Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόλις υπέγραψε το δεύτερο συμβόλαιο με τη φαρμακευτική εταιρεία Pfizer / BioNTech για 300 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις εμβολίων covid για παράδοση φέτος, ενώ οι συμβατικοί όροι της πρώτης συμφωνίας παραμένουν άγνωστοι.
Ούτε η τιμή των δόσεων, ούτε οι παραδόσεις, ούτε η πιθανή αποζημίωση για αστοχίες φαρμάκων. Αντιμέτωπες με κριτική για την έλλειψη πληροφόρησης, οι Βρυξέλλες δημοσίευσαν στις αρχές του έτους τις συμβάσεις που υπέγραψαν τόσο με εξουσιοδοτημένες εταιρείες όσο και με αυτές που βρίσκονται στο στάδιο της διαδικασίας, παρόλο που διαγράφουν τις πιο σχετικές πληροφορίες, κάτι που πυροδότησε κριτική.
Η καταλανική εφημερίδα La Vanguardia, φέρνει στο φως το πλήρες συμβόλαιο που υπέγραψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την πολυεθνική που έχει γίνει ο κύριος προμηθευτής εμβολίων κατά των covid στην Ευρώπη, την Pfizer / BioNTech. Αυτό το έγγραφο υπογράφεται από τον παγκόσμιο πρόεδρο του προγράμματος εμβολίων της Pfizer, Nanette Cocero, και από την Ευρωπαϊκή Επίτροπο Υγείας, Στέλλα Κυριακίδη, στις 20 Νοεμβρίου, όταν το εμβόλιο δεν είχε ακόμη εγκριθεί για εμπορία.
Αυτή η σύμβαση αναφέρεται στην αγορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 200 εκατομμυρίων δόσεων, με την επιλογή να αγοράσει άλλα 100 εκατομμύρια επιπλέον. Δείχνει το ποσό που πρέπει να καταβληθεί για κάθε δόση, κάτι το οποίο οι ευρωπαϊκές αρχές αρνήθηκαν να αναφέρουν, ισχυριζόμενες τη δέσμευση εμπιστευτικότητας για την αποφυγή συγκρούσεων με άλλες χώρες και άλλες φαρμακευτικές εταιρείες.
Και η τιμή είναι υψηλότερη από αυτήν που δημοσίευσε ένας Βέλγος κυβερνητικός αξιωματούχος στο Twitter. Διέρρευσε 12 ευρώ ανά δόση, το δεύτερο υψηλότερο μετά τη Moderna (18 ευρώ). Ωστόσο, η σύμβαση που υπογράφηκε μεταξύ της Cocero και της Επιτρόπου Κυριακίδου περιλαμβάνει άλλα τέλη. Οι πρώτες 100 εκατομμύρια δόσεις είχαν τιμή 17,50 ευρώ ανά δόση, ενώ στις από 101 σε 200 εκατομμύρια δόσεις το ποσοστό μειώθηκε στα 13,50 ευρώ. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με το έγγραφο στο οποίο είχε πρόσβαση η La Vanguardia , ότι η τιμή για τις πρώτες 200 εκατομμύρια δόσεις που αντιστοιχούν ανέρχεται σε 15,50 ανά δόση, στην οποία πρέπει να προστεθούν φόροι.
Εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε παραγγείλει άλλες 100 εκατομμύρια δόσεις τους πρώτους τρεις μήνες μετά τη λήψη της άδειας (στις 21 Δεκεμβρίου), η τιμή των 15,50 ευρώ (συν τους φόρους) θα έπρεπε διατηρηθεί. Εάν όχι, θα έφτανε έως τις 17,50. Μια εβδομάδα μετά την έγκριση, η Ευρωπαϊκή ΕΠιτροπή ανακοίνωσε την αγορά 100 εκατομμυρίων επιπλέον δόσεων, οπότε η τιμή, σύμφωνα με την υπογεγραμμένη σύμβαση, παρέμεινε στα 15,5 ευρώ ανά δόση.
Τα κράτη μέλη πλήρωσαν 15,60 ευρώ ανά δόση των 300 εκατομμυρίων που αγοράστηκαν.
