“Εκείνοι που διέπραξαν εγκλήματα στις απελάσεις των Αρμενίων τιμωρήθηκαν” διατείνεται ο Τούρκος ιστορικός Erhan Afyoncu περιγράφοντας τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο οθωμανικό κράτος και τη... γραφειοκρατία κατά τη διάρκεια της απέλασης των Αρμενίων.
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, παρά όλες τις προφυλάξεις που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της απέλασης των Αρμενίων στη Συρία , ορισμένοι από αυτούς των οποίων οι οικογένειες δολοφονήθηκαν επιτέθηκαν στις αρμενικές συνοδείες στο δρόμο για τα δικά τους συμφέροντα, με σκοπό την εκδίκηση. Σημειώνει δε πως “ υπήρξαν ανεπιθύμητα συμβάντα λόγω τόσο της δίωξης των Αρμενίων εναντίον του μουσουλμανικού λαού όπισθεν του μετώπου όσο και των προσωπικών αδυναμιών ορισμένων ανθρώπων”
Η οθωμανική κυβέρνηση δίκασε 1.673 άτομα για αυτές τις εξελίξεις, ως αποτέλεσμα των δικαστηρίων, εκατοντάδες άνθρωποι καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές όπως εκτέλεση, δεσμά, καταναγκαστικά έργα, χρήματα και εξορία, υποστηρίζει ο Τούρκος ιστορικός. Αυτή η στάση της οθωμανικής δημόσιας εξουσίας απέναντι στους δράστες δείχνει σαφώς ότι οι λεγόμενοι ισχυρισμοί γενοκτονίας είναι αβάσιμοι, τονίζει.
Όταν η απέλαση έγινε αναπόφευκτη, ελήφθησαν μέτρα για να διασφαλιστεί η ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας των Αρμενίων που θα υπόκειντο σε απέλαση και επανεγκατάσταση, υποστηρίζει, αλλά συμπληρώνει πως ωστόσο, υπήρξαν ανεπιθύμητα συμβάντα. Το Οθωμανικό κράτος προσπάθησε να εντοπίσει και να τιμωρήσει όσους διέπραξαν εγκλήματα κατά τη διάρκεια της απέλασης. Αυτή η κατάσταση δείχνει ξεκάθαρα ότι οι αρνητικές αντιδράσεις κατά την απέλαση δεν σχετίζονται με την οθωμανική κυριαρχία.
Κατηγορεί τους Αρμένιους πως “ως αποτέλεσμα της υποκίνησης των ιμπεριαλιστικών κρατών προσπάθησαν να ιδρύσουν ένα κράτος με τρόμο και κατέστρεψαν την Ανατολία. Κατέστρεψαν το σύστημα εφοδιαστικής του οθωμανικού στρατού. Όταν η οθωμανική κυβέρνηση δεν είχε άλλη επιλογή ενόψει της πραγματικής εξέγερσης, σύμφωνα με τα αρχεία του Ταλάτ Πασά , 924.158 Αρμένιοι μεταφέρθηκαν σταδιακά στη Συρία και υποβλήθηκαν σε διευθέτηση. Η αποστολή διήρκεσε περίπου 10 μήνες”.
Τονίζει μάλιστα πως η οθωμανική διοίκηση έστειλε εντολές στους διοικητές της περιοχής, ώστε οι Αρμένιοι να μπορούν να μεταφερθούν στη Συρία με ασφάλεια. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της απέλασης των Αρμενίων, μια ομάδα μεταξύ Ερζουρούμ και Ερζινκάν επιτέθηκε.
Παραθέτει και άλλα περιστατικά και επαναλαμβάνει πως “η οθωμανική κυβέρνηση ξεκίνησε έρευνα σε όλη τη χώρα προκειμένου να τιμωρήσει τους εγκληματίες για αυτά τα γεγονότα. Τον Σεπτέμβριο του 1915, το υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να συγκροτήσει αντιπροσωπείες για τη διερεύνηση του θέματος. Εκείνοι που διέπραξαν εγκλήματα από το δημόσιο και τους δημόσιους υπαλλήλους έπρεπε να καθοριστούν επιτόπου από τις αντιπροσωπείες και να μεταφερθούν στο δικαστήριο. Ως αποτέλεσμα των ερευνών, 1.673 άτομα συνελήφθησαν εν αναμονή της δίκης σ. 528 από αυτούς ήταν υπάλληλοι του στρατού, της αστυνομίας ή ειδικών δυνάμεων. 170 από αυτούς ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, όπως ιατρικός διευθυντής, διοικητής περιφέρειας, δήμαρχος, υπάλληλος κλπ. Ως αποτέλεσμα των δικών το 1916, 67 άτομα καταδικάστηκαν σε θάνατο, 524 άτομα καταδικάστηκαν σε φυλάκιση, 68 άτομα καταδικάστηκαν σε καταναγκαστικά έργα, σε πρόστιμα, δεσμά ή εξορία. Ενώ 227 άτομα αθωώθηκαν”
