Όταν φαντάζεται κανείς τα μνημεία της Αθήνας, σχηματίζει στον νου του ένα κολάζ από κίονες, αετώματα, αγάλματα και ερείπια αρχαίων οικισμών, αλλά πάντως το μυαλό του δεν πάει σε κάποιον πύργο.
Ο παραγνωρισμένος Πύργος των Αέρηδων όμως, που δεσπόζει στη Ρωμαϊκή Αγορά στο Μοναστηράκι, είναι από μόνο του ένα γοητευτικό κτίσμα με πλούσια και ενδιαφέρουσα ιστορία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αυτό είναι το ελληνικό νησί που προτείνουν οι Βρετανοί για το 2024 - «Είναι πολύτιμο πετράδι»
Επίσημα το Ωρολόγιο του Κυρρήστου, γνωστό και ως Πύργος των Ανέμων ή Πύργος των Αέρηδων, θεωρείται ως ο πρώτος.
Πύργος των Αέρηδων - Ο θησαυρός που προσπερνάμε κάθε μέρα
Ο Πύργος είναι καμωμένος από Πεντελικό μάρμαρο, και χτίστηκε περί το πρώτο μισό του 1ου αιώνα π.Χ. από τον Ανδρόνικο τον Κύρρηστο, Έλληνα αστρονόμο από την Κύρρο της Μακεδονίας.
Το σχήμα του είναι οκταγωνικό, και έχει συνολικό ύψος 12 μέτρων με κάθε πλευρά του μήκους 3,2 μέτρων. Την κωνική του κεραμοσκεπή κοσμούσε κάποτε ορειχάλκινος Τρίτωνας, ο οποίος λειτουργούσε ως ανεμοδείκτης.
Από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του όμως είναι, σίγουρα, οι οκτώ ανάγλυφοι άνεμοι στις μετόπες των πλευρών, που προδίδουν γιατί ονομάζεται «των Αέρηδων».
Ο κάθε μαρμάρινος «άνεμος» φέρει ιδιαίτερο συμβολισμό και όνομα που συμβολίζει διαφορετικά ρεύματα:
- Βορρέας (βόρειος)
- Καικίας (βορειοανατολικός)
- Απηλιώτης (ανατολικός)
- Εύρος (νοτιοανατολικός)
- Νότος (νότιος)
- Λιψ (Λίβας, νοτιοδυτικός)
- Ζέφυρος (δυτικός)
- Σκίρωνας (βορειοδυτικός).
Τα μάρμαρα που «γλίτωσαν» από τον Έλγιν
Αρχαιολόγοι και ιστορικοί έχουν κατατάξει τον Πύργο των Αέρηδων σε δυο ρυθμούς: το εξωτερικό του, λόγω των κιόνων, στον κορινθιακό ρυθμό, και το εσωτερικό του στον δωρικό.
Κατά την παλαιοχριστιανική εποχή λειτουργούσε ως εκκλησία ή βαπτιστήριο κάποιας γειτονικής ενορίας, ενώ στον εξωτερικό χώρο υπήρχε χριστιανικό νεκροταφείο. Τον 15ο αιώνα το μνημείο αναφέρεται ως Ναός του Αιόλου και σε περιγραφή ανώνυμου περιηγητή ως εκκλησία.
Το 18ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως τεκές (μουσουλμανικό μοναστήρι) των Δερβίσηδων, οι οποίοι σύμφωνα με μια εκδοχή το διέσωσαν από τον σφετεριστή Λόρδο Έλγιν, που ήθελε να τον αποξηλώσει για να μεταφερθεί στη Βρετανία.
