«Αυτή είναι η καλύβα της αρκούδας μας », φώναξε η κοντή, ζωηρή γυναίκα.
Έθιμο αρκούδας Ainu
Φορούσε ένα μπλε καπέλο στο κεφάλι της και τον κοντό χιτώνα της, κεντημένο με ροζ γεωμετρικά σχέδια, δεμένο σφιχτά στη μέση. Έδειξε μια ξύλινη κατασκευή από στρογγυλoύς κορμούς, υπερυψωμένους πάνω από το έδαφος σε ξυλοπόδαρα.
«Πιάναμε τις αρκούδες ως μικρά και τις μεγαλώναμε ως μέλη της οικογένειας. Μοιράζονταν το φαγητό μας και ζούσαν στο χωριό μας. Όταν έφτασε η ώρα, ελευθερώσαμε τη μία στη φύση και σκοτώσαμε την άλλη για να φάμε».
Έχοντας φερθεί καλά στην αρκούδα, οι άνθρωποι της κοινότητας πιστεύουν ότι το πνεύμα του ιερού ζώου, το οποίο λατρεύουν ως θεότητα, θα εξασφαλίσει την καλοτυχία τους.
Η Kimiko Naraki είναι 70 ετών αλλά φαίνεται δεκαετίες νεότερη. Είναι μια Ainu, αυτόχθονας που ζει πλέον κυρίως στο Χοκάιντο, το βορειότερο νησί της Ιαπωνίας, αλλά των οποίων τα εδάφη εκτείνονταν κάποτε από το βόρειο Χονσού (την ηπειρωτική Ιαπωνία) βόρεια έως το Σαχαλίν και τις νήσους Κουρίλ (που αποτελούν πλέον αμφισβητούμενο μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας).
Οι διωγμοί και η ιστορία τους
Όπως περιγράφει το bbc, οι Ainu έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον από τους ανθρωπολόγους λόγω της πολιτιστικής, γλωσσικής και φυσικής τους ταυτότητας, αλλά οι περισσότεροι ταξιδιώτες δε θα τους έχουν καν ακούσει.
Αυτό συμβαίνει επειδή παρόλο που ήταν οι πρώτοι έποικοι του Χοκάιντο, καταπιέστηκαν και περιθωριοποιήθηκαν από την ιαπωνική κυριαρχία για αιώνες.
Η καταγωγή τους είναι αδιευκρίνηστη, αλλά ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι είναι απόγονοι ενός αυτόχθονου πληθυσμού που κάποτε εξαπλώθηκε σε όλη τη βόρεια Ασία.
Οι Ainu ονόμασαν το Hokkaido «Ainu Moshiri» («Γη των Ainu») και η αρχική τους απασχόληση ήταν το κυνήγι, η αναζήτηση τροφής και η αλιεία, όπως πολλοί αυτόχθονες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.
Ζούσαν κυρίως κατά μήκος των θερμότερων νότιων ακτών του Χοκάιντο και διαπραγματεύονταν με τους Ιάπωνες.
Αλλά μετά την αποκατάσταση του Meiji (πριν από περίπου 150 χρόνια), άνθρωποι από την ηπειρωτική Ιαπωνία άρχισαν να μεταναστεύουν στο Χοκάιντο καθώς η Ιαπωνία αποίκισε το βορειότερο νησί και οι πρακτικές διακρίσεων, όπως ο πρώην νόμος για την προστασία των ιθαγενών του Χοκάιντο του 1899, εκτόπισαν τους Ainu από τα παραδοσιακά εδάφη τους στην ορεινή άγονη περιοχή στο κέντρο του νησιού.
«Είναι μια πολύ άσχημη ιστορία», δήλωσε ο Kunihiko Yoshida, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Χοκάιντο.
Περιορίζονταν στη γεωργία, δεν μπορούσαν πλέον να ψαρεύουν σολομό στα ποτάμια τους και να κυνηγούν ελάφια στη γη τους, είπε ο Γιοσίντα.
Ήταν υποχρεωμένοι να υιοθετήσουν ιαπωνικά ονόματα, να μιλούν την ιαπωνική γλώσσα και αργά και σταδιακά, απογυμνώθηκαν από τον πολιτισμό και τις παραδόσεις τους, συμπεριλαμβανομένης της αγαπημένης τους τελετής αρκούδας.
Λόγω του στιγματισμού, πολλοί Ainu έκρυψαν την καταγωγή τους. Και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις είναι ξεκάθαρες σήμερα, με μεγάλο μέρος του πληθυσμού Ainu να παραμένει φτωχός με πολλές από τις προγονικές γνώσεις τους να χάνονται.
Μεταξύ άλλων άθλιων πρακτικών, Ιάπωνες ερευνητές κατέστρεψαν τους τάφους των Ainu από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τη δεκαετία του 1960, συγκεντρώνοντας τεράστιες συλλογές για τη μελέτη τους και δεν επέστρεψαν ποτέ τα κόκαλα.
Η επίσημη αναγνώρισή τους ως ιθαγενείς της Ιαπωνίας
Ωστόσο, τα πράγματα έχουν αρχίσει να βελτιώνονται. Τον Απρίλιο του 2019, αναγνωρίστηκαν νόμιμα ως ιθαγενείς της Ιαπωνίας από την ιαπωνική κυβέρνηση, μετά από πολλά χρόνια συζήτησης, που είχε ως αποτέλεσμα μια πιο θετική εκτίμηση του πολιτισμού των Ainu που ανανέωσε την υπερηφάνεια για τη γλώσσα και την κληρονομιά τους.
«Είναι σημαντικό να προστατεύσουμε την τιμή και την αξιοπρέπεια του λαού των Ainu και να τους παραδώσουμε στην επόμενη γενιά για να δημιουργήσουμε μια ζωντανή κοινωνία με διαφορετικές αξίες», δήλωσε ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Γιοσιχάιντ Σούγκα, όπως αναφέρεται στο The Straits Times.
