Από Αλεξάνδρα Τσόλκα
Κάποτε, όταν δεν υπήρχε τίποτα ακόμα, πάρα μόνο η μεγάλη ανάγκη, οι μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες, όπως οι Δόμπολης, Αρσάκης, Αβέρωφ, Ζάππας, Σίνας, Καπλάνης, η Έλενα Σκυλίτση Στεφάνοβικ – Βενιζέλου, έδωσαν στην πατρίδα υπόσταση, χαρίζοντας σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και όλη τους την περιουσία, την αποκτημένη σε ξένες μεγάλες, κρύες πόλεις μακρινές. Πανεπιστήμια, Πολυτεχνεία, πολλά σχολεία, νοσοκομεία, πολεμικά καραβιά, ορφανοτροφεία και εκκλησίες! Και υπάρχουμε!
Το καλοκαίρι του 2018, το Ίδρυμα Σταύρος Σπ. Νιάρχος θυμίζει πως είναι να είσαι πραγματικά μεγάλος και εθνικός! Η διοίκηση του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» διαθέτει το δυσθεώρητο ποσό των 25.000.000 ευρώ για τη συντήρηση και την ενδεχόμενη αγορά εξοπλισμού του Πυροσβεστικού Σώματος, στην εκπαίδευση και κυρίως στην πρόληψη και την άμεση ανταπόκριση σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης!
Αθόρυβα, με ενσυναίσθηση και συνείδηση του μεγέθους της καταστροφής, σε αντίθεση με πολύ πλούσιους σα φωτοβολίδες φτιαγμένους αρπάζοντας απ’ το κράτος των περασμένων δεκαετιών, οι άνθρωποι πίσω απ το Ίδρυμα, δε ζητούν, αλλά δίνουν. Και ποιοι είναι αυτοί, που τους πρεπει η δημοσιοποίηση και οι δημόσιες ευχαριστείς όσο και να δε το θέλουν; Πως μοιάζουν; Τι κάνουν στη ζωή; Πως νιώθουν την οδύνη άλλων και προσπαθούν να την ανακουφίσουν, ενώ θα μπορούσαν να είναι σε εξωτικούς παράδεισους, σε θέρετρα, σε έναν επίγειο κήπο της Εδέμ, φτιαγμένο από χρήματα; Ιδού: ο κύριος Ανδρέας Δρακόπουλος, η κυρία Χριστίνα Λαμπροπούλου και φυσικά ο ίδιος ο Φίλιππος Νιάρχος!
Το Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος
Πρώτα απ’ όλα και όλους ήταν ο Σταύρος Σ. Νιάρχος, που γεννήθηκε το 1909 και πέθανε το 1996, ένας μυθικά πλούσιος και αυτοδημιούργητος Έλληνας, με μυθιστορηματική ζωή, εμβληματικές συγκρούσεις και εμπορικές κινήσεις, που, όμως, δεν ξέχασε ποτέ, πως είναι να μην έχεις, να μη μπορείς, ή να χάνεις. Φτιαγμένο λοιπόν από μνήμη και ανθρωπιά, είναι το Ίδρυμα ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ, με δράση στη χώρα μας αλλά και στο εξωτερικό, που ξεκίνησε τις ενέργειες του το 1996, επιδεικνύοντας ευαισθησία στην Παιδεία, την Υγεία, την Κοινωνική Πρόνοια και τον Πολιτισμό.
