Σύμφωνα με την ιστοσελίδα greekcitytimes.com, η κατάσταση και η γνώμη των Ελλήνων πολιτών είχε σημαντικές διακυμάνσεις για το Ισλάμ στην χώρα ανάμεσα σε δύο δημοσκοπήσεις που είχαν 15 χρόνια διαφορά, ενδεικτικό των αλλαγών που έχουν συντελεστεί.
"Το 2009, η Public Issue διερεύνησε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τις στάσεις των Ελλήνων απέναντι στο Ισλάμ, τις κοινωνικές αντιλήψεις για τις έννοιες και τα σύμβολα που συνδέονται με την ισλαμική θρησκεία, τον βαθμό γνώσης και εξοικείωσης των πολιτών με την ισλαμική παράδοση, καθώς και καθώς οι υπάρχουσες κοινωνικές πεποιθήσεις σχετικά με τις σχέσεις Ισλάμ-Δύσης και Ισλάμ-Ελλάδας.
Τα σημερινά ευρήματα συγκρίνονται με τα αντίστοιχα του 2009
Είναι σημαντικό ότι η έρευνα διεξήχθη λίγο πριν την ελληνική οικονομική κρίση, την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (2010) και την επιβολή των μνημονιακών πολιτικών. Απεικονίζει μια εντελώς διαφορετική κοινωνική πραγματικότητα από τη σημερινή.
Τα βασικά ερωτήματα της αρχικής έρευνας επαναλαμβάνονται στη νέα έρευνα της εταιρείας, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2023.
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, με σημείο καμπής το 2016, σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των μεταναστευτικών ροών μουσουλμανικών πληθυσμών προς την Ελλάδα, κυρίως από χώρες της Νότιας Ασίας και της Μέσης Ανατολής.
Ως αποτέλεσμα, τα τελευταία 15 χρόνια (2009-2023), οι κοινωνικές συμπεριφορές στην Ελλάδα απέναντι στον μουσουλμανικό κόσμο έχουν αλλάξει δραματικά.
Η ελληνική κοινή γνώμη, ακολουθώντας γενικά την πανευρωπαϊκή τάση, αντιμετωπίζει τον μουσουλμανικό κόσμο σαφώς πιο αρνητικά ή και εχθρικά.
Στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι στα σύμβολα του Ισλάμ
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του 2009, περισσότεροι από 5 στους 10 Έλληνες κρατούσαν ουδέτερη στάση απέναντι στις παραδοσιακές έννοιες και σύμβολα του ισλαμικού κόσμου, δηλώνοντας ότι δεν έχουν «ούτε θετική ούτε αρνητική εντύπωση» για λέξεις που σχετίζονται με το Ισλάμ, όπως π. ως: «Άραβες» (50%), «Κοράνι» (52%), «Μουσουλμάνοι» (53%), «Προφήτης Μωάμεθ» (53%), «Τζαμί» (54%) και «Ισλάμ» (61%).
Ωστόσο, ήδη από το 2009, λέξεις με πιο φονταμενταλιστικό τόνο, όπως, για παράδειγμα, «Μπούργκα», «Χιτζάπ» και «Τζιχάντ», προκαλούσαν «αρνητική εντύπωση» σε ποσοστά 67%, 62% και 53% , αντίστοιχα.
Είναι δεδομένο ότι παραδοσιακά, στις χώρες της Δύσης, οι έννοιες αυτές ήταν πάντα αρνητικά φορτισμένες.
Το «Χιτζάμπ» θεωρείται κατάλοιπο μιας πατριαρχικής, μη κοσμικής κοινωνίας, η «μπούρκα» έχει γίνει συνώνυμη με την καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, ενώ η «τζιχάντ» έχει ταυτιστεί με τον «ιερό πόλεμο».
Τι άλλαξε από τότε στον τρόπο που η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει την αυξημένη συνύπαρξη με μουσουλμανικούς πληθυσμούς;
Τα ευρήματα της νέας έρευνας του Δεκεμβρίου του 2023 αποδεικνύουν ότι μια σημαντική ιδεολογική αλλαγή έχει συμβεί στα 15 χρόνια που ακολούθησαν
Τόσο η γενική εικόνα της ισλαμικής θρησκείας, η ίδια η λέξη «Ισλάμ» όσο και η εικόνα του μουσουλμανικού τζαμιού (η λέξη «τζαμί»), αλλά και η εικόνα του μουσουλμάνου πιστού (το «πρόσωπο » την οποία η λέξη «μουσουλμάνος» καταγράφουν -ευδιάκριτα- μια μετατόπιση από την ουδέτερη θέση (δεν προκαλεί «ούτε θετική/ούτε αρνητική εντύπωση») σε ιδιαίτερα αρνητικές στάσεις.
