Το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech έχει μια πολύ ευχάριστη – και απροσδόκητη – παρενέργεια για τον γερμανικό δήμο εντός του οποίου γεννήθηκε: για πρώτη φορά εδώ και τρεις δεκαετίες, η πόλη του Μάιντς αναμένεται να μηδενίσει τα χρέη της, χάρη στα φορολογικά έσοδα που της απέφερε η παγκόσμια επιτυχία της εταιρείας.
Η απόφαση του Μάιντς να χρησιμοποιήσει τα κέρδη του για να μειώσει τους εταιρικούς συντελεστές φορολόγησης με στόχο να προσελκύσει κι άλλες βιομηχανίες, ιδίως του κλάδου της βιοϊατρικής, ωστόσο, το έχει φέρει στο επίκεντρο της κριτικής γειτονικών πόλεων και οικονομολόγων.
Η πόλη των περίπου 217.000 κατοίκων στο δυτικό κρατίδιο της Ρηνανίας-Παλατινάτο ήταν επιβαρυμένη με βαρύτατα χρέη από την αρχή της δεκαετίας του 1990, όταν οι αρχές της έλαβαν δάνειο, το οποίο εντέλει άγγιξε τα €1,3 δισεκατομμύρια. Κατά την πρώτη χρονιά της πανδημίας, το χρέος της πόλης στις όχθες του Ρήνου εκτινάχθηκε περαιτέρω, με τους τόκους και μόνο να φτάνουν τα €30 εκατομμύρια επιπλέον.
Το εμβόλιο που άλλαξε την τύχη του Μάιντς
Όμως η επιτυχία της BioNTech, οι ιδρυτές της οποίας, Ουγκούρ Σαχίν και Εζλέμ Τιρετσί συνεργάστηκαν με τον φαρμακευτικό κολοσσό Pfizer για τις δοκιμές και την κατασκευή του εμβολίου τους κατά του κοροναϊού με την εμπορική ονομασία Comirnaty στη διάρκεια του 2020, άλλαξαν την τύχη της πόλης.
Αντί για το έλλειμμα των €36 εκατομμυρίων που αναμενόταν για το 2021, η γερουσία της πόλης ανακοίνωσε πλεόνασμα της τάξης του €1,09 δισεκατομμυρίου. Με πλεόνασμα ύψους €490,8 εκατομμυρίων να αναμένεται και για το 2022, το Μάιντς ελπίζει να εξαλείψει το υπολειπόμενο χρέος του μέσα σε ένα χρόνο.
Χάρη στη νομοθεσία της Γερμανίας περί φορολογικού απορρήτου, η BioNTech δεν έχει κατονομαστεί επισήμως ως η αιτία για το ευτυχισμένο τέλος του χρέους του Μάιντς. Όμως ο πλούτος που συγκέντρωσε η εταιρεία που κατόρθωσε να αναπτύξει το πρώτο εμβόλιο που εγκρίθηκε προς χρήση στη Δύση, είναι κάθε άλλο παρά κρυφός. Στο διάστημα από τον Ιανουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021, η BioNTech είχε κέρδη προ φόρων της τάξης των €10,3 δισεκατομμυρίων, εκ των οποίων τα €3,2 δισεκατομμύρια καταβλήθηκαν ως φόροι – ωστόσο, η εταιρεία διαθέτει πολλαπλές εγκαταστάσεις στη Γερμανία και δεν έχει γίνει γνωστή η ακριβής κατανομή αυτών των χρημάτων.
Τα φειδωλά Χριστούγεννα του Μάιντς
Πριν την πανδημία του κοροναϊού, το μεγαλύτερο δώρο που είχε προσφέρει το Μάιντς στον πλανήτη ήταν η τυπογραφία, ο εφευρέτης του οποίου, Ιωάννης Γουτεμβέργιος ανέπτυξε τη μέθοδο της εκτύπωσης με κινητά στοιχεία στην πόλη γύρω στα 1440.