Συνολικά, οι δωρεές του Ιδρύματος από το 1996 μέχρι τον Οκτώβριο του 2014, φτάνουν το ύψος των 1.129.969.000 ευρώ. Παράλληλα το ίδρυμα έφτιαξε το έργο που θα αλλαξε το Φαληρικό Δέλτα με την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού, για την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Αθήνας, ανάμεσα σ’ άλλα. Το Ίδρυμα, σύμφωνα με τη διαθήκη του Σταύρου Νιάρχου, είναι υποχρεωμένο να διαθέτει το 50% των εσόδων του από την περιουσία σε χρηματοδοτήσεις κοινωφελών έργων στην Ελλάδα που ορίζει ακόμα πως «πέραν της ιδίας του περιουσίας θα έχει την πρόσθετη δυνατότητα να δανείζεται από την κληρονομιαία περιουσία κατά την αναλογία της κληρονομικής του μερίδος κάθε ποσόν που θα έχει τυχόν ανάγκη για την εκτέλεση κοινωφελών έργων στην Ελλάδα».
Με λίγα λόγια, πέρα από την «προίκα» που δόθηκε στο Ίδρυμα θα υπάρχει υποχρέωση όλων των άλλων κληρονόμων να συνεισφέρουν στο έργο του, ειδικά όταν πρόκειται για χρηματοδότηση προγραμμάτων που αφορούν την Ελλάδα. Και η δράση ήδη του Ιδρύματος από δωρεά ασθενοφόρων για το ΕΚΑΒ, μέχρι υποτροφίες για νέους, χρηματοδοτήσεις για σπουδές και μεταπτυχιακά ή να αναλαμβάνει την δέσμευση της διάθεσης €100.000.000 για την επανεκκίνηση και ενίσχυση των νέων της χώρας, που ματίζονται από το 60% ανεργίας. Άρα δε μιλάμε για αυτάρεσκη φιλανθρωπία, αλλά για ουσιαστική ανθρωπιά, που κάνει τα πάντα για να απαλύνει, να επουλώσει, να γιατρέψει πληγές σε μια χωρά – πολυτραυματία…
Ο Ανδρέας Δρακόπουλος
«Από τον αείμνηστο θείο μου, Σταύρο Νιάρχο, που έχτισε όλα όσα σήμερα μας δίνουν τη δυνατότητα να προσπαθούμε να επιφέρουμε θετικές, διαχρονικές αλλαγές στην κοινωνία μέσω του Ιδρύματος που φέρει το όνομά του, μέχρι την πιο μεγάλη ή μικρή δωρεά που κάνουμε ως κοινωφελές ίδρυμα, οδηγό και πυξίδα μας αποτελούν η ενίσχυση του Ελληνισμού και των αξιών που αυτός πρεσβεύει – στην πιο αγνή και ρομαντική τους εκδοχή», αυτά είχε πει όταν η Ελλάδα τον τιμούσε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του κοινωφελούς Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, και αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών. Σπούδασε στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Wharton του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, από όπου αποφοίτησε με Bachelor of Science στις Οικονομικές Επιστήμες. Ζει στην Νέα Υόρκη και στην Αθήνα. Είναι παντρεμένος. Έχει τρία παιδιά. Είναι ο γιος του Κωνσταντίνου Δρακόπουλου και της Ελένης Μερκάτη. Από την πλευρά του πατέρα του κατάγεται από την οικογένεια Νιάρχου και είναι εγγονός της Μαρίας Νιάρχου, αδελφής του εφοπλιστή Σταύρου Νιάρχου, ενώ από την πλευρά της μητέρας του κατάγεται από την παλαιά ζακυνθινή οικογένεια Μερκάτη και είναι δισέγγονος του Αλέξανδρου Μερκάτη, κτηματία και αυλάρχη του βασιλιά Κωνσταντίνου.
Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος
Ήταν ο αγαπημένος ανιψιός του Σταύρου Νιάρχου, ο οποίος του κληροδότησε το 10% των μετοχών της εταιρείας Willow Trust Company, που διαχειριζόταν το σύνολο της περιουσίας του Σταύρου Νιάρχου που αποτελείτο από ναυτιλιακές εταιρείας και συμμετοχές σε μετοχικά κεφάλαια και ομόλογα. Με την ίδια διαθήκη του Σταύρου Νιάρχου, ιδρύθηκε και το Ίδρυμα, στο οποίο κληροδοτήθηκε το 20% της Willow Trust Company και που στο διοικητικό συμβούλιο όρισε ως πρόεδρο τον ανιψιό του.
