Ενα βήμα πιο κοντά στην αδειοδότηση των πέντε ανακατασκευασμένων Pendolino ETR 470 βρίσκεται η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μετά την απόφαση της μητρικής εταιρείας (Ferrovie dello StatoItaliane Group) να προχωρήσει στην τοποθέτηση των συσκευών αμμοδιασποράς, που αποτελούν προϋπόθεση για την αδειοδότηση των τρένων από την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Υπενθυμίζεται ότι τρία από τα τρένα βρίσκονται ήδη στη χώρα με αποτέλεσμα η Alstom, που θα αναλάβει την τοποθέτηση των συσκευών, να ξεκινάει τις σχετικές εργασίες ταυτόχρονα τόσο στους τρεις συρμούς που βρίσκονται στη χώρα όσο και στους άλλους δύο που βρίσκονται ακόμα στην Ιταλία. Τα τελευταία δύο τρένα είναι προγραμματισμένα να έρθουν στη χώρα στα τέλη Νοεμβρίου και στις αρχές Ιανουαρίου αντίστοιχα. Τον Ιανουάριο του 2022 είναι προγραμματισμένο το παρθενικό ταξίδι των Pendolino ETR 470 που θα δρομολογηθούν στον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
Η ιστορία των εν λόγω συρμών έχει μετατραπεί σε ανέκδοτο στους κόλπους των σιδηροδρομικών, καθώς πριν από τρία χρόνια αφίχθη ένα εκ των πέντε τρένων στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να εκτεθεί στην 83η ΔΕΘ, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018. Η άφιξη του συρμού στη ΔΕΘ θα σηματοδοτούσε τη δρομολόγησή του στο δίκτυο του ΟΣΕ, στο πλαίσιο τακτικών δρομολογίων. Το τρένο όμως επέστρεψε λίγες ημέρες αργότερα στην «πατρίδα» του προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες τεχνικές εργασίες ανακατασκευής του. Τρία χρόνια πέρασαν και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την πλευρά της επέρριπτε την ευθύνη για την καθυστέρηση στον ΟΣΕ και στην κακή κατάσταση του δικτύου, ενώ στην πραγματικότητα η ευθύνη φαίνεται ότι βάρυνε όλες τις πλευρές.
Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ. Ντάριο Λο Μπόσκο (φωτ. αριστερά) σημείωσε ότι «από σεβασμό στη νομοθεσία του ελληνικού κράτους αν και μπορούσαμε να ζητήσουμε εξαίρεση λόγω της τεχνολογίας αυτών των τρένων, που δεν χρειάζονται τη συσκευή αμμοδιασποράς, αποφασίσαμε με την Alstom να ξεκινήσει την τοποθέτηση στα τρένα». Πληροφορίες, ωστόσο, αναφέρουν ότι δεν θα υπήρχε τρόπος να λάβουν την απαιτούμενη πιστοποίηση από τη ΡΑΣ τα εν λόγω τρένα χωρίς τη συγκεκριμένη συσκευή, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η Ferrovie dello Stato Italiane Group (μητρική της ΤΡΑΙΝΟΣΕ) είναι αυτή που καθυστέρησε να προχωρήσει στις απαιτούμενες μετατροπές, θεωρώντας ότι με κάποιον μαγικό τρόπο θα μπορεί να εξαιρεθεί του ελληνικού σιδηροδρομικού κανονισμού. Ετσι τα τρία από τα πέντε τρένα βρίσκονται καθηλωμένα στη χώρα εδώ και έξι μήνες τουλάχιστον, χωρίς επί του πρακτέου να έχει προχωρήσει η FSI σε καμία ενέργεια συμμόρφωσης με την ελληνική νομοθεσία.
Με την ολοκλήρωση της τοποθέτησης των συσκευών θα λήξει μια μεγάλη περίοδος αναμονής και τελικά τα Pendolino ETR 470 θα δρομολογηθούν στην κεντρική σιδηροδρομική αρτηρία της χώρας Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Ο κ. Ντάριο Λο Μπόσκο διευκρίνισε ότι για να δρομολογηθούν τρένα υψηλών ταχυτήτων (π.χ. 200 χλμ./ώρα) στο ελληνικό δίκτυο θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι λεγόμενες «γραμμές προτεραιότητας» και η σιδηροδρομική διασύνδεση με τη Σόφια. Ο χρόνος ταξιδιού θα φτάνει σχεδόν τις 4 ώρες, ενώ με την ολοκλήρωση όλων των έργων στη γραμμή, το δρομολόγιο θα μπορεί να εκτελείται σε 3 ώρες και 15 λεπτά. Στο μεταξύ, από τους κόλπους της Trenitalia προέρχεται ο νέος διευθύνων σύμβουλος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ. Μαουρίτσιο Καποτότο, που αντικαθιστά τον κ. Φίλιππο Τσαλίδη που ηγούνταν της εταιρείας από την εποχή που εκείνη ήταν ακόμα υπό κρατικά χέρια.
