Στις αρχές Ιουλίου γράφαμε για την ενεργειακή συμμαχία-''μαμούθ'' Αιγύπτου-Ιορδανίας-Ιράκ με την οποία “εκτέλεσαν'' την Τουρκία... Μόνο που η Τουρκία δεν κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια και με τη βοήθεια του Ιράν εκδικητικά περνούν “θηλιά” στο Ιράκ με την κρίση νερού!
Το “παιχνίδι” έχει ζωτικές αλλά και γεωπολιτικές παραμέτρους! Σήμερα, το Ιράκ προσπαθεί να αποκαταστήσει τον ηγετικό του ρόλο στην περιοχή μεσολαβώντας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ιδιαίτερα μεταξύ των σουνιτικών-σιιτικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, και της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν. Γι 'αυτό φιλοξένησε συνομιλίες μεταξύ Τεχεράνης και Ριάντ τον Απρίλιο.
Ο νέος σύνδεσμος των τριών προαναφερθεισών χωρών είναι ζωτικής σημασίας, πέραν των γεωπολιτικών διαστάσεων, και για τις τρεις συμμετέχουσες χώρες, όπως έχουμε αναλύσει από τα τέλη Ιουλίου.
Μόνο που κάθε μια από τις τρεις χώρες έχει και αδύνατα σημεία. Κι όσον αφορά στο Ιράκ τουλάχιστον εκεί πατάει η Τουρκία...
Τουρκία και Ιράν, λοιπόν, περνούν “θηλιά” στο Ιράκ με την κρίση νερού στην χώρα. Και οι δύο χώρες έχουν ακολουθήσει πολύ συγκεκριμένες πολιτικές που συνέβαλαν στην έλλειψη νερού στο Ιράκ.
Καθώς το Ιράκ ζεσταίνεται κάτω από έναν καυτό καύσωνα του καλοκαιριού, οι σκληρά εργαζόμενοι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι του αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη νερού, η οποία σκοτώνει τα ζώα τους, πλήττει τα χωράφια τους και μειώνει τα προς το ζην.
Η Μέση Ανατολή έχει σοβαρό πρόβλημα με το νερό και αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Το πρόβλημα της συγκέντρωσης του 6,3 % του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού αλλά μόνο του 1,4 % του χρησιμοποιούμενου νερού στον κόσμο αφήνει μια κατάσταση που δεν είναι βιώσιμη. Σχεδόν πριν από 70 χρόνια, μόνο τρεις αραβικές χώρες υπέφεραν από τις συνέπειες της κρίσης του νερού, αλλά τώρα, ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί στα 11. Και αυτό που είναι πραγματικά ανησυχητικό είναι ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, εάν δεν αλλάξουν οι τρέχουσες πολιτικές, αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να ανέλθει σε σχεδόν 20 χώρες έως το 2025.
Επί του παρόντος, η χώρα που πλήττεται περισσότερο από την κρίση του νερού είναι το Ιράκ, αλλά για να λυθεί, πρέπει να αντιμετωπιστούν δύο σημαντικοί παράγοντες. το πρώτο είναι να κατανοήσουμε τα αίτια που οδήγησαν τη χώρα σε αυτήν την κατάσταση και το δεύτερο είναι να πραγματοποιήσουμε μια σημαντική αλλαγή στις τρέχουσες πολιτικές. Το βρετανικό think tank Chatham House παρουσίασε μια έκθεση για αυτό το πρόβλημα με τον εμφατικό τίτλο: "Μην λύσετε το πρόβλημα του νερού στο Ιράκ χρησιμοποιώντας μια παλιά πολιτική". Σύμφωνα με την ομάδα, το Ιράκ ήταν σε καλή θέση όσον αφορά την κατάσταση του νερού χάρη στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη μέχρι το 1970. Μετά το 1970, ωστόσο, η χώρα έχασε περίπου το 40 % του νερού της.
Το Ιράκ αντιμετωπίζει φέτος κρίση νερού λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων και χαμηλού επιπέδου των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη.
