Στη σύνοδο κορυφής του Πόρτο τον Μάιο, οι ηγέτες της ΕΕ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τον στόχο που τέθηκε σε επίπεδο ΕΕ: έως το 2030 το 60 % όλων των ενηλίκων να συμμετέχει κάθε χρόνο σε δραστηριότητες κατάρτισης.
Όπως είχε ανακοινωθεί στο θεματολόγιο δεξιοτήτων και στην ανακοίνωση για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης του 2020, η Επιτροπή υπέβαλε σήμερα προτάσεις για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης και για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τα μικροδιαπιστευτήρια· πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν τον στόχο αυτόν.
Ένα ισχυρό σύνολο δεξιοτήτων δημιουργεί ευκαιρίες για τα άτομα, αποτελεί δίχτυ ασφαλείας σε αβέβαιους καιρούς, προωθεί την ένταξη και την κοινωνική πρόοδο και παρέχει στην οικονομία το ειδικευμένο εργατικό δυναμικό που χρειάζεται για να αναπτυχθεί και να καινοτομήσει. Η επιτυχία τόσο της ψηφιακής όσο και της πράσινης μετάβασης εξαρτάται από εργαζομένους με τις κατάλληλες δεξιότητες.
Η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε περαιτέρω την ανάγκη επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, ώστε να προσαρμοστεί στη μεταβαλλόμενη αγορά και να ανταποκριθεί στη ζήτηση σε διάφορους τομείς.
Ωστόσο, πολύ λίγα άτομα συμμετέχουν σε τακτικές δραστηριότητες μάθησης μετά την αρχική εκπαίδευση και κατάρτισή τους, καθώς συχνά δεν διαθέτουν οικονομικούς πόρους ή χρόνο για να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους και για να μάθουν νέες δεξιότητες, όπως επίσης μπορεί να μην γνωρίζουν τις ευκαιρίες μάθησης και τα οφέλη τους.
Για παράδειγμα, απαιτούνται ψηφιακές δεξιότητες ορισμένου επιπέδου σε πάνω από το 90 % των σημερινών θέσεων εργασίας σε όλους σχεδόν τους τομείς, όμως μόνο το 56 % των ενηλίκων διέθετε βασικές ψηφιακές δεξιότητες το 2019.
Οι δύο νέες προτάσεις, που εγκρίθηκαν σήμερα και αφορούν τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης και τα μικροδιαπιστευτήρια, θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, προσφέροντας περισσότερες ευκαιρίες στους ανθρώπους να βρουν μαθησιακές προσφορές και ευκαιρίες απασχόλησης.
Ατομικοί λογαριασμοί μάθησης
Η πρόταση της Επιτροπής έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι όλοι έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες ευκαιρίες κατάρτισης προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους, σε όλη τους τη ζωή και ανεξάρτητα από το αν κατέχουν θέση εργασίας ή όχι.
Για τον σκοπό αυτό, η προτεινόμενη σύσταση του Συμβουλίου ασχολείται με τα κύρια εμπόδια που σήμερα δυσχεραίνουν την πρόσβαση των ανθρώπων στην κατάρτιση —κίνητρα, χρόνο και χρηματοδότηση— ζητώντας από τα κράτη μέλη να προβούν στις ακόλουθες ενέργειες, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους:
-να καθιερώσουν ατομικούς λογαριασμούς μάθησης και να παρέχουν δικαιώματα κατάρτισης για όλους τους ενηλίκους σε ηλικία εργασίας
-να καθορίσουν προγράμματα κατάρτισης με εγγυημένη ποιότητα και κατάλληλα για την αγορά εργασίας, τα οποία θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης· τα εν λόγω προγράμματα θα πρέπει να είναι προσβάσιμα μέσω ψηφιακού μητρώου, π.χ. από κινητή συσκευή
-να παρέχουν ευκαιρίες επαγγελματικού προσανατολισμού και επικύρωσης δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί προηγουμένως, καθώς και άδεια κατάρτισης μετ’ αποδοχών.
Η καινοτόμος πτυχή της παρούσας πρότασης έγκειται στο ότι θέτει άμεσα το άτομο στο επίκεντρο της ανάπτυξης των δεξιοτήτων. Επίσης καλεί τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τη χρηματοδότηση ανάλογα με τις ανάγκες κατάρτισης των ατόμων.
Μικροδιαπιστευτήρια
Τα μικροδιαπιστευτήρια πιστοποιούν τα μαθησιακά αποτελέσματα μετά από μια μικρή μαθησιακή εμπειρία (π.χ. σύντομο μάθημα ή κατάρτιση). Αποτελούν έναν ευέλικτο, στοχευμένο τρόπο βοήθειας ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αναπτύξουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται για την προσωπική και επαγγελματική τους εξέλιξη.
