Η διαδικασία χρεοκοπίας της Τουρκίας έχει ήδη ξεκινήσει. Μετράει αντίστροφα λοιπόν ο χρόνος για την Τουρκία, καθώς είναι ένα βήμα πριν την ολοκληρωτική οικονομική καταστροφή.
Από την μία ο οικονομικός Αρμαγεδδώνας και από την άλλη ο διπλωματικός πόλεμος που έχει ανοίξει με το Ισραήλ, συνθέτουν ένα σκηνικό απόλυτης κόλασης.
O οικονομολόγος Russel Napier θεωρεί ότι η διαδικασία χρεοκοπίας της Τουρκίας έχει ήδη ξεκινήσει, γράφει η εφημερίδα Neue Zurcher Zeitung.
O Ρ.Τ. Eρντογάν δεν θα αργήσει να επιβάλει capital controls και να επιδιώξει ανάπτυξη με χαμηλά επιτόκια, πράγμα που σημαίνει de facto χρεοκοπία. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρώπης έχουν μεγάλη έκθεση στην Τουρκία και θα πρέπει να προστατευτούν, σημειώνεται στο ίδιο δημοσίευμα.
Την ίδια ώρα, είναι η πρώτη φορά που οι επενδυτές δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι από την προοπτική μιας ακόμη εκλογικής νίκης του Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογαν εκτιμά το πρακτορείο Bloomberg.
Οι ρευστοποιήσεις στο τουρκικό χρηματιστήριο έχουν αυξηθεί ενόψει των εκλογών και η ισοτιμία της λίρα καταγράφει ιστορικά χαμηλά, ενώ οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων έχουν ανοδική πορεία.
Οι διαβεβαιώσεις περί του πραγματισμού του Ερντογαν στα οικονομικά ζητήματα έχουν αντικατασταθεί από φόβους ότι η εμμονή του στην ανάπτυξη καθηλώνει την οικονομία. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν υποχωρεί από την εφαρμογή λαϊκιστικών πολιτικών. Η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε ταχύτερα της κινεζικής το 2017, παρά τις προειδοποιήσεις αναλυτών ότι οι ρυθμοί αυτοί δεν είναι ούτε υγιείς, ούτε βιώσιμοι.
Τα μέτρα δημοσιονομικών κινήτρων που ανακοινώθηκαν πρόσφατα ήρθαν να εντείνουν τις ανησυχίες. Οι επενδυτές εκτιμούν ότι η νομισματική πολιτική είναι υπερβολικά χαλαρή για να υποστηρίξει τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών δεν είναι βιώσιμο και η αποστροφή του Eρντογαν για τα υψηλά επιτόκια εμποδίζει την κεντρική τράπεζα να τιθασεύει τον διψήφιο πληθωρισμό.
Η αβεβαιότητα δεν περιορίζεται στην οικονομία. Η Τουρκία έχει απομακρυνθεί από τους παραδοσιακούς Δυτικούς συμμάχους της, παραμένει υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης και η αυταρχική διακυβέρνηση του προέδρου τον αποξενώνει από την Γερμανία και τις ΗΠΑ. Για ορισμένους, η μόνη ελπίδα είναι να αλλάξει πορεία η κυβέρνηση του Ερντογαν, καταλήγει το Bloomberg .
Η νέα έκθεση του ΔΝΤ για την Τουρκία, η οποία αφορά το έτος του 2018 και εκδόθηκε πριν από λίγες εβδομάδες, έρχεται στο προσκήνιο της επικαιρότητας λίγο πριν τις από πρόωρες εκλογές. Στην εν λόγω έκθεση το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την αναπτυσσόμενη οικονομία της Τουρκίας, στο τιμόνι της οποίας βρίσκεται κατά τα τελευταία 15 χρόνια η κυβέρνηση του ΡετζέπΤαγγίπ Ερντογάν.
Το ΔΝΤ ασκεί κριτική στην κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) με το σκεπτικό ότι επιλέγει τον λαϊκισμό και τις εύκολες λύσεις απέναντι σε μια «οικονομική καταιγίδα» η οποία επιδεινώνεται με την κάθε ημέρα που περνάει. Το ΔΝΤ προτείνει την άμεση δρομολόγηση μέτρων λιτότητας. Διαφορετικά, η έκθεση εκτιμά ότι κατά το επόμενο έτος η Τουρκία δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να χτυπήσει την πόρτα του ΔΝΤ και των ξένων δανειστών.
Πώς εξηγείται η κρίση
Μόλις μέσα σε λίγες ημέρες, η αντιστοιχία του Αμερικανικού Δολαρίου έναντι της Τουρκικής Λίρας έχει σκαρφαλώσει στο 4,40. Πριν από περίπου ένα έτος, 1 Δολάριο ΗΠΑ αντιστοιχούσε περίπου σε 3,50-3,60 Τουρκικές Λίρες.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτή η δραματική επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας δεν είναι μια τυχαία εξέλιξη. Πέραν των διάφορων εξωγενών παραγόντων, τα λάθη της κυβέρνησης του ΑΚΡ διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την εξέλιξη.
