Το Καζακστάν είναι ένα ακόμη τεστ, μετά την Λευκορωσία περί της ικανότητας της Ρωσίας να βοηθήσει στη σταθεροποίηση των επίσημων συμμάχων της χωρίς να αποξενώσει τους πληθυσμούς τους. Ως 1η κοινή δράση της CSTO από την ίδρυσή της το 1999, αποτελεί σημαντική δοκιμασία για το μπλοκ.
Ο Οργανισμός Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) είναι μια υπό τη Ρωσία διακυβερνητική στρατιωτική συμμαχία στην Ευρασία που αποτελείται από επιλεγμένα μετασοβιετικά κράτη. Η συνθήκη είχε τις ρίζες της στις Σοβιετικές Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες σταδιακά αντικαταστάθηκαν από τις Ηνωμένες Ένοπλες Δυνάμεις της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Καζακστάν: Χάος επικράτησε μετά από έκρηξη και πυροβολισμούς στην κεντρική πλατεία του Αλμάτι
Ανησυχία
Το ξέσπασμα της αστάθειας προκαλεί σημαντική ανησυχία στους δύο ισχυρούς γείτονες του Καζακστάν: Ρωσία και Κίνα. Η χώρα πωλεί το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών πετρελαίου της στην Κίνα και αποτελεί βασικό στρατηγικό σύμμαχο της Μόσχας.
Η καταστολή των επικριτικών φωνών στο Καζακστάν αποτελεί εδώ και καιρό τον κανόνα. Οποιαδήποτε προσωπικότητα φιλοδοξούσε να αντιταχθεί στην κυβέρνηση είτε καταπιέστηκε, είτε παραγκωνίστηκε. Έτσι, παρόλο που οι διαδηλώσεις αυτές ήταν ασυνήθιστα μεγάλες - ορισμένες συγκέντρωσαν πάνω από 10.000 άτομα, αριθμός μεγάλος για το Καζακστάν - δεν έχουν αναδειχθεί ηγέτες του κινήματος διαμαρτυρίας.
Για το μεγαλύτερο μέρος της πρόσφατης ιστορίας του Καζακστάν η εξουσία βρισκόταν στα χέρια του πρώην προέδρου Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ. Αυτό άλλαξε το 2019, όταν ο Ναζαρμπάγεφ, 81 ετών πλέον, έκανε στην άκρη και έχρισε διάδοχό του τον επί μακρόν σύμμαχό του Τοκάγεφ. Με την ιδιότητά του ως επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας που εποπτεύει τον στρατό και τις υπηρεσίες ασφαλείας, ο Ναζαρμπάγεφ συνέχισε να διατηρεί σημαντική επιρροή στη χώρα. Ο Τοκάγεφ ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι αναλαμβάνει από τον Ναζαρμπάγεφ τη θέση του επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Μεγάλο μέρος της οργής που εκδηλώθηκε στους δρόμους τις τελευταίες ημέρες δεν στρεφόταν κατά του Τοκάγεφ, αλλά κατά του Ναζαρμπάγεφ, ο οποίος εξακολουθεί να θεωρείται ευρέως ο απόλυτος κυβερνήτης της χώρας. Το σύνθημα "Shal ket!" ("Γέρο φύγε") έχει γίνει ένα από τα κύρια συνθήματα.
Πως αντιδρούν οι αρχές
Αξιωματούχος της αστυνομίας στο Αλμάτι δήλωσε σήμερα Πέμπτη ότι δεκάδες διαδηλωτές σκοτώθηκαν σε επιθέσεις εναντίον κυβερνητικών κτιρίων. Τουλάχιστον 13 αστυνομικοί σκοτώθηκαν επίσης, συμπεριλαμβανομένων δύο που αποκεφαλίστηκαν όπως έγραψε νωρίτερα το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
Υπήρξαν απόπειρες εισβολής σε κτίρια στο Αλμάτι κατά τη διάρκεια της νύχτας και "δεκάδες επιτιθέμενοι εκκαθαρίστηκαν", δήλωσε η εκπρόσωπος της αστυνομίας Σαλτανάτ Αζιρμπέκ μιλώντας στο κρατικό ειδησεογραφικό κανάλι Khabar-24.
Η αρχική αντίδραση ήταν σύμφωνη με τη συνήθη πολιτική απέναντι στη δημόσια δυσαρέσκεια. Η αστυνομία και η Εθνοφρουρά αναπτύχθηκαν σε μεγάλο αριθμό. Το πλήθος που έφτασε στο δημαρχείο της εμπορικής πρωτεύουσας, του Αλμάτι, νωρίς το πρωί της Τετάρτης συναντήθηκε με μεγάλες φάλαγγες αστυνομικών των ΜΑΤ και τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Ενώ κανονικά οι συγκεντρώσεις διαλύονται με ευκολία, ο αριθμός των ανθρώπων στο δρόμο αυτή τη φορά ήταν πολύ μεγάλος.
