Μια εβδομάδα περίπου μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τα επτά μέλη της Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας Εργαζομένων ΣΤΑΣΥ (4 οδηγοί, 1 σταθμάρχης, 1 μηχανικός και 1 διοικητικός υπάλληλος) ξεκίνησαν το ετήσιο έργο της λεπτομερούς καταγραφής όλων των κενών ασφαλείας και των λοιπών προβλημάτων σε Μετρό, Ηλεκτρικό και Τραμ, τα οποία είτε προέκυψαν πέρσι, είτε αποτελούν προγενέστερα ζητήματα που παραμένουν άλυτα. Η έρευνα ολοκληρώθηκε στις 27 Απριλίου και αποτυπώθηκε σε μια έκθεση 143 σελίδων, η οποία παρεδόθη στη διοίκηση της ΣΤΑΣΥ ενώ εστάλη και στους εργαζόμενους. Πέραν των επιμέρους ζητημάτων που διαπιστώνονται ανά σταθμό, στην πολυσέλιδη έκθεση της ΕΥΑΕ αναδεικνύονται θέματα που ενέχουν κινδύνους, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για το επιβατικό κοινό που χρησιμοποιεί τα συγκεκριμένα μέσα μεταφοράς καθημερινά για τη μετακίνησή του στο λεκανοπέδιο.
Υποστελέχωση και έλλειψη εκπαίδευσης
Σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού, από την ΕΥΑΕ γίνεται λόγος για σοβαρή έλλειψη προσωπικού. Σύμφωνα με το οργανόγραμμα, λείπουν τουλάχιστον 848 άτομα καθώς οι προβλεπόμενες θέσεις εργασίας είναι 3.128 και οι εργαζόμενοι είναι περίπου 2.280. Επιπλέον, το υπάρχον προσωπικό φέρει σημαντική κόπωση καθώς εργάζεται «πολλές χιλιάδες ώρες επιπλέον του κανονικού ωραρίου» και «σε αρκετά μεγάλο ποσοστό είναι υπέργηρο», με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την ασφάλεια των επιβατών. Από την πλευρά τους, οι σταθμάρχες των γραμμών 2 και 3 ζητούν επανεκπαίδευση στις κονσόλες τοπικών χειριστηρίων κυκλοφορίας αλλά και στον υπόλοιπο εξοπλισμό ενώ, συνολικά, κρίνεται αναγκαία η διοργάνωση σεμιναρίων αντιμετώπισης πυρκαγιάς και καταστροφών μεγάλης κλίμακας και ένα πρόγραμμα ασκήσεων πυροπροστασίας και αντιμετώπισης καταστροφών από σεισμό για όλο το προσωπικό. «Σήμερα, δεν υπάρχει στοιχειώδης οργάνωση, εκπαίδευση και ενημέρωση του προσωπικού σε θέματα πυροπροστασίας. Για αρκετά χρόνια δεν έχουν γίνει ασκήσεις πυρασφάλειας και απεγκλωβισμού επιβατών ή/και εργαζόμενων στους χώρους της ΣΤΑΣΥ. Ομοίως και σε περιπτώσεις ισχυρού σεισμού», επισημαίνουν στην έκθεση.
