Παραμένουν τα ερωτήματα σχετικά με την επιχείρηση διάσωσης μετά «την πιο πολύνεκρη τραγωδία στη Μεσόγειο», όπως τη χαρακτήρισε η επίτροπος Εσωτερικών της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον, ενώ στη δημοσιότητα ήρθαν νέα βίντεο από τις τελευταίες ώρες πριν από το ναυάγιο στην Πύλο.
Τη Δευτέρα 19 Ιουνίου θα παρουσιαστούν στον ανακριτή οι εννέα που κατηγορούνται ως διακινητές, ενώ τέσσερις διασωθέντες καταθέτουν σήμερα στο Δικαστικό Μέγαρο Καλαμάτας στις 11:00 το πρωί, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ΕΡΤ.
Την ίδια ώρα, αν και οι ελπίδες για να βρεθούν άλλοι διασωθέντες έχουν εξανεμιστεί συνεχίζονται οι έρευνες των αρχών. Στην ανακοίνωση του Λιμενικού αναφέρεται ότι:
«Αναφορικά με την ευρεία επιχείρηση έρευνας και διάσωσης αλλοδαπών που βρίσκεται σε εξέλιξη, σε διεθνή ύδατα στη θαλάσσια περιοχή 47 ν.μ. νοτιοδυτικά Πύλου, υπό το συντονισμό του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., γνωρίζεται ότι στην περιοχή επιχειρούν μία (01) φρεγάτα Π.Ν., τρία (03) παραπλέοντα πλοία και ένα (01) ελικόπτερο Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.
Σημειώνεται ότι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή είναι άνεμοι βορειοδυτικοί εντάσεως 6 BF. Επίσης, γνωρίζεται ότι μέχρι στιγμής έχουν διασωθεί 104 αλλοδαποί και έχουν ανασυρθεί 78 σοροί».
Η ανακοίνωση του αιγυπτιακού ΥΠΕΞ
Ανακοίνωση για το ναυάγιο εξέδωσε και το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών. Σε αυτή, ανάμεσα σε άλλα, αναφέρει ότι: «η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου θρηνεί με μεγάλη θλίψη και λύπη, τα θύματα του σκάφους με τους μετανάστες που βυθίστηκε στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών, την Τετάρτη 14 Ιουνίου, το οποίο είχε αποπλεύσει από τις ακτές της Λιβύης προς την Ευρώπη, μεταφέροντας εκατοντάδες μετανάστες διαφόρων εθνικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων Αιγυπτίων».
«Η Πρεσβεία της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στην Αθήνα παρακολουθεί καθ’ όλο το εικοσιτετράωρο, με τις αρμόδιες ελληνικές αρχές, τις επιχειρήσεις διάσωσης και την ανεύρεση των σορών των θυμάτων, ώστε να επιβεβαιώσει την ταυτότητα και τον αριθμού των Αιγύπτιων θυμάτων. Παρακολουθεί επίσης την κατάσταση των επιζώντων, των οποίων η ταυτότητα έχει ταυτοποιηθεί και τους παρέχει τις απαραίτητες υπηρεσίες», σημειώνεται στην ίδια ανακοίνωση.
Το αιγυπτιακό ΥΠΕΞ τονίζει ακόμη ότι: «Η Αίγυπτος επαναδιατυπώνει με τον πιο έντονο τρόπο την καταδίκη της συνεχιζόμενης εκμετάλλευσης της ανάγκης όσων αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες ζωής και εργασίας, οι οποίοι, απέλπιδες, εκθέτουν τη ζωή τους σε θανάσιμο κίνδυνο, από οργανωμένες συμμορίες εγκλημάτων παράνομης μετανάστευσης.
Υπό αυτό το πρίσμα, η Αίγυπτος διαβεβαιώνει ότι κατά τα τελευταία χρόνια έχει λάβει αποφασιστικά μέτρα, προκειμένου να θεσπίσει αποτρεπτικούς νόμους, ώστε να αντιμετωπισθεί το έγκλημα της παράνομης μετανάστευσης και οποιουδήποτε εμπλέκεται στην οργάνωση ή τη διευκόλυνσή του. Τούτο προστίθεται επιπλέον των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον έλεγχο των συνόρων, ώστε να αποτραπεί η διέλευση των λαθρομεταναστών από τις αιγυπτιακές ακτές.
Η αιγυπτιακή κυβέρνηση εκφράζει για άλλη μια φορά τα ειλικρινή της συλλυπητήρια και τη λύπη της προς τις οικογένειες και τους συγγενείς των θυμάτων αυτού του τραγικού δυστυχήματος, επικαλούμενη τον Παντοδύναμο Θεό να τους χαρίσει υπομονή και παρηγοριά».
Τι υποστηρίζει η Frontex για το επιχειρησιακό κομμάτι της διάσωσης
Με τα ερωτήματα για την επιχείρηση διάσωσης να παραμένουν, η Frontex, σε ανακοίνωσή της, αναφέρεται σε όσα έγιναν πριν και μετά το ναυάγιο.
«Στις 13 Ιουνίου, πριν το μεσημέρι, αεροπλάνο της Frontex εντόπισε το αλιευτικό σκάφος εντός της ελληνικής περιοχής έρευνας και διάσωσης (SAR), σε διεθνή ύδατα. Το πλοίο ήταν υπερφορτωμένο και έπλεε με χαμηλή ταχύτητα (6 κόμβους) με κατεύθυνση βορειοανατολικά», σημειώνει η Frontex.
Στη συνέχεια τονίζεται ότι οι διακινητές «εξανάγκασαν αρκετές εκατοντάδες μετανάστες να επιβιβαστούν σε ένα αλιευτικό σκάφος που δεν έχει σχεδιαστεί για να χωρέσει τέτοιο αριθμό ανθρώπων», ενώ η Frontex υπογραμμίζει ότι οι σκέψεις της «είναι στις οικογένειες των θυμάτων».