Με τα κυβερνητικά κτίρια να δέχονται επίθεση σε πολλές μεγάλες πόλεις, ο Τοκάγεφ απηύθυνε έκκληση για βοήθεια από τον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, μια στρατιωτική συμμαχία υπό την ηγεσία της Μόσχας, όπως προαναφέραμε, υποστηρίζοντας ότι οι διαδηλωτές δρούσαν κατ' εντολή διεθνών τρομοκρατικών ομάδων. Δεν έδωσε λεπτομέρειες για το τι εννοούσε με αυτό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μονά-ζυγά! Πώς οι ΗΠΑ δείχνουν την πόρτα εξόδου από την κρίση στη Ρωσία με τον Πούτιν να καλείται να επιλέξει
Είναι πιθανόν να ανατραπεί η κυβέρνηση;
Αυτό είναι ένα αχαρτογράφητο έδαφος για το Καζακστάν. Η χώρα έχει ξαναζήσει μεγάλες διαδηλώσεις στο παρελθόν: Το 2016, μετά την ψήφιση ενός αμφιλεγόμενου νόμου περί γης. Και πάλι το 2019, μετά τις αμφιλεγόμενες εκλογές που εξασφάλισαν την παραμονή του Τοκάγιεφ στην εξουσία. Αλλά ποτέ τίποτα σε αυτή την κλίμακα.
Σε μία από τις εκκλήσεις του προς το κοινό την Τετάρτη, ο Τοκάγεφ δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και άφησε να εννοηθεί ότι η πολιτική φιλελευθεροποίηση μπορεί να είναι δυνατή. Τα πιο ακραία σχόλιά του προς το τέλος της ημέρας, ωστόσο, έδειξαν ότι θα ακολουθούσε αντ' αυτού έναν πιο κατασταλτικό δρόμο.
Παρόλα αυτά, επειδή οι διαδηλώσεις στους δρόμους δεν έχουν τόση εστίαση, τουλάχιστον προς το παρόν, είναι δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσαν να τελειώσουν. Αλλά ακόμη και αν αποτύχουν να ανατρέψουν την κυβέρνηση, φαίνεται πιθανό να οδηγήσουν σε βαθύ μετασχηματισμό.
Αυτό που δεν είναι σαφές είναι τι μπορεί να σημαίνει αυτό....
Συνομιλία ΥΠΕΞ Ρωσίας-Τουρκίας
Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και ο Τούρκος ομόλογός του Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέφρασαν σήμερα σε τηλεφωνική τους συνομιλία την υποστήριξή τους στις προσπάθειες της ηγεσίας του Καζακστάν για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στη δημοκρατία, σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.
"Σε σχέση με τα γεγονότα στο Καζακστάν, οι υπουργοί εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις προσπάθειες της ηγεσίας της χώρας αυτής για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης. Ο κ. Λαβρόφ ενημέρωσε για τα μέτρα που ελήφθησαν στο πλαίσιο της CSTO σε απάντηση του αιτήματος του προέδρου του Καζακστάν σχετικά με την παροχή βοήθειας στην κυβέρνηση του Καζακστάν υπό τις συνθήκες των εξωτερικά εμπνευσμένων προσπαθειών υπονόμευσης της ασφάλειας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας", σημείωσε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.
Οι δύο κορυφαίοι διπλωμάτες εξέφρασαν επίσης την ικανοποίησή τους για τη δυναμική ενός πολιτικού διαλόγου μεταξύ της Μόσχας και της Άγκυρας σε υψηλό και ανώτατο επίπεδο το 2021. "Επιβεβαιώθηκε η ετοιμότητα να συνεχιστούν οι στενές επαφές μεταξύ της ηγεσίας της Ρωσίας και της Τουρκίας κατά το νέο έτος", αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, οι κορυφαίοι διπλωμάτες αναφέρθηκαν επίσης σε μια σειρά από πιεστικά περιφερειακά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στα Βαλκάνια και στον Καύκασο.
"Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφέρθηκε στο θέμα της προετοιμασίας της συνόδου του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας στις 12 Ιανουαρίου 2022, προκειμένου να επανεξεταστούν οι ρωσικές προτάσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ευρώπη. Ο Σεργκέι Λαβρόφ επιβεβαίωσε τη θέση της Μόσχας για την ανάγκη μιας σοβαρής συζήτησης για το θέμα αυτό με τη συμμετοχή του στρατού, προκειμένου να επιτευχθούν συγκεκριμένα αποτελέσματα χωρίς να καθυστερήσει η διαδικασία", ανέφερε το υπουργείο.