Ως προκαταβολή, οι Βρυξέλλες πλήρωσαν 700 εκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρεται στο κείμενο, με 3,5 ευρώ ανά δόση, ποσό που αργότερα αφαιρέθηκε από τον συνολικό υπολογισμό. Τα κράτη μέλη δεσμεύονται να πληρώσουν το ποσό που τους αντιστοιχεί με βάση τις δόσεις που ζητήθηκαν μέσω ενός εντύπου πριν από 30 ημέρες μετά την παραλαβή του τιμολογίου σε τραπεζικό λογαριασμό της Citibank Dublin.
Περί ευθυνών
Το υπογεγραμμένο έγγραφο αναφέρει τις πιθανές ευθύνες της εταιρείας σε περίπτωση που το εμβόλιο προκαλέσει ζημιά σε τρίτους. Και το κείμενο καθιστά σαφές ότι κάθε ευθύνη ανήκει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα κράτη μέλη. Η φαρμακευτική εταιρεία είναι υπεύθυνη για οποιαδήποτε αστοχία που θα μπορούσε να καταγραφεί στην κατασκευή του, αλλά από την παράδοση του στις χώρες μέλη, η πολυεθνική δεν είναι υπεύθυνη, ούτε θα αντιμετωπίσει καμία αποζημίωση. Ούτε αυτή, ούτε κάποιος από τους διαχειριστές ή τους εργαζομένους της, ούτε εκ των συνεργατών της. Δεν γίνεται αναφορά στο κείμενο για πιθανή αποζημίωση για ανεπιθύμητες ενέργειες που δεν περιγράφονται στο φύλλο τεχνικών δεδομένων του φαρμάκου.
Η σύμβαση που υπογράφηκε από την ΕΕ και τη φαρμακευτική εταιρεία για την αγορά των πρώτων 200 εκατομμυρίων δόσεων καθόρισε ένα πρόγραμμα παράδοσης εάν η έγκριση πραγματοποιείτο πριν από τις 15 Δεκεμβρίου, η οποία ωστόσο συνέβη έξι ημέρες αργότερα.
Εάν ήταν πριν από τις 15 Δεκεμβρίου, η Pfizer υποσχέθηκε να παραδώσει 25 εκατομμύρια δόσεις πριν από το τέλος του 2020. Το πρώτο τρίμηνο του έτους (που ονομάζεται Q1), η εταιρεία θα παραδώσει 40 εκατομμύρια δόσεις, μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου 60 εκατομμυρίων και για το τρίτο τρίμηνο,75 εκατομμύρια δόσεις. Η καθυστέρηση στην εξουσιοδότηση συνεπάγεται τροποποίηση του εγγεγραμμένου ημερολογίου. Ωστόσο, υπό το φως του τι συνέβη τον Δεκέμβριο, η Pfizer διατήρησε τη συμφωνία της, εκτός από μια μικρή καθυστέρηση σε επτά χώρες λόγω τεχνικής αστοχίας στο εργοστάσιο που έχει η πολυεθνική στο Puurs (Βέλγιο), την έδρα από την οποία διανέμονται σε όλη την Ευρώπη.
Ένα άλλο σημείο της σύμβασης αναφέρεται στη δυνατότητα των κρατών μελών να χορηγούν δόσεις σε τρίτες χώρες, είτε ως δωρεές είτε ως πώληση. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να ενημερώσουν την εταιρεία και για την καθορισμένη τιμή. Η Ισπανία, για παράδειγμα, έχει πουλήσει στην Ανδόρα τουλάχιστον 30.000 δόσεις του εμβολίου Pfizer, μια πώληση που δημοσιεύθηκε στις 19 Ιανουαρίου. Ο Πρόεδρος της κυβέρνησης έχει υποσχεθεί να δωρίσει δόσεις στη Λατινική Αμερική.
Η σύμβαση που υπεγράφη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη φαρμακευτική πολυεθνική έχει διάρκεια δύο ετών. Μετά από αυτό, οι Βρυξέλλες υπέγραψαν ένα δεύτερο συμβόλαιο για την παράδοση 300 εκατομμυρίων δόσεων (το ίδιο με το πρώτο, τα αρχικά 200 εκατομμύρια και την επέκταση άλλων 100) για παράδοση φέτος.
Προς το παρόν, οι ευρωπαϊκές αρχές διαπραγματεύονται ένα τρίτο συμβόλαιο για να κλείσουν την προμήθεια 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων εμβολίων covid (900 προαιρετικά) για τα έτη 2022 και 2023. Λίγα είναι γνωστά για τους όρους της σύμβασης.