Φρένο από τα εμπόδια στις υποδομές
Το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας δεν φαίνεται ότι είναι σε θέση να υποδεχθεί το ανακατασκευασμένο τρένο, καθώς η έλλειψη συντήρησης οδηγεί σε συνεχείς διακοπές στην κυκλοφορία. Ετσι στην καλύτερη περίπτωση, εάν δεν σημειωθούν έκτακτα περιστατικά –τα οποία αποτελούν μέρος της καθημερινότητας του δικτύου–, το ETR 470 θα μπορεί να «τρέξει» με ταχύτητες που δεν θα ξεπερνούν τα 160 χλμ./ώρα και αυτές μάλιστα σε ορισμένα σημεία του δικτύου. Το συγκεκριμένο τρένο, ωστόσο, είναι σχεδιασμένο να μπορεί να κινείται με 200 χλμ./ώρα, ταχύτητες τις οποίες το δίκτυο του ΟΣΕ δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει. Τα έως τώρα δεδομένα πάντως κάνουν λόγο για την αξιοποίηση των 160 χλμ./ώρα των ανακατασκευασμένων τρένων της Trenitalia το καλοκαίρι του 2022. Και αυτό γιατί τα έργα σηματοδότησης ETCS και ERTMS (προϋπόθεση ανάπτυξης υψηλών ταχυτήτων) στο σύνολο του δικτύου θα έχουν ολοκληρωθεί το επόμενο καλοκαίρι.
Το τμήμα ΣΚΑ – Οινόη
Τα προβλήματα στο δίκτυο είναι διασκορπισμένα σε όλο το μήκος του και αφορούν μικρά τμήματα, ενώ σε πολλά σημεία επιβάλλονται βραδυπορίες για λόγους ασφαλείας. Πληροφορίες κάνουν λόγο για εξαιρετικά κακή κατάσταση του δικτύου στο τμήμα από το ΣΚΑ μέχρι την Οινόη.
Σε εκκρεμότητα εξακολουθεί να βρίσκεται το πλάνο ανάταξης του δικτύου, το οποίο είναι υπό διαμόρφωση.
Η ΕΡΓΟΣΕ έχει προγραμματίσει μεγάλη εργολαβία για την ανάταξη της υποδομής στο τμήμα ΣΚΑ – Οινόη, κόστους άνω των 120 εκατ. ευρώ, που υπόσχεται να λύσει τα προβλήματα σε αυτό το τμήμα της γραμμής. Οι μελέτες είναι υπό ολοκλήρωση και οι εργασίες ίσως να ξεκινήσουν στα τέλη του τρέχοντος έτους. Την επόμενη χρονιά αναμένεται η ολοκλήρωση της σηματοδότησης και της λειτουργίας του ΕΤCS, που επίσης θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας και την αύξηση των ταχυτήτων σε όλο το μήκος του δικτύου. Ολιστική λύση στα προβλήματα του δικτύου θα δοθεί μόνο με τη δρομολόγηση του έργου συντήρησης του δικτύου, το οποίο είχε παγώσει εδώ και αρκετά χρόνια, οδηγώντας το δίκτυο της χώρας σε σημαντική απαξίωση. Η συντήρηση του δικτύου θα γίνει με τη μέθοδο ΣΔΙΤ, συνδυάζοντας δηλαδή ευρωπαϊκές ενισχύσεις και ιδιωτική χρηματοδότηση. Η συμβασιοποίηση του έργου, ωστόσο, αναμένεται στις αρχές του 2023. Παράλληλα, το έργο θα χρηματοδοτηθεί με 130 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Το συνολικό δεκαετές πλάνο του ΟΣΕ, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, θα καλύπτει με μεγάλες εργολαβίες συντήρησης και αναβάθμισης όλο το δίκτυο της χώρας. Στόχος είναι μέχρι την έναρξη των εργασιών συντήρησης να έχουν ολοκληρωθεί τα εν εξελίξει έργα, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των επικαλύψεων εργολαβιών που παρατηρείται συχνά τα τελευταία χρόνια και οδηγεί σε σημαντικές καθυστερήσεις την εξέλιξη των εργασιών.