Η λέξη «Ισλάμ» δημιουργεί πλέον αρνητική εντύπωση σε υπερδιπλάσιο ποσοστό, 59%, σε σύγκριση με 23% το 2009 (+36%), η λέξη «Μουσουλμάνος», σε ποσοστό 39%, έναντι 26% (+13 %) και η λέξη «τζαμί», στο 36%, έναντι 23% προηγουμένως (+13%).
Γενική εικόνα για το Ισλάμ (2009-2023)
Το 2009, σχεδόν 1 στους 2 Έλληνες (54%) αντιλαμβανόταν το Ισλάμ μόνο ως θρησκεία και όχι ως πολιτικό κίνημα.
Επιπλέον, 8 στους 10 δήλωσαν ότι «δεν γνωρίζουν τις διδασκαλίες και τα έθιμα του Ισλάμ» (77%), ενώ σχεδόν το ίδιο ποσοστό (83%) δήλωσε ότι «δεν είχαν ποτέ επαφή με το Κοράνι».
Σήμερα, στην Ελλάδα, το 51% των πολιτών, δηλαδή ένα ποσοστό παρόμοιο με αυτό που καταγράφηκε στην έρευνα του 2009, εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται το Ισλάμ αποκλειστικά ως θρησκεία.
Ωστόσο, στα 15 χρόνια που πέρασαν από την προηγούμενη μέτρηση, το ποσοστό των Ελλήνων πολιτών που αποδέχονται το Ισλάμ έχει αυξηθεί σημαντικά, όχι μόνο ως αμιγώς θρησκευτικό φαινόμενο αλλά ταυτόχρονα και ως πολιτικό και πολιτισμικό φαινόμενο.
Το ποσοστό αυτό στην Ελλάδα αφορά το 1/3 της κοινής γνώμης (33%, από μόλις 12% το 2009).
Σε ό,τι αφορά τις απόψεις της ελληνικής κοινής γνώμης, για τις σχέσεις του Ισλάμ με τη Δύση, πρέπει να τονιστεί ότι η αντίληψη ότι ο Χριστιανισμός βρίσκεται σε «σύγκρουση» με το Ισλάμ είναι ευρέως εδραιωμένη στην ελληνική κοινωνία.
Αυτή η πεποίθηση είχε ήδη αποτυπωθεί στην έρευνα του 2009, σε βαθμό που το 67% των Ελλήνων πολιτών, δηλαδή 2 στους 3, πίστευαν ότι υπάρχει «σύγκρουση πολιτισμών» μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ.
Ωστόσο, στα 15 χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, όλα δείχνουν ότι αυτή η τάση ενισχύθηκε περαιτέρω.
Σήμερα, το αντίστοιχο ποσοστό έχει διευρυνθεί σημαντικά (γενικευμένο), πλησιάζοντας το 79%, δηλαδή αφορά πλέον 8 στους 10 πολίτες (Διάγραμμα 5).
Είναι χαρακτηριστικό, επιπλέον, ότι το 2009 σχεδόν 1 στους 2 ερωτηθέντες (55%) δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο περαιτέρω σύγκρουσης μεταξύ Ισλάμ και Δύσης στο μέλλον.
Η Ελλάδα απέναντι στο Ισλάμ
Πολιτιστική «ασυμβατότητα» και φόβος για τον ισλαμικό «κίνδυνο»
Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των δύο εμπειρικών ερευνών της Public Issue για τις υπάρχουσες κοινωνικές αντιλήψεις, προκύπτει ότι υπάρχουν μεγάλες και διευρυνόμενες διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και του ισλαμικού κόσμου.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει απόλυτη αποξένωση της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας από τον ισλαμικό κόσμο, παρά το μέγεθος των μουσουλμανικών μεταναστευτικών πληθυσμών που έχουν εισρεύσει στη χώρα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και πιθανώς εξαιτίας τους, δεν έχει αλλάξει σημαντικά μεταξύ του 2009 και του 2009 και 2023.
Συγκεκριμένα, για την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών και συγκεκριμένα για το 62% των ερωτηθέντων σήμερα (63% το 2009), δηλαδή σταθερά από 6 στους 10 πολίτες, η απόσταση που υπάρχει μεταξύ Ελλάδας και ισλαμικού κόσμου χαρακτηρίζεται «μεγάλη».