Έχει υπάρξει μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης ενώ σήμερα είναι μέλος των διοικητικών συμβουλίων του Πανεπιστημίου Ροκφέλλερ, του Πανεπιστημίου John Hopkins, του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον καθώς και του Ντάλτον School στη Νέα Υόρκη. Έχει τιμηθεί με τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας και με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από την Ελληνική Δημοκρατία.
Στις 26 Μαρτίου 2018 τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Το 2017, ο κ. Δρακόπουλος τιμήθηκε με τα Ανθρωπιστικά Βραβεία των οργανισμών New York Stem Cell Foundation (NYSCF) και Ίδρυμα του Πυροσβεστικού Σώματος της Νέας Υόρκης (FDNY Foundation). Το 2015, το Child Mind Institute τον βράβευσε για τη διαρκή υποστήριξη και συμβολή του στην ενίσχυση της ψυχικής υγείας των παιδιών.
Το ίδιο έτος, σε εκδήλωση για τον εορτασμό των 100 χρόνων του «Εθνικού Κήρυκα», ο κ. Δρακόπουλος βραβεύτηκε για τη συμβολή του στην ανάδειξη και υποστήριξη της ελληνικής Παιδείας και τιμήθηκε με το βραβείο «Πρόσωπο της Χρονιάς» (Person of the Year Award) από το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο. Το 2012, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης τον τίμησε για την προσωπική συνεισφορά του στα εκπαιδευτικά της προγράμματα. Ως άνθρωπος μοιάζει αφοσιωμένος και απορροφημένος απ το να κάνει έναν κόσμο λιγάκι ωραιότερο, πιο δίκαιο, με λιγότερο πόνο, όσο περνά απ το χέρι του. Για χρόνια, οι προσωπικές δωρεές του, δείχνουν πως πιστεύει πως η Παιδεία, οι Τέχνες, ο Πολιτισμός και πάνω απ όλα η Υγεία, είναι η σωτηρία του κόσμου.
«…ξανά και ξανά να γεννιόμαστε από τις στάχτες μας και να χτίζουμε από την αρχή το σπιτικό μας, το χωριό μας, τη χώρα μας…»
«Το φιλότιμο, η γενναιότητα, η γενναιοδωρία, η ανοιχτή καρδιά, η φιλοξενία, το πνεύμα το σθεναρό και αθάνατο, η επιμονή, το ταμπεραμέντο, οι οικογενειακοί δεσμοί, η γη, ο ήλιος, το φως και η θάλασσα που καθορίζουν το DNA μας, ο νόστος, η δυνατότητα ξανά και ξανά να γεννιόμαστε από τις στάχτες μας και να χτίζουμε από την αρχή το σπιτικό μας, το χωριό μας, τη χώρα μας.
Αξίες που συνοδεύουν διαχρονικά τον Ελληνισμό, όπου κι αν αυτός βρίσκεται, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Στοιχεία που θέλουμε να αναδεικνύουμε και να επιβραβεύουμε μέσα από τις δωρεές του Ιδρύματος Στ. Νιάρχος, στοιχεία που θέλουμε να έχουμε εμείς οι ίδιοι αλλά και να μεταγγίζουμε με το έργο μας και με το έργο των πολλών και αξιόλογων συνεργατών μας…», είπε ο Ανδρέας Δράκοπουλος, όταν τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας, από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, κυριο Προκόπη Παυλόπουλο, σε μια μικρή, σεμνή, αλλά γεμάτη συγκίνηση τελετή.
