Με την τουρκική κυβέρνηση να προχωράει στην αγορά του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400, η υπομονή των Ηνωμένων Πολιτειών φαίνεται να έχει τελειώσει και κατά πολλούς το “σουλτανάτο” του Ερντογάν να βρίσκεται...στα σχοινιά!
Ένα ρεπορτάζ του CNBC αναφέρει : "Η Τουρκία έχει λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες για να αποφασίσει εάν θα ολοκληρώσει μια πολύπλοκη συμφωνία όπλων με τις ΗΠΑ ή θα διακινδυνεύσει σοβαρές κυρώσεις περνώντας σε μια συμφωνία για να αγοράσει ένα σύστημα πυραύλων από τη Ρωσία".
Μέχρι το τέλος της πρώτης εβδομάδας του Ιουνίου, το ρεπορτάζ πρόσθεσε ότι η Τουρκία πρέπει να ακυρώσει μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Ρωσία και αντί αυτού να αποκτήσει το αμερικανικό σύστημα πυραυλικής άμυνας Raytheon της Lockheed Martin, υπό την “Δαμόκλειο σπάθη” της επιβολής αμερικανικών κυρώσεων και στο ΝΑΤΟ.
Το ρεπορτάζ, που βασίζεται σε ανώνυμες αμερικανικές πηγές και δεν αμφισβητήθηκε από πουθενά.
Οι κινήσεις των ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν πλήρη απειλή για την Τουρκία, συνοδεύτηκαν από ένα άλλο συγκεκριμένο μέτρο για την πίεση προς την Τουρκία. Νωρίτερα το Μάιο, η επιτροπή των ενόπλων υπηρεσιών της Γερουσίας των ΗΠΑ ανακοίνωσε αμυντικό προϋπολογισμό που αποσκοπεί στην απαγόρευση της πώλησης αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία.
Ο προτεινόμενος Νόμος περί Άδειας Εθνικής Άμυνας του 2020 θα απαγόρευε τη χρηματοδότηση για τη μεταφορά F-35 ή σχετικού εξοπλισμού και ιδιοκτησίας στην Άγκυρα "εκτός αν ο υπουργός άμυνας και ο υπουργός Εξωτερικών μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι η Τουρκία δεν έχει αποδεχθεί το ρωσικό σύστημα και να πιστοποιηθεί ότι δεν θα το αγοράσει στο μέλλον”, ανέφεραν επίσημες πηγές.
Αυτά τα βήματα σηματοδοτούν μια απότομη κλιμάκωση της αναμέτρησης μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Όλες οι προηγούμενες διαφωνίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του 1964 ή του 1974 σχετικά με την Κύπρο, χαρακτηρίζονται από Αμερικανούς αναλυτές συγκριτικά πιο ήπιες. Ενώ εκείνες οι διενέξεις μπορεί να οδήγησαν σε μερικές κυρώσεις, αυτή τη φορά διακυβεύεται η δεκαετής παρουσία της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.
Η επιθετική στάση της κυβέρνησης του Ερντογάν ρίχνει λάδι στην φωτιά.
Η αρχική επιμονή του Ερντογάν για να τονίσει την αγορά S-400 είχε προφανώς ως στόχο να κερδίσει ισχυρή διαπραγματευτική θέση. Ωστόσο,φαίνεται αυτή η πολιτική να έχει...εκπυρσοκροτήσει!
Η φιλορωσική στάση του Ερντογάν ενθάρρυνε τη λεγόμενη Ευρασιατή πλευρά στις κρατικές δομές, ωθώντας τον Ερντογάν, είτε εν γνώσει είτε όχι, σε παγίδα.
Ο Ερντογάν πιέζεται επίσης στη γωνία του ρινγκ σε εξωτερικό επίπεδο: είτε επιλέξει να μαλακώσει την πίεση των ΗΠΑ είτε να αποκτήσει το σύστημα S-400, θα υπάρξουν συνέπειες.
"Για να είμαστε σαφείς, αυτό είναι μια τρομερή κατάσταση για να είσαι μέσα”, γράφει ο Aaron Stein, διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής στην Ουάσινγκτον. "Αν όμως η Άγκυρα επιλέξει να εμβαθύνει τη συνεργασία της με τη Ρωσία, το κακό θα μπορούσε να μετατραπεί σε θλιβερό, καθώς θα αμφισβητηθεί η κληρονομιά της αμυντικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το πιο σημαντικό είναι, πως η τουρκορωσική προσχώρηση υπονομεύει περαιτέρω τη θέση της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ και επομένως την ίδια την έννοια της συλλογικής άμυνας και της κατανομής των βαρών μεταξύ των 29 κρατών-μελών” λέει.
Το αδιέξοδο αφήνει τον Ερντογάν με αυτές τις δύο επιλογές. Αν επιλέξει να αγνοήσει τις απειλές των ΗΠΑ και να χρησιμοποιήσει την αντίθεσή του προς τους Αμερικανούς ως λαϊκιστικό εργαλείο για να κορυφώσει το κύμα εθνικισμού πριν από τις τοπικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούνιο, θα είναι σαφές ότι ο γεωστρατηγικός ρόλος της Τουρκίας έχει επαναπροσδιοριστεί ριζικά. Και με την έλλειψη υπομονής των Ηνωμένων Πολιτειών, αυτό θα μπορούσε πράγματι να συμβεί πολύ γρήγορα.