Με δυσλειτουργίες και χωρίς συντήρηση οι συρμοί
Οσον αφορά τους συρμούς, παρατηρείται έλλειψη σε πυροσβεστήρες. Η επιθεώρηση έδειξε ότι από τους συρμούς της Γραμμής 1 έχουν αφαιρεθεί οι μισοί ενώ στη Γραμμή 2 και 3, πληρωμένες θέσεις πυροσβεστήρων είχαν μόνο οι συρμοί προς αεροδρόμιο. Σε ειδικό έλεγχο που διενεργήθηκε σε 30 συρμούς, στους 29 ο καθαρισμός θεωρήθηκε «απαράδεκτος» και ζητήθηκε η επιβολή προστίμου στον ανάδοχο του έργου. Αρκετοί συρμοί (16 από τις Γραμμές 2 και 3) είναι παροπλισμένοι, 30 ημισυρμοί από τη Γραμμή 1 είναι ακινητοποιημένοι ενώ κλιμάκιο της ΕΥΑΕ διαπίστωσε ότι υπάρχουν συρμοί που έχουν υπερβεί κατά πολύ το όριο προληπτικής συντήρησης των 10.000 χλιομέτρων. Για πολλούς συρμούς, κυρίως της Γραμμής 1, έχει γίνει ενημέρωση ότι, από τον Ιανουάριο του 2022, δεν λειτουργούν πλήρως οι μετωπικοί προβολείς, γεγονός που εγκυμονεί κινδύνους για την ορατότητα των οδηγών. Στην έκθεση γίνεται λεπτομερής αναφορά και σε ορισμένες «δυσλειτουργίες συρμών» - για παράδειγμα, συρμός που δεν υπακούει στις εντολές χειρισμού χωρίς να παρουσιάζει ένδειξη βλάβης ή περίπτωση συρμού που άνοιξαν όλες οι
πόρτες του προτού αυτός ακινητοποιηθεί - οι οποίες αποδίδονται στον παράγοντα της παλαιότητας των συρμών, κατά βάση της Γραμμής 1. Επιπρόσθετα, επισημαίνεται ότι δεν υπάρχουν διαδικασίες κίνησης συρμών. «Τον Φεβρουάριο του 2021, λόγω χιονόπτωσης, οι συρμοί της Γραμμής 1 κινούνταν εξ αντιθέτου κατεύθυνσης χωρίς κάποια διαδικασία, με ελλιπή ασφάλεια. Ομοίως συνέβη και τον Ιούλιο 2021, όταν ξέσπασε πυρκαγιά στο τμήμα Πειραιάς - Φάληρο. Με αυτόν το τρόπο κίνησης των συρμών υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος σύγκρουσης», αναφέρει η ΕΥΑΕ στην 35η σελίδα της έκθεσης.
Κλειδωμένες έξοδοι κινδύνου και ασύνδετες κάμερες
Αλλο ζήτημα που άπτεται της ασφάλειας είναι οι έξοδοι κινδύνου για τις οποίες σημειώνεται πως «χρήζουν συντήρησης, επιθεώρησης και άμεσης επισκευής». Για το φρεάτιο «3Η09 (Εθνική Αμυνα - Κατεχάκη)» διαπιστώθηκε έλλειψη εξόδου κινδύνου από τη σήραγγα ενώ για τις επίγειες εξόδους κινδύνου επί της τροχιάς στη Γραμμή 1, φωτογραφίες αποδεικνύουν ότι είναι κλειδωμένες με αλυσίδα και λουκέτο. Προβλήματα παρατηρούνται στη Γραμμή 1 και στην επιδομή με «βυθίσεις» και «στραβάδες», στα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης, εκ των οποίων λειτουργούν μόνο 2 με 3, αλλά και στους ανεμιστήρες απαγωγής καπνού πλησίον του σταθμού Βικτώρια οι οποίοι λειτουργούν μόνο με τοπικό χειρισμό, από αίθουσα δίπλα στο σταθμαρχείο, για τον οποίο δεν είναι κανείς εκπαιδευμένος. Ταυτόχρονα, η έκθεση αναφέρει ότι «οι ανεμιστήρες στο τμήμα Ομόνοια - Μοναστηράκι δεν συνδέθηκαν ποτέ στην παροχή ρεύματος», ότι «οι κάμερες ασφαλείας δεν έχουν συνδεθεί και όσες είναι σε λειτουργία δεν γνωρίζει κανείς πού πάει η εικόνα» και πως «ο κλιματισμός του σταθμού της Ομόνοιας λειτουργεί σε 24ωρη βάση χωρίς να υπάρχει διαδικασία για το ποιος τον χειρίζεται, πώς πρέπει να τον χειριστεί (κανονική ή ανάστροφη λειτουργία για απαγωγή) και πότε». Για το Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας της Γραμμής 1 αναφέρεται ότι μερικές οθόνες του μιμικού πίνακα χάλασαν και αντικαταστάθηκαν με οθόνες δέκτη τηλεόρασης ενώ υπάρχουν αισθητήρες και εξοπλισμός (ρολά σταθμών, κυλιόμενες κλίμακες κ.ά.) που δεν είναι συνδεδεμένα με το σύστημα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μετρό: Άτομο έπεσε στις γραμμες του ηλεκτρικού στον Άγιο Νικόλαο
Συγκεντρώσεις ρύπων και επιβλαβής ατµόσφαιρα
Στην έκθεση περιλαμβάνονται και συμπεράσματα μετρήσεων της ποιότητας της ατμόσφαιρας σε 6 σταθμούς (Πανόρμου, Αμπελόκηποι, Μέγαρο Μουσικής, Ευαγγελισμός, Σύνταγμα και Μοναστηράκι) που έδειξαν ότι ο πληθυσμός εκτίθεται σε συγκεντρώσεις ρύπων επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία (αιωρούμενα σωματίδια, φορμαλδεΰδη κ.ά.) ενώ γίνεται αναφορά και σε προβλήματα στο Τραμ όπου διαπιστώθηκε ότι στον πίνακα του ΚΕΛ δεν λειτουργεί η τηλεματική απεικόνιση του στίγματος των συρμών. «Η ΣΤΑΣΥ οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια να γίνει ΟΣΕ και οι εργαζόμενοι έχουμε κοινωνικό, πολιτικό και ιστορικό καθήκον να μην το επιτρέψουμε», αναφέρει στην κατακλείδα της έκθεσης της ΕΥΑΕ που αποτελείται από τους: Γκατζέλια Γεωργία, οδηγός συρμών στη Γραμμή 1, Γουρτής Δημήτριος, οδηγός συρμών στη Γραμμή 1, Λαγωνίκας Βασίλης, διοικητικός υπάλληλος, Μπάρδης Νικόλαος, σταθμάρχης στη Γραμμή 3, Νάκος Ευστράτιος, οδηγός συρμών στη Γραμμή 3, Πατσέας Κώστας, οδηγός συρμών στη Γραμμή 2, Σμπαρούνης Νικόλαος, μηχανικός.
