Mετά από μια δραματική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στη Μαδρίτη ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι ανακοίνωσε την ενεργοποίηση του άρθρου 155 για την αναστολή της αυτονομίας της Καταλονίας.
Ο Ραχόι είπε ότι «καμία δημοκρατική κυβέρνηση δεν μπορεί να ανεχτεί την παραβίαση του συντάγματος και των νόμων».
Με βάση το άρθρο 155, η Τζενεραλιτάτ διαλύεται, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος απομακρύνονται και όλες οι λειτουργίες περνούν στις αρμοδιότητες των υπουργείων.
Ο Ραχόι ξεκίνησε στην ομιλία του κατηγορώντας την καταλανική κυβέρνηση για παραβίαση του συντάγματος της Ισπανίας με την διεξαγωγή ενός παράνομου δημοψηφίσματος. «Η κυβέρνηση ζήτησε από την Τζενεραλιτάτ να εξηγήσει κάτι πολύ απλό, αν ανακήρυξε ή όχι την ανεξαρτησία» είπε ο ισπανός πρωθυπουργός.
«Δοκιμάσαμε όλα τα μέσα για να μην φθάσουμε σε μια δύσκολη κατάσταση, αλλά θα αντιλαμβάνεστε πως είναι δύσκολο για μία χώρα, για μία κυβέρνηση της ΕΕ, όταν κάποιος ποδοπατά το κράτος δικαίου, διοργανώνοντας ένα δημοψήφισμα» για την ανεξαρτησία παρά την απαγόρευσή του από τη δικαιοσύνη.
Εκλογές στην Καταλονία, το πρώτο "μέτρο" της Μαδρίτης
Κι όλα αυτά την ώρα που το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι- συμφώνησε με το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE) και τους Ciudadanos, για τη διεξαγωγή τοπικών εκλογών στην Καταλονία τον Ιανουάριο, στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων προσωρινής άρσης του καθεστώτος αυτονομίας και υπαγωγής της περιοχής στον άμεσο έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης.
Ο ίδιος ο ηγέτης των Ciudadanos Aλβέρ Ριβέρα, δήλωσε ότι κατά την συνάντηση που είχε με τον Ισπανό πρωθυπουργό, συμφώνησαν να ζητήσουν τη διεξαγωγή πρόωρων περιφερειακών εκλογών στην Καταλονία τον Ιανουάριο του 2018 με αντάλλαγμα την υποστήριξη των μελών του Ανώτατου Επιμελητηρίου για την εκτέλεση του περιβόητου άρθρου 155.
"Ενωτικός" Φελίπε: Η Καταλονία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ισπανίας
Μήνυμα για ενότητα της Ισπανίας έστειλε ο βασιλιάς Φελίπε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην τελετή απονομής των βραβείων «Πριγκίπισσας των Αστουριών», στο Οβιέδο.
Χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «πίστη», ο Φελίπε απευθύνθηκε στο σύνολο των Ισπανών, τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να αποκηρύξουμε ε όλα όσα έχουμε χτίσει όλοι μαζί».
Παράλληλα, έκανε λόγο για μία «απαράδεκτη απόπειρα απόσχισης», τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι η «Καταλονία είναι και θα εξακολουθήσει να είναι αναπόσπαστο μέρος της Ισπανίας του 21ου αιώνα».
«Όλοι πρέπει να σεβαστούν το Σύνταγμα και τις αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας», υπογράμμισε.
Το μήνυμα του Ισπανού βασιλιά έρχεται την ώρα που οι εντάσεις στη χώρα κλιμακώνονται μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Ευρωπαίοι ηγέτες οι οποίοι έχουν εκφράσει τη στήριξή τους στις προσπάθειες του Ισπανού πρωθυπουργού, Μαριάνο Ραχόι, να σταματήσει την ανεξαρτησία της Καταλονίας, το δημοψήφισμα για την οποία κρίθηκε παράνομο από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Στο Οβιέδο ταξίδεψαν επίσης ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, προκειμένου να παραλάβουν το βραβείο Πριγκίπισσα των Αστουριών για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σημειώνεται ότι τα εν λόγω βραβεία απονέμονται σε άτομα από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο, με διακρίσεις στις επιστήμες, στον ανθρωπισμό και στα κοινά.