Η απώλεια αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις πολιτικές των γειτονικών χωρών, με την Τουρκία να ξεχωρίζει. Σύμφωνα με το Al Jazeera, ο κύριος ένοχος για την έλλειψη τρεχούμενου νερού στο Ιράκ ήταν η τουρκική διακοπή των ροών νερού του Τίγρη και του Ευφράτη. Ωστόσο, φυσικά αίτια έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο σε αυτήν την κρίση καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες και τα χαμηλά ποσοστά βροχοπτώσεων είχαν επίσης σοβαρό αντίκτυπο στις δεξαμενές του Ιράκ, από τις οποίες εξατμίστηκαν περίπου 8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού.
Κατά το 2021, ο υπουργός Υδατικών Πόρων του Ιράκ, Μαχντί Ρασίντ Χαμντάνι, είπε ότι το νερό από την Τουρκία μέσω του Τίγρη και του Ευφράτη είχε μειωθεί κατά 50%. Ο ποταμός Zab στην περιοχή του Κιρκούκ έχει επίσης μειωθεί κατά σχεδόν 70%, και παραπόταμοι και ποτάμια όπως αυτά που φθάνουν στο φράγμα Νταρμπαντιχάν (βρίσκεται στο βόρειο Ιράκ) έχουν φτάσει στο μηδέν. Και μια άλλη σημαντική πτυχή στην οποία αναφέρθηκε ο υπουργός Χαμντάνι είναι η τροποποίηση της πορείας άλλων σημαντικών ποταμών που εκβάλλουν στο Ιράκ, όπως ο ποταμός Σιρβάν. Εδώ έρχεται το Ιράν ως ένοχος για αυτές τις πρακτικές που εξαντλούν τα αποθέματα νερού του Ιράκ.
Το ισλαμικό καθεστώς άλλαξε επίσης την πορεία των ποταμών στις παραμεθόριες περιοχές Ντιγιάλα και Χανάκιν έτσι ώστε να ρέουν στο Ιράν και όχι στο ιρακινό έδαφος, όπως γινόταν αρχικά. Σύμφωνα με έρευνα του Μεσογειακού Ινστιτούτου Περιφερειακών Μελετών, το Ιράκ χάνει το μεγαλύτερο μέρος των υδάτινων πόρων του. Το 1933, το νερό που εισήλθε στο Ιράκ μέσω του ποταμού Ευφράτη από την Τουρκία και τη Συρία ανήλθε σε 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Τώρα, ωστόσο, το ποσό είναι μικρότερο από 9,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, σε μεγάλο βαθμό λόγω της κατασκευής του Τουρκικού φράγματος Ilisu, που προκάλεσε την εκφόρτιση του ποταμού Τίγρη.
Το Ιράν αποστράγγισε πέντε ιρακινούς ποταμούς: τον Jam Kanjan, τον Kalal Badra, τον Jankilat, τον Karkh και τον Khobin, που πλέον είναι στεγνοί. Η απώλεια των ποταμών προκάλεσε ριζικές αλλαγές στα βιολογικά και περιβαλλοντικά συστήματα της περιοχής, οδηγώντας στον ξεριζωμό και τη μετανάστευση των κατοίκων δεκάδων παραμεθόριων χωριών του Ιράκ.
Οι συνέπειες αυτών των ενεργειών της τουρκικής και της ιρανικής κυβέρνησης προκαλούν ριζικές αλλαγές στα οικοσυστήματα εκατοντάδων χιλιάδων Ιρακινών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους μπροστά σε αυτή τη δεινή κατάσταση.
Είνια σαφές πως όταν μιλάμε για μια περιοχή όπως η Μέση Ανατολή, πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη η παρουσία εξωτερικών παραγόντων που σχεδόν σίγουρα θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε οποιοδήποτε πλαίσιο - δυστυχώς σχεδόν πάντα με αρνητικό τρόπο. Η τρομοκρατία παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην πρόσβαση σε καθαρό νερό. Το ISIS, γνωστό για τη στόχευση αγωγών πετρελαίου, στοχεύει επίσης σε αρδευτικά έργα και φράγματα. Η ομάδα κατέστρεψε το φράγμα της Φαλούτζα στο δυτικό Ιράκ το 2014, ενώ στέγνωσε πολλά αγροτικά και αρδευτικά έργα στις περιοχές Σακλαουίγια, Αμπού Γκράιμπ, Ραντβανίγια, Λατιφίγια και Αλεξάνδρεια.