Tα μέλη της Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας Εργαζομένων ΣΤΑΣΥ προγραμματίζουν να παρουσιάσουν τα ευρήματά τους τη Δευτέρα σε εργαζόμενους της ΣΤΑΣΥ και την Τρίτη στη διοίκηση.
Η απάντηση
Για το θέμα που δημοσιεύτηκε στα Νέα Σαββατοκύριακο η ΣΤΑΣΥ έστειλε την παρακάτω απάντηση:
«Για τη ΣΤΑ.ΣΥ, η ασφάλεια των επιβατών αποτελεί σταθερή προτεραιότητα και απαράβατη προϋπόθεση για την παροχή του συγκοινωνιακού έργου.
Οι γραμμές 1, 2 και 3 του Μετρό είναι πιστοποιημένες με το ανώτατο επίπεδο ασφαλείας SIL 4 (Safety Integrity Level). Τα εγκατεστημένα και σε λειτουργία συστήματα Ασφαλείας στις Σταθερές Συγκοινωνίες, είναι από τα πλέον σύγχρονα στην Ευρώπη και έχουν σχεδιαστεί και εφαρμοστεί ολοκληρωμένα με βάση την αρχή του fail safe, ώστε οποιαδήποτε βλάβη να οδηγεί το σύστημα σε κατάσταση ασφαλή για τον επιβάτη. Παράλληλα, το εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό και το προσωπικό λειτουργίας ακολουθεί όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή ασφάλεια του επιβατικού κοινού.
Τόσο το δίκτυο, όσο και το τροχαίο υλικό της ΣΤΑ.ΣΥ επεκτείνεται διαρκώς και εκσυγχρονίζεται. Τρεις νέοι σταθμοί Μετρό, τα «Μανιάτικα», ο «Πειραιάς» και το «Δημοτικό Θέατρο» δόθηκαν τον τελευταίο χρόνο στην κυκλοφορία και στο δίκτυο του Τραμ προστέθηκε η επέκταση προς Πειραιά με 12 νέες στάσεις. Στις 2 γραμμές του Τραμ κυκλοφορούν σήμερα 25 καινούργιοι, σύγχρονοι συρμοί, αναβαθμίζοντας το παρεχόμενο μεταφορικό έργο, ενώ έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης το έργο αναβάθμισης 14 συρμών της γραμμής 1 Πειραιάς – Κηφισιά, που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2024.
Όλοι όσοι σήμερα μιλούν για ελλείψεις συρμών, «ξεχνούν» εσκεμμένα να αναφέρουν, πως πριν 3 χρόνια σχεδόν το 50% του στόλου των 3 Γραμμών του Μετρό ήταν ακινητοποιημένο στα Αμαξοστάσια, παροπλισμένο από ελλείψεις ανταλλακτικών. Σε ένα δύσκολο περιβάλλον εν μέσω πανδημίας, με στοχευμένες ενέργειες και συστηματική προσπάθεια των εργαζομένων της ΣΤΑ.ΣΥ ανατάχθηκαν και επανεντάχθηκαν στην κυκλοφορία ακινητοποιημένοι στα αμαξοστάσια συρμοί. Ήδη, στην πολύπαθη, λόγω παλαιότητας και βανδαλισμών γραμμή 1 του μετρό, επανακυκλοφορούν τρένα, που ήταν εκτός κυκλοφορίας τα τελευταία 7 χρόνια, ενώ με τον ίδιο τρόπο ενισχύθηκαν με επιπλέον συρμούς και οι γραμμές 2 και 3 του μετρό, καθώς έχουν ήδη αναταχθεί 12 συρμοί.