Τελεσίγραφα κι απειλές
Είχαν προηγηθεί τελεσίγραφα και τις απειλές εκατέρωθεν με τις δυο πλευρές να ανταλλάσσουν εριστικές και ειρωνικές ανακοινώσεις.
Ο ηγέτης της Καταλονίας, Κάρλες Πουζδεμόν «απάντησε» το πρωί της Πέμπτης με απειλή στο ήδη εκπεφρασμένο τελεσίγραφο της Μαδρίτης.
Στην επιστολή του, ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Καταλονίας διεμήνυσε στην ισπανική κυβέρνηση ότι η Βουλή της Καταλονίας θα μπορούσε να ψηφίσει για την επίσημη κήρυξη της ανεξαρτησίας της, αν δεν γίνει διάλογος με τη Μαδρίτη.
Και πως για την ώρα, η αναστολή της ανεξαρτησίας παραμένει. Αν όμως, η Μαδρίτη δεν δεχτεί να καθίσει στο ίδιο τραπέζι μαζί του και να γίνει διάλογος, τότε, θα κηρύξει την ανεξαρτησία!
«Εάν η κυβέρνηση του Κράτους επιμείνει στην παρεμπόδιση του διαλόγου και συνεχίσει την καταστολή, το Κοινοβούλιο της Καταλονίας θα έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει, εάν το θεωρεί προσήκον, στην ψήφιση μίας επίσημης διακήρυξης της ανεξαρτησίας την οποία δεν ψήφισε στις 10 Οκτωβρίου», αναφέρεται στην επιστολη που απηύθυνε προς τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι, αναφερόμενος στην απειλή αναστολής του καθεστώτος αυτονομίας.
Απειλή στην απειλή
Και ο Ραχόι αποφάσισε να «σηκώσει το γάντι» και να απειλήσει πως η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει το άρθρο 155 του ισπανικού Συντάγματος αναστέλλοντας την αυτονομία της Καταλονίας!
«Η κυβέρνηση θα συνεχίσει τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 155 του Συντάγματος για την αποκατάσταση της νομιμότητας στην Καταλονία», αναφέρει η ανακοίνωσης της ισπανικής κυβέρνησης. Και επισημαίνει «την άρνηση» του αυτονομιστή προέδρου της επαρχίας Κάρλες Πουζδεμόν να απαντήσει στα αιτήματά της.
Αν και ο τόνος παραπέμπει σε ευθεία σύγκρουση, η ανακοίνωση αφήνει ωστόσο περιθώριο δύο ημερών για διαβουλεύσεις -μέχρι το υπουργικό συμβούλιο του Σαββάτου.
Τι λέει το άρθρο 155
Τι προβλέπεται όμως στο συγκεκριμένο άρθρο του καταστατικού χάρτη του Βασιλείου της Ισπανίας;
Το άρθρο υποδιαιρείται σε δύο παραγράφους - τμήματα και έχει ως εξής:
«1. Εάν μία Αυτόνομη Κοινότητα δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που της επιβάλλονται από το Σύνταγμα ή άλλους νόμους ή πράττει με τρόπο ο οποίος ζημιώνει το γενικό συμφέρον της Ισπανίας, η Κυβέρνηση, αφού υποβάλει επίσημη διαμαρτυρία στον Πρόεδρο της Αυτόνομης Κοινότητας και στο βαθμό που δεν θα ικανοποιηθεί από την απάντησή του, μπορεί, με την απόλυτη πλειοψηφία της Γερουσίας, να υιοθετήσει μέσα τα οποία η ίδια κρίνει απαραίτητα ώστε να επιβάλει την εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων και τον σεβασμό του προαναφερθέντος γενικού συμφέροντος.
2. Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο, η Κυβέρνηση μπορεί να δίδει οδηγίες προς όλες τις αρχές των Αυτόνομων Κοινοτήτων».
Αυτό σημαίνει την προσωρινή «ανάκληση» του καθεστώτος αυτονομίας της περιοχής.
Δημόσιοι λειτουργοί και αιρετοί μπορούν να τεθούν σε διαθεσιμότητα και να αντικατασταθούν.
Στην περίπτωση αυτή, ο πρόεδρος της Καταλονίας Κάρλες Πουζδεμόν μπορεί να αντικατασταθεί από τον περιφερειάρχη της Καταλονίας, κύριο εκπρόσωπο του κεντρικού κράτους στην περιοχή.