Επιπλέον, το 2009, υπήρχε επίσης μια σχετικά έντονη αντίθετη στάση αφού το 27% (περισσότεροι από 1 στους 4 ερωτηθέντες) θεωρούσε αυτή την απόσταση «μικρή», ενώ το αντίστοιχο ποσοστό έχει συρρικνωθεί σήμερα σε μόλις 7%.
Αυτό το εύρημα αποτελεί εμπειρική απόδειξη ότι η πολιτισμική «ασυμβατότητα» έχει ενισχυθεί.
Ως συνέπεια αυτής της ιδεολογικής/πολιτισμικής «απόστασης», ενισχύεται σε κάποιο βαθμό ο φόβος του λεγόμενου «ισλαμικού κινδύνου».
Αν και το 52%, δηλαδή 5 στους 10 πολίτες (7 στους 10 το 2009, 70%) θεωρούν ότι η Ελλάδα δεν κινδυνεύει αυτή τη στιγμή από το Ισλάμ, η αλλαγή που σημειώθηκε τα τελευταία 15 χρόνια δεν είναι αμελητέα.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα, το ποσοστό των πολιτών που αποδέχονται ότι υπάρχει «ισλαμικός κίνδυνος» έχει αυξηθεί από 27% το 2009 σε 39% σήμερα (+12%).
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι Αιγύπτιοι (54%), οι Παλαιστίνιοι (44%) και οι Σύροι (44%) είναι οι εθνικότητες που αρέσουν περισσότερο οι Έλληνες σήμερα.
Η θετική διαφοροποίηση της εικόνας των Αιγυπτίων δεν οφείλεται μόνο στις παραδοσιακά φιλικές σχέσεις των δύο χωρών αλλά πιθανότατα και στις πρόσφατα αναβαθμισμένες διπλωματικές σχέσεις.
Αντίθετα, οι εθνικότητες με το χαμηλότερο επίπεδο συμπάθειας είναι οι Πακιστανοί (22%), οι Αφγανοί (22%) και οι Ιρανοί (30%).
Ενδιάμεση θέση καταλαμβάνουν οι Ισραηλινοί και οι Τούρκοι, καταγράφοντας αντίστοιχη συμπάθεια, 35% (στο 1/3 του κοινωνικού σώματος).
Στην εικόνα των εθνικοτήτων, η εικόνα των Παλαιστινίων παρουσιάζει μεγαλύτερη επιδείνωση, αφού το 27%, αποτελεί ανατροπή σε σχέση με αυτό που χαρακτήριζε παλαιότερα την ελληνική κοινή γνώμη.
Η εξέλιξη αυτή δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της σημερινής κατάστασης (πόλεμος της Γάζας) αλλά σχετίζεται και με πιο μακροπρόθεσμες διεργασίες και τάσεις που αφορούν την αλλαγή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και την προσέγγιση με το Ισραήλ. Φυσικά, αυτή η αλλαγή έχει επηρεάσει την εικόνα που έχει σήμερα η ελληνική κοινή γνώμη για τους Ισραηλινούς σε θετική κατεύθυνση, αν και δεν ανατρέπει -με την πάροδο του χρόνου- αρνητικό ισοζύγιο της («συμπάθεια» 35%, έναντι «αντιπάθειας» 49%).
Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η βελτίωση της εικόνας των Ισραηλινών, +8%, είναι και η μόνη ευδιάκριτη θετική αλλαγή που παρατηρείται μεταξύ των υπό έρευνα εθνικοτήτων, δεδομένου ότι η συμπάθεια προς τους Τούρκους παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητη (35%, σε σύγκριση με 34% πριν, +1%)", καταλήγει το άρθρο.
Η γνώμη των Ελλήνων πολιτών και η άποψη τους για το Ισλάμ, έχει βαρύνουσα σημασία για κάθε ελληνική κυβέρνηση στην χώρα μας. Η περίπτωση της ενσωμάτωσης είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα όχι μόνο της Ελλάδος, αλλά όλων των χωρών της Ευρώπης.
Σαν πρώτο μέτρο θα ήταν να βρεθεί τρόπος, να σφραγιστούν τόσο τα ελληνικά σύνορα, όσο και των υπολοίπων χωρών του Νότου, διότι το πρόβλημα τα επόμενα χρόνια θα είναι πολύ μεγάλο με συνέπειες αχαρτογράφητες για την ιστορία της Ευρώπης που αλλοιώνεται εθνολογικά συνεχώς.