Έπειτα, η Frontex σημειώνει πως μετά τον εντοπισμό του σκάφους ενημέρωσε άμεσα τις ελληνικές και ιταλικές αρχές, «παρέχοντάς τους πληροφορίες για την κατάσταση και την ταχύτητα του σκάφους, καθώς και φωτογραφίες».
Αεροπλάνο της Frontex συνέχισε να παρακολουθεί το σκάφος «παρέχοντας συνεχώς ενημερώσεις σε όλες τις αρμόδιες εθνικές Αρχές» μέχρι που «έμεινε από καύσιμα και αναγκάστηκε να επιστρέψει στη βάση».
Στην ανακοίνωση στη συνέχεια αναφέρεται ότι: «Καθώς ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) της Frontex επρόκειτο να περιπολεί στο Αιγαίο την ίδια ημέρα, ο Οργανισμός προσφέρθηκε να παράσχει πρόσθετη βοήθεια πριν από την προγραμματισμένη πτήση», ωστόσο, «οι ελληνικές αρχές ζήτησαν από τον Οργανισμό να στείλει το drone σε ένα άλλο περιστατικό έρευνας και διάσωσης νότια της Κρήτης με 80 άτομα να κινδυνεύουν».
Το drone της Froxtex αφού επιλήφθηκε του περιστατικού στην Κρήτη, «πέταξε στην τελευταία γνωστή θέση του αλιευτικού σκάφους» τέσσερις ώρες αργότερα, στις 04:05 (UTC) τα ξημερώματα, «όταν βρισκόταν σε εξέλιξη μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση έρευνας και διάσωσης από τις ελληνικές αρχές».
Τέλος, η Frontex σημειώνει πως «κανένα αεροπλάνο ή σκάφος της Frontex δεν ήταν παρόν την ώρα της τραγωδίας».
Τα ερωτήματα που θέτει η ομάδα Alarm Phone
Για τα μέλη των οικογενειών που αναζητούν οικείους τους, υπάρχει τηλεφωνική γραμμή για το ναυάγιο στην Πύλο με τον Τομέα Αναζήτησης και Επανασύνδεσης Οικογενειών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στους αριθμούς 00302105230043 και 00302105140440 (με δυνατή διερμηνεία μέσω τηλεφώνου) και μέσω email στη διεύθυνση [email protected].
Από τη δική της μεριά η ομάδα Alarm Phone, με την οποία επικοινωνούσαν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες αναφέροντας ότι βρίσκονται σε κίνδυνο, θέτει μια σειρά από ερωτήματα για την τραγωδία στα ανοιχτά της Πύλου. Αυτά είναι τα εξής:
«-Υπάρχουν πολλά ανοιχτά ερωτήματα σχετικά με αυτό το πολύνεκρο ναυάγιο. Απαιτούμε μια ανεξάρτητη έρευνα σχετικά με τις ενέργειες των ελληνικών και άλλων ευρωπαϊκών αρχών και της Frontex.
-Επίσης απαιτούμε να συνεχιστεί η έρευνα για αγνοούμενους και πριν από την ταφή να ληφθούν δείγματα DNA από όσες σορούς βρεθούν.
-Να απαντήσουν οι αρμόδιες αρχές γιατί δεν υπήρχε επαρκής δυνατότητα διάσωσης, παρόλο που η κατάσταση των επιβαινόντων στο πλοίο ήταν γνωστή πολλές ώρες πριν αυτό βυθιστεί. Γιατί κατηγορούν αυτούς που πέθαναν και επέζησαν αντί να απαντούν στις πιεστικές ερωτήσεις σχετικά με την αποτυχία τους να φέρουν εις πέρας μια επιχείρηση διάσωσης;
-Ρωτήστε τους γιατί επιδίδονται συστηματικά σε επαναπροωθήσεις (pushback) και αρνούνται να παρέχουν συνδρομή εδώ και τόσα χρόνια. Ρωτήστε τους γιατί συνεχίζουν να περιορίζουν τις ασφαλείς μεταναστευτικές διαδρομές, ενώ ταυτόχρονα παράγουν καινούριες και θανατηφόρες.
– «Μια ξαφνική μετατόπιση βάρους είναι πιθανό να είναι η αιτία που οδήγησε το σκάφος να ανατραπεί» (Ελληνική Ακτοφυλακή). Γιατί προήλθε ξαφνική «μετατόπιση»;
-Υπήρξαν αναφορές ότι η Ελληνική Ακτοφυλακή ρυμούλκησε το σκάφος. Ισχύει; Αν ναι, προς ποια κατεύθυνση και γιατί αυτό δεν αναφέρεται στις αρχικές αναφορές τους;
Για το «Mayan Queen»
-Γιατί δεν υπήρχαν περισσότερα διασωστικά μέσα διαθέσιμα στο σημείο σε περίπτωση ναυαγίου; Γιατί ήταν απαραίτητο να παράσχει βοήθεια το «Mayan Queen», ένα ιδιωτικό πολυτελές σκάφος;
-Τι έκανε η Frontex αφού εντόπισε το σκάφος σε κατάσταση κινδύνου το πρωί της Τρίτης;
-Πώς αντέδρασαν οι λοιπές αρμόδιες αρχές, της Ιταλίας μεταξύ άλλων, όταν έμαθαν για την κατάσταση κινδύνου;
-Τι ορίζουν τα πρωτόκολλα για τη συλλογή μαρτυριών από επιζώντες και για την προστασία τους;
-Ελήφθησαν δείγματα DNA από όλες τις σορούς πριν από την ταφή τους;».