Ταυτόχρονα, η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να αναλάβει τις αρμοδιότητες που έχουν παραχωρηθεί στη Βαρκελώνη, σε τομείς όπως η δημόσια τάξη και οι δημόσιες υπηρεσίες.
Τα μέτρα του άρθρου 155 μπορεί να φθάσουν μέχρι «την διαθεσιμότητα της αυτονομιστικής κυβέρνησης, την υπαγωγή της καταλανικής αστυνομίας Mossos d’ Esquadra υπό τις διαταγές του υπουργείου Εσωτερικών της Ισπανίας και το κλείσιμο του καταλανικού κοινοβουλίου».
Η Ισπανία υποδιαιρείται σε 17 Αυτόνομες Κοινότητες (Περιφέρειες), οι οποίες διαθέτουν τοπικά κοινοβούλια και τοπικές κυβερνήσεις - διοικήσεις οι οποίες λογοδοτούν σε αυτά. Ορισμένες εξ αυτών, όπως η Γαλικία, η Βασκική Χώρα και η Καταλονία, να απολαμβάνουν ευρύτερα επίπεδα αυτονομίας, λόγω εθνικών - πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων. Μολονότι το μοντέλο διάρθρωσης του ισπανικού κράτους έχει έντονο το στοιχείο της αποκέντρωσης, η χώρα είναι ενιαίο και όχι ομοσπονδιακό κράτος και σε καμία εκ των επαρχιών δεν αναγνωρίζεται δικαίωμα αυτοδιάθεσης - απόσχισης ή άσκησης εξωτερικής πολιτικής διάφορης από εκείνη της κεντρικής ισπανικής κυβέρνησης.
Η Γερουσία είναι το άνω σώμα του ισπανικού κοινοβουλίου, με 266 μέλη: 208 εκλέγονται απευθείας στις γενικές βουλευτικές εκλογές και 57 διορίζονται από τα τοπικά κοινοβούλια των Αυτόνομων Κοινοτήτων (Περιφερειών). Στο σώμα πλειοψηφεί απόλυτα το κυβερνών, κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι, με 149 γερουσιαστές, πράγμα που σημαίνει ότι η έγκριση της πρότασης της ισπανικής κυβέρνησης για την Καταλονία είναι σχεδόν βέβαιη.
Την ίδια ώρα η Barca ξακαθαρίζει ότι δεν θά γίνει παιχνίδι στα χέρια των πολιτικών
Ο Πουζδεμόν υπό πίεση
Ο Πουζδεμόν, ο οποίος εξελέγη το 2016 υποσχόμενος την ανεξαρτησία τελεί υπό πίεση από όλες τις πλευρές. Οι σύμμαχοί του τον παρακινούν να μην υποχωρήσει.
Η σύλληψη και φυλάκιση δύο ηγετικών στελεχών του αυτονομιστικού κινήματος που κατηγορούνται για «στάση» προκάλεσε νέες εντάσεις.
Δεκάδες χιλιάδες Καταλανοί βγήκαν στους δρόμους το βράδυ της Τρίτης για να υποστηρίξουν τους δύο «πολιτικούς κρατούμενους». Το CUP της άκρας αριστεράς και αναγκαίος εταίρος του Πουζδεμόν τον καλεί να κηρύξει τώρα την ανεξαρτησία.
Μία λύση για την άρση του αδιεξόδου θα ήταν, σύμφωνα με πολλά μέσα ενημέρωσης, η προκήρυξη πρόωρων τοπικών εκλογών.
«Εάν ο Κάρλες Πουζδεμόν προκηρύξει εκλογές, και ανάλογα με τη διαδικασία, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί επιστροφή στη νομιμότητα», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ισπανική κυβερνητική πηγή.
«Η συλλογική αυτοκτονία δεν είναι λύση»
Λίγο πριν από την επιστολή Πουτζδεμόν, η έγκριτη καταλανική εφημερίδα Vanguardia, του είχε στείλει ένα μήνυμα: τον κάλεσε επιλέξει την οδό που του πρότεινε η κυβέρνηση, δηλαδή την προκήρυξη πρόωρων τοπικών εκλογών για μία εκκίνηση εκ του μηδενός.