Η πρόταση της Επιτροπής επιδιώκει να καταστήσει τα μικροδιαπιστευτήρια λειτουργικά σε όλα τα θεσμικά όργανα, τις επιχειρήσεις, τους τομείς και τα σύνορα. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν όσον αφορά τα εξής:
-έναν σαφή ορισμό των μικροδιαπιστευτηρίων
-τα καθιερωμένα στοιχεία για την περιγραφή τους και
-τις βασικές αρχές για τον σχεδιασμό και την έκδοσή τους.
Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι τα μικροδιαπιστευτήρια είναι υψηλής ποιότητας και εκδίδονται με διαφανή τρόπο ώστε να προσδίδουν εμπιστοσύνη στα στοιχεία που πιστοποιούν. Αυτό θα τονώσει τη χρήση μικροδιαπιστευτηρίων από εκπαιδευόμενους, εργαζομένους και άτομα που αναζητούν εργασία, ώστε να επωφεληθούν από αυτά. Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης συστάσεις σχετικά με τα μικροδιαπιστευτήρια στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και στις πολιτικές για την αγορά εργασίας. Με τον τρόπο αυτόν, οι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα να μάθουν νέες ή πρόσθετες δεξιότητες με εξατομικευμένο τρόπο, έτσι ώστε να μην αποκλείεται κανένας. Η ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα μικροδιαπιστευτήρια έχει καίρια σημασία για την επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025. Τα μικροδιαπιστευτήρια μπορούν να αποτελούν μέρος της προσφοράς μάθησης που περιλαμβάνεται σε ατομικούς λογαριασμούς μάθησης.
Ανάπτυξη δεξιοτήτων
Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, δήλωσε: «Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων είναι καίριας σημασίας για μια επιτυχή σταδιοδρομία, για την κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση. Βοηθούν τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στην αλλαγή, να ευημερήσουν και να συμβάλουν στα κοινά. Οι δεξιότητες είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη. Οι σημερινές προτάσεις διασφαλίζουν ότι η εκπαίδευση μπορεί να πραγματοποιείται ανά πάσα στιγμή στη ζωή και ότι είναι ευέλικτη και προσβάσιμη για όλους. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για τη συμμετοχή όλο και περισσότερων ατόμων σε ευκαιρίες μάθησης και κατάρτισης, ώστε να μην μένει κανένας στο περιθώριο.»
Η επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, δήλωσε: «Για να διασφαλιστεί η δίκαιη μετάβαση, είναι ζωτικής σημασίας όλοι να έχουν πρόσβαση σε ευέλικτες, σπονδυλωτές και προσβάσιμες ευκαιρίες μάθησης και κατάρτισης, ανεξάρτητα από την προσωπική τους κατάσταση. Η ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα μικροδιαπιστευτήρια θα διευκολύνει την αναγνώριση και την επικύρωση αυτών των μαθησιακών εμπειριών. Θα ενισχύσει τον ρόλο των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης όσον αφορά την υλοποίηση της διά βίου μάθησης σε ολόκληρη την ΕΕ, καθιστώντας τα πιο προσιτά σε ευρύτερο φάσμα εκπαιδευομένων.»
Ο επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, κ. Νικολά Σμιτ, δήλωσε: «Η εκπαίδευση και η κατάρτιση δεν θα πρέπει να σταματούν όταν κάποιος φεύγει από το σχολείο. Τώρα περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι πρέπει να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής, για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας ταχέως μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας. Οι προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τους ατομικούς λογαριασμοί μάθησης και τα μικροδιαπιστευτήρια θα μας βοηθήσουν να επιτύχουμε τον στόχο που έχει τεθεί στο σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, δηλαδή τη ετήσια συμμετοχή σε κατάρτιση ενός ποσοστού 60 % όλων των ενηλίκων έως το 2030. Πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τη διά βίου μάθηση στην Ευρώπη. Είναι η καλύτερη επένδυση και είναι θετική για τους εργαζομένους, τους εργοδότες και την οικονομία στο σύνολό της.»
Επόμενα βήματα
Οι προτάσεις θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τα κράτη μέλη. Μόλις εγκριθούν από το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους και τους σχετικούς εταίρους όσον αφορά την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων του Συμβουλίου. Η υποβολή εκθέσεων και η παρακολούθηση των ατομικών λογαριασμών μάθησης θα εντάσσονται στον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