Μετά από μια μακρά περίοδο συνεχούς αποδυνάμωσης του έμψυχου δυναμικού και του στόλου συρμών των Σταθερών Συγκοινωνιών, ο κύκλος της πολυετούς αυτής αποεπένδυσης έκλεισε τα τελευταία χρόνια. Το ανθρώπινο δυναμικό ενισχύθηκε με νέες προσλήψεις, για πρώτη φορά από το 2009. Κατά τη διετία 2021-2022 προσλήφθηκαν 319 εργαζόμενοι σε καίριους τομείς και ειδικότητες, ενώ για το 2023 προγραμματίστηκαν και ήδη υλοποιούνται 303 νέες προσλήψεις. Οι εργαζόμενοι κάθε ειδικότητας ακολουθούν λεπτομερή προγράμματα εκπαίδευσης.
Το προσωπικό λειτουργίας της ΣΤΑ.ΣΥ είναι άρτια εκπαιδευμένο και έμπειρο. Το τεχνικό προσωπικό, οι ηλεκτροδηγοί, οι σταθμάρχες, καθώς και οι εργαζόμενοι στα Κέντρα Ελέγχου όλων των Γραμμών του Μετρό και του Τραμ εκπαιδεύονται και επανεκπαιδεύονται σε καίρια για την ασφάλεια αντικείμενα ανά τακτά διαστήματα. Ενδεικτικά, το 2022 ολοκληρώθηκε η επανεκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας τροχιάς των τεχνικών των Γραμμών 2 & 3 του Μετρό και εντός του 2023 θα ξεκινήσει η επανεκπαίδευση και των σταθμαρχών. Στη Γραμμή 1, το 2022 εκπαιδεύτηκαν σε θέματα ασφαλούς εργασίας επί ή πλησίον της τροχιάς 140 εργαζόμενοι στις τεχνικές υπηρεσίες και 20 οδηγοί συρμών και εντός του 2023 αναμένεται η ολοκλήρωση της εκπαίδευσης 80 ακόμη ηλεκτροδηγών. Τα έκτακτα μέτρα που ελήφθησαν λόγω της υγειονομικής κρίσης, δυσχέραναν την πραγματοποίηση ασκήσεων έκτακτης ανάγκης. Παρόλα αυτά, το 2022 διεξήχθησαν από την Πυροσβεστική Υπηρεσία στα Αμαξοστάσια του Μετρό στα Σεπόλια και του Τραμ στο Ελληνικό ασκήσεις με τη συμμετοχή και προσωπικού της ΣΤΑ.ΣΥ.
Τα τεχνικά προβλήματα που ανακύπτουν σε ένα δίκτυο, που λειτουργεί 19 ώρες αδιάκοπα και καθημερινά, είναι αναμενόμενα και δεν συνδέονται με την ασφαλή μετακίνηση των επιβατών. Τα απλά, συνηθέστερα τεχνικά προβλήματα επισκευάζονται άμεσα από τους έμπειρους εργαζόμενους στις τεχνικοεπισκευαστικές βάσεις και τα αμαξοστάσια της ΣΤΑ.ΣΥ. Τα πιο σύνθετα τεχνικά προβλήματα απαιτούν περισσότερο χρόνο, σε καμία περίπτωση όμως, δεν σχετίζονται με την ασφαλή μετακίνηση του επιβατικού κοινού. Τα συστήματα ασφαλείας ελέγχονται συστηματικά και καθημερινά, πριν από την ένταξη των συρμών - οχημάτων σε λειτουργία και τα προγράμματα συντήρησης και ελέγχων που ακολουθούνται γίνονται με την προβλεπόμενη περιοδικότητα.
Για τη ΣΤΑ.ΣΥ η ασφάλεια είναι απόλυτη προτεραιότητα. Αναγνωρίζοντας τα συσσωρευμένα προβλήματα χρόνων, βήμα βήμα δίνονται λύσεις και επανακατακτάται η εμπιστοσύνη του επιβατικού κοινού».
