Κολλημένοι σε μια οθόνη μέσα στα lockdown επιδοθήκαμε σε ατελείωτο e-shopping σωστά; Λάθος μας απαντούν βρετανοί ερευνητές που υποστηρίζουν ότι η πανδημία μας έκανε λιγότερο καταναλωτικούς. Ας δούμε τι ακριβώς ισχύει
Στην αρχή της πανδημίας, με το φοβο των επικείμενων lockdown εν όψει, επικράτησε μια επιτακτική ανάγκη για ψώνια συγκεκριμένων ειδών από το σούπερ μάρκετ. Κάπως έτσι τα ράφια άδειασαν από χαρτί υγείας, ζυμαρικά και αντισηπτικά. Στη συνέχεια η λίστα των αγορών άλλαξε καθώς μετρούσαμε τις μέρες εγκλεισμού, και συμπληρώθηκε με διάφορα γκάτζετ, ηλεκτρικές συσκευές, ακόμη και κατοικίδια τα οποία έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή.
Σύμφωνα με την Olaya Moldes Andrés λέκτορα marketing στο Πανεπιστήμιο του Cardiff παρότι οι συνθήκες της πανδημίας όπου κυριαρχεί το στρες, η διαρκής ανησυχία και η μοναξιά φαίνεται ότι είναι ευνοικές για την αύξηση της ροπής προς τον καταναλωτισμό, εντούτοις σε έρευνα την οποία διεξήγαγε μαζί με την ερευνητική της ομάδα στο Ηνωμένο Βασίλειο, διαπιστώθηκε ότι συνέβη μάλλον το αντίθετο. Σύμφωνα με άρθρο της στο The Conversation στην περίοδο της πανδημίας και των lockdown, όπου οι περισσότεροι βρεθήκαμε κολλημένοι σε μια οθόνη, σημειώθηκε μια απομάκρυνση από τις αξίες του καταναλωτισμού, του υλισμού και της εξύψωσης του χρήματος σε ύψιστο αγαθό.
Παρότι λοπόν οι συνθήκες ευνοούσαν τον καταναλωτισμό και την συγκέντρωση αγαθών, κυρίως μέσω e-shopping, εντούτοις οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στη διάρκεια της πανδημίας, οι ερωτηθέντες στη σχετική έρευνα εξακολουθούσαν να αξιολογούν ως σημαντικές την αυτοαποδοχή και τη συμβίωση με αγαπημένα πρόσωπα και ως λιγότερο σημαντικούς τους στόχους της οικονομικής επιτυχίας ή της καλοπληρωμένης εργασίας.
Οι ερευνητές εκτιμούν οτι αυτή η μετατόπιση του ενδιαφέροντος μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι η Covid-19 μετατόπισε την προσοχή μας στην αξία και τη σημασία της υγείας. Παράλληλα οι διαφημίσεις και τα social media προήγαγαν τις κοινωνικές αξίες της αλληλεγγύης και του μοιράσματος των κοινών εμπειριών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κορονοϊός: Πού και πώς «χτυπάει» το νευρικό σύστημα και τον εγκέφαλο – Όλα όσα γνωρίζουμε
Ωστόσο οι ερευνητές παρατήρησαν ότι δεν είχαν όλοι οι ερωτηθέντες την ίδια αντίδραση. Παρατηρήθηκε δηλαδή ότι όσοι ήταν πιο εκτεθειμένοι στα social media και πιο φοβισμένοι, έκαναν και περισσότερες αγορές. Συνολικά όμως σημειώθηκε μια μείωση στα υλιστικά ενδιαφέροντα των ανθρώπων.
Επιπρόσθετα η έρευνα έδειξε ότι αρκετές μεγάλες εταιρίες έκαναν πολλές αναρτήσεις στα social media όπου προωθούσαν τον καταναλωτισμό ως «λύση» για την αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων και την ευεξία.
Αυτό το δεδομένο σε συνδυασμό με την ευρεία μείωση στην αξία που δίνεται πλέον σε υλικά και οικονομικά κέρδη, θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει στην ανάπτυξη δύο διαφορετικών πόλων σκέψης. Από τη μία πλευρά είναι πιθανό ότι πολλοί άνθρωποι θα συνεχίσουν την νεά τάση αποδοκιμασίας του υλισμού και σταδιακά θα απομακρυνθούν από τον καταναλωτισμό, ενδεχομένως επιφέροντας βαθιές τομές στην κοινωνία. Για την Olaya Moldes Andrés ίσως αυτή η τάση να εξηγεί, εν μέρει τουλάχιστον, το μεγάλο κύμα παραιτήσεων που παρατηρείται στην αγορά εργασίας της Μεγάλης Βρετανίας, όπου ένα μεγαλύτερο από το αναμενόμενο ποσοστό εργαζομένων αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την εργασία τους.
Από την άλλη μεριά ο μεγάλος αριθμός μηνυμάτων και διαφημίσεων που προωθούν τον καταναλωτισμό ως βέβαιη οδό προς την ευτυχία θα μπορούσε να οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα. Όσοι είναι πιο εκτεθειμένοι στα social media, κυρίως έφηβοι και νέοι, είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν τον υλισμό και να αντιμετωπίσουν στην πορεία τις αρνητικές συνέπειες που φέρνει μια τέτοια στάση ζωής στην ευτυχία και την ικανοποίησή από τη ζωή.
Αυτός ο τρόπος πολωτικής σκέψης θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις κυρίως στις νεότερες γενιές σύμφωνα με την Olaya Moldes Andrés η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ίδια πανδημία που ώθησε πολλούς από μάς μακριά από τις καταστροφικές επιπτώσεις του υλισμού, ενδεχομένως ώθησε άλλους πολύ πιο κοντά στον καταναλωτισμό.