Ο δήμαρχος της πόλης, Μάικλ Έμπινγκ δήλωσε ότι η επιτυχία-ορόσημο του εμβολίου mRNA της BioNTech αποτελεί εφεύρεση ανάλογης αξίας. Δήλωσε στον Guardian ότι επιθυμεί τα έσοδα από τους φόρους να διοχετευτούν στην τακτοποίηση των χρεών της πόλης, αντί να επενδυθούν σε φαντασμαγορικά προγράμματα υποδομών. «Τα Χριστούγεννα μπορεί να έχουν φτάσει, όμως για την πόλη του Μάιντς δεν είναι η στιγμή για επιστολές στον Άγιο Βασίλη», τόνισε. «Τα έσοδα από τους φόρους σίγουρα θα μας βοηθήσουν να τιμήσουμε και τα άλλα επιτεύγματα που έχει χαρίσει η πόλη μας στον κόσμο».
Ένας… βιοτεχνολογικός παράδεισος
Το σημαντικότερο σχέδιό του είναι να στηριχτεί στην επιτυχία του εμβολίου και να μετατρέψει το Μάιντς σε παγκόσμιο κόμβο βιοτεχνολογίας.
Στη διάρκεια των δέκα επόμενων ετών η πόλη ελπίζει να δημιουργήσει 5.000 νέες θέσεις εργασίας, εν μέρει προσελκύοντας εταιρείες μέσω πολύ χαμηλότερων φορολογικών συντελεστών, οι οποίοι ορίζονται αυτόνομα από τους επιμέρους γερμανικούς δήμους, πλέον των ομοσπονδιακών εταιρικών συντελεστών φορολόγησης της τάξης του 3,5%. Το Μάιντς στοχεύει να μειώσει τον συντελεστή εταιρικής φορολόγησης κατά 440 έως 310% φτάνοντας σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με κάθε άλλη γερμανική πόλη άνω των 50.000 κατοίκων.
Η γερουσία υποστηρίζει ότι οι περικοπές αυτές αποτελούν δώρο, όχι μόνο για τις επιστημονικές νεοφυείς επιχειρήσεις που αναζητούν νέα έδρα, αλλά και για τις μικρότερες εταιρείες που υπέφεραν στη διάρκεια της πανδημίας. Εκπρόσωπος αρνήθηκε ότι ο μειωμένος συντελεστής έχει σχεδιαστεί ειδικά για να αποτρέψει τη μετακίνηση της BioNTech σε κάποια άλλη περιοχή με χαμηλότερη φορολογία.
«Απόλυτη απουσία αλληλεγγύης» και «αγώνας δρόμου ως τον πάτο»
Όμως στο Βισμπάντεν, τον μέχρι τώρα πλουσιότερο αδερφό του Μάιντς στην άλλη όχθη του Ρήνου, ντόπιοι πολιτικοί επικρίνουν την πολιτική της πόλης για την «απόλυτη απουσία αλληλεγγύης» που τη διακρίνει, ενώ οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η κίνηση αυτή θα οδηγήσει σε έναν αγώνα δρόμου ως τον πάτο μεταξύ των γερμανικών πόλεων.
«Είναι κατανοητή η μείωση του φορολογικού συντελεστή στο Μάιντς, όμως συμφωνώ με την κριτική των ντόπιων πολιτικών για την έκταση της μείωσης του», τονίζει στον Guardian ο Ρενέ Γκάισλερ, καθηγητής δημόσιας διοίκησης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών στο Βιλντάου. «Είναι κίνηση-βόμβα».
«Θα δημιουργήσει τεράστια πίεση σε άλλες πόλεις να αντιγράψουν αυτή την τακτική», προσθέτει, σημειώνοντας ότι το σχέδιο είναι αμφίβολο αν έχει έτσι κι αλλιώς το οποιοδήποτε νόημα.
Για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, εξηγεί, ο χαμηλός φορολογικός δείκτης συχνά δεν έχει σχεδόν καμιά σημασία για την επιλογή της έδρας τους σε σχέση με άλλους παράγοντες όπως η εγγύτητα σε ερευνητικά ιδρύματα ή εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα. Και το Μάιντς ήδη προσέφερε αυτές τις καίριες προϋποθέσεις.