Ποια είναι τα μεγάλα λάθη της κυβέρνησης τα οποία ευθύνονται για την κορύφωση της κρίσης; Σύμφωνα με το ΔΝΤ η εξάρτηση της τουρκικής οικονομίας από τα ξένα δάνεια και οι παρεμβάσεις του κρατικού μηχανισμού σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας είναι εξελίξεις που συνδράμουν στην μεγέθυνση της κρίσης.
Το 2017 ο πληθωρισμός κατέγραψε ανοδική πορεία και η κινητήρια δύναμη της τουρκικής οικονομίας, δηλαδή ο τομέας των οικοδομών, παρουσίασε σημάδια κόπωσης, με αποτέλεσμα νέες οικιστικές μονάδες να παραμένουν κενές για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η κυβέρνηση επιχείρησε να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα ρίχνοντας το βάρος της στα δημόσια έργα. Ωστόσο, τέτοιου είδους παρεμβάσεις είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ανάγκης για νέα δάνεια από το εξωτερικό, αλλά και το άνοιγμα της ψαλίδας στο ισοζύγιο ξένων δανείων-ΑΕΠ.
Η προσφυγή στο ΔΝΤ θα μπορούσε να έρθει στο προσκήνιο ως μια επιλογή της κυβέρνησης κατά το επόμενο έτος», τονίζει ο έγκριτος αναλυτής Μποράταβ. Σύμφωνα με τον ίδιον, το αντίτιμο μιας τέτοιας επιλογής θα είναι ιδιαίτερα βαρύ για την Τουρκία.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η Άγκυρα δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να περιορίσει τις κρατικές χορηγήσεις, την εκτέλεση μεγάλων κρατικών έργων, να επιβάλει την διαφάνεια σε όλους τους τομείς της οικονομίας και να περιορίσει τα δικαιώματα των εργατών. «Εναλλακτικά υπάρχει και η οδός των ριζοσπαστικών πρωτοβουλιών», τονίζει ο κ. Μποράταβ, ο οποίος θεωρεί ότι αυτός ο δρόμος θα μπορούσε να ανοίξει μόνο με την απομάκρυνση του ΑΚΡ από την εξουσία και την αντικατάστασή του στο τιμόνι της χώρας από μια μεγάλη λαϊκή συμμαχία.
Επιπροσθέτως, αναμένεται ότι εάν κατά την επόμενη περίοδο αυξηθεί περαιτέρω η τιμή του πετρελαίου και εάν σημειωθεί μια αυστηρή υποτίμηση της τουρκικής λίρας, τότε τα χρέη της Τουρκίας έναντι των ξένων δανειστών ενδέχεται να εκτροχιαστούν.
Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που τα αποθέματα της Τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες της οικονομίας και το ξένο κεφάλαιο αποχωρεί από τις αγορές των αναπτυσσόμενων χωρών. «Πρόκειται για μια καταστροφική εικόνα που άρχισε να απασχολεί την τουρκική κοινή γνώμη κυρίως στις αρχές του Μαρτίου.
Τον δε Απρίλιο ακολούθησε η κορύφωση του δράματος», τονίζει ο Τούρκος οικονομολόγος Κορκούτ Μποράταβ, ο οποίος μας επισημαίνει ότι το ΔΝΤ προβλέπει την επιδείνωση της συνολικής εικόνας της τουρκικής οικονομίας κατά την διάρκεια του 2019. Τότε, η Τουρκία ενδέχεται να μην έχει άλλη επιλογή παρά να προσφύγει εκ νέου στο ΔΝΤ αιτούμενη την σύναψη νέων δανείων.
Υπάρχουν έντονες πληροφορίες πως ο Ρ.Τ.Ερντογάν θα κληθεί πολύ σύντομα να βρει «λύση» στον κατήφορο της τουρκικής οικονομίας με προσφυγή είτε στο ΔΝΤ κάτι που σημαίνει αιχμαλωσία από Δύση-ΗΠΑ είτε να ενεργοποιήσει συμφωνίες και συζητήσεις με ένταξη του στους BRICS.
Κυκλοφορούν ευρύτατα οι φήμες, που αναδημοσιεύθηκαν από τη Φωνή της Αμερικής, ότι ο Ερντογάν σκέφτεται σοβαρά να ενταχθεί στο Κίνημα των Αδεσμεύτων κάτι που σημαίνει έξοδος από το ΝΑΤΟ. Στη ουσία ο Ερντογάν θα κληθεί να αποφασίσει εκ νέου μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Η οριστική του απόφαση αναμένεται να δημοσιευθεί αμέσως μετά τις εκλογές αν και εφόσον κερδίσει. Μέχρι τότε το οικονομικό κλίμα θα έχει επιδεινωθεί ραγδαία.
Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προς το παρόν εμφανίζεται εντελώς αδύναμη να αντιμετωπίσει την πίεση, ιδιαίτερα καθώς η χώρα βρίσκεται εν μέσω εκλογικής διαδικασίας.
Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν για το ενδεχόμενο σοβαρού ατυχήματος που μπορεί να οδηγήσει άμεσα την τουρκική οικονομία στην ανάγκη προσφυγής στο ΔΝΤ.