«Δεν υπάρχει αξιοπρέπεια στη συλλογική αυτοκτονία, κυρίως εάν αυτόν αποτελεί απόφαση ενός, ενώ όλοι υποφέρουν», γράφει η εφημερίδα της Καταλονίας τονίζοντας πως η καταλανική κοινωνία είναι απολύτως διχασμένη για το θέμα της ανεξαρτησίας.
Από την άλλη πλευρά οι οικονομικοί κύκλοι ασκούν ακραία πίεση στον Πουζδεμόν για να υποχωρήσει. Περισσότερες από 800 επιχειρήσεις , ανάμεσά τους και δύο μεγάλες καταλανικές τράπεζες, μετέφεραν εκτός Καταλονίας τις έδρες τους.
Πάνω από όλα, η Μαδρίτη κρατά το πορτοφόλι: η καταλανική κυβέρνηση, η χρηματοδότηση της οποίας εξαρτάται από την Μαδρίτη, μπορεί να βρεθεί με άδεια ταμεία στο τέλος του Οκτωβρίου.
Σχεδον 1.200 επιχειρήσεις μετέφεραν την εταιρική έδρα τους
Σχεδόν 1.200 επιχειρήσεις όλων των οικονομικών μεγεθών έχουν ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για να μεταφέρουν την εταιρική έδρα τους εκτός της Καταλονίας, τρεις εβδομάδες μετά το ξέσπασμα της καταλανικής κρίσης, σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα το Εμπορικό Επιμελητήριο της Ισπανίας.
Το διάστημα μεταξύ 2ας Οκτωβρίου, μία ημέρα μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία, και της 19ης Οκτωβρίου, 1.185 επιχειρήσεις μετέφεραν την έδρα τους.
Η κορύφωση του φαινομένου αυτού καταγράφηκε την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου με 268 μεταφορές, ανήμερα των ανακοινώσεων της Μαδρίτης περί της πρόθεσής της να αναστείλει εν μέρει το καθεστώς αυτονομίας της Καταλονίας.
Κατά τη διάρκεια των τριών αυτών εβδομάδων, μονάχα 52 εταιρείες εγκαταστάθηκαν στην Καταλονία. Η περιοχή απαριθμεί συνολικά περίπου 500.000 επιχειρήσεις και αντιπροσωπεύει το 19% του ισπανικού ΑΕΠ.
Εταιρείες κάθε οικονομικού μεγέθους μετέφεραν τις έδρες τους: από τους κολοσσούς του Χρηματιστηρίου όπως τις τράπεζες CaixaBank και Banco Sabadell ή τον όμιλο φυσικού αερίου Gas Natural, αλλά και επιχειρήσεις μεσαίου μεγέθους όπως η οινοπαραγωγική εταιρεία Codorniu και ο όμιλος τροφίμων Idilia Foods.
Μια έρευνα που διεξήγαγε η συνδικαλιστική ένωση εργοδοτών Pimec κατέδειξε ότι περίπου 1.300 επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 εργαζόμενους αποφάσισαν να μεταφέρουν την εταιρική τους έδρα, χωρίς να έχουν ξεκινήσει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες.
Περίπου το 35% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμά ότι η κρίση τους προκαλεί οικονομικό πλήγμα και το 19% επιβεβαιώνει ότι «πάγωσε» τις επενδύσεις του ή προτίθεται να το κάνει.
Περίπου το 2% των επιχειρήσεων, ήτοι 2.600 εταιρείες, εξηγεί ότι άλλαξε τράπεζα τις τελευταίες εβδομάδες.
Και την ώρα που προτροπές για επιβολή μποϊκοτάζ στα καταλανικά προϊόντα κυκλοφορούν ευρέως στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, ένα τέτοιο φαινόμενο «δεν είναι επιθυμητό για κανέναν» διαβεβαίωνε χθες ο πρόεδρος της Pimec Χοσέπ Γκονθάλεθ στον τηλεοπτικό σταθμό Antena 3.
«Η Καταλονία προμηθεύει την Ισπανία, όμως η Ισπανία αγοράζει επίσης ή πουλάει στην Καταλονία. Στα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Καταλονία, ένα μεγάλο ποσοστό των συστατικών τους αγοράζεται από άλλες περιοχές της Ισπανίας. Εάν εισέλθουμε σε μια τροχιά μποϊκοτάζ, αυτό θα έκανε κακό σε όλους μας» προειδοποίησε.