Ήταν μια έκφραση ευγνωμοσύνης της πολιτείας, καθόλου τυπική, αλλά ουσίας για την προσφορά του κ. Δρακόπουλου και του Ιδρύματος στην πατρίδα. «Με αυτήν την τεράστια, πραγματικά, συμβολή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, υπό τη δική σας ηγεσία, συνεχίζει την παράδοση των Εθνικών Ευεργετών», είχε δηλώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τονίζοντας αλλού, πως «το παράδειγμα του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος μας θυμίζει ότι Εθνικοί Ευεργέτες υπήρξαν εκείνοι οι οποίοι συνέδεσαν τις δωρεές τους με κρίσιμες στιγμές της πορείας του Νεότερου Ελληνικού Κράτους.
Μια κρίσιμη στιγμή είναι και αυτή την οποία διανύουμε…». Και στις μεγάλες αλήθειες του ο Ανδρέας Δρακόπουλος, αφού παρέλαβε το παράσημο, όρισε πως «Η σημερινή τιμή που γίνεται στο πρόσωπό μου είναι επιβράβευση όλων μας, του θείου μου και ιδρυτή μας Σταύρου Νιάρχου, όλων των συναδέλφων μου στο Ίδρυμά μας, αλλά και όλων των δωρεοδόχων-συνεργατών του Ιδρύματος, της οικογένειάς μου, των φίλων μου που μου έχουν σταθεί στη ζωή μου, στα καλά και στα δύσκολα.
Είναι μία τιμή που φέρω στην ψυχή μου και που κληροδοτώ στα παιδιά μου σαν πραγματικό παράσημο-υπενθύμιση, γιατί, τι πιο σπουδαίο από την αγάπη για την πατρίδα, όπως καθένας την ορίζει. Πατρίδα είναι το σπίτι μας, πατρίδα ο τόπος μας, πατρίδα η οικογένειά μας και οι φίλοι μας, πατρίδα όποια γη μας αγκαλιάζει, μας ενθαρρύνει να δημιουργούμε, να προσφέρουμε, να επιστρέφουμε σε αυτήν. Πατρίδα μας είναι ο κόσμος μας»…
Η Χριστίνα Λαμπροπούλου
Η Χριστίνα Λαμπροπούλου είναι η CFO του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» υπεύθυνη για την εποπτεία των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων του Ιδρύματος. Χαμηλών τόνων είναι ένας άνθρωπος που πραγματικά μιλάει με τη δουλειά του και όχι με εντυπωσιασμούς. Εργάζεται στο Ίδρυμα από τον Ιούλιο του 2009, ενώ πριν και για 24 χρόνια δούλευε στην Citibank στην Ελλάδα, στον τομέα της λιανικής τραπεζικής. Κατά την περίοδο εργασίας της στην Citibank, η κυρία Λαμπροπούλου υπηρέτησε σε διάφορες διοικητικές θέσεις στους τομείς Οικονομικού Ελέγχου και Ανάλυσης, Marketing, Διεύθυνσης Δικτύου καθώς και στην Διεύθυνση Επενδυτικών προϊόντων.
Η Χριστίνα Λαμπροπούλου (δεξιά)
Στην τελευταία θέση που κατείχε στην Citibank πριν ξεκινήσει την σταδιοδρομία της στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», η Χριστίνα Λαμπροπούλου υπήρξε επικεφαλής της Διεύθυνσης Επενδυτικών προϊόντων, με αρμοδιότητα τον σχεδιασμό και τη διάθεση καταθετικών, επενδυτικών και ασφαλιστικών προϊόντων. Ήταν επίσης υπεύθυνη του Δικτύου των Καταστημάτων της τράπεζας και των εναλλακτικών δικτύων εξυπηρέτησης και διάθεσης τραπεζικών προϊόντων. Είναι κάτοχος πτυχίου BA στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά και στην Ανάλυση Επιχειρήσεων από το πανεπιστήμιο Harvard.
Ανήκει στην οικογένεια των Λαμπρόπουλων, όπου έγιναν σημείο αναφοράς ολόκληρο τον 20 αιώνα, του εμπορίου στη χώρα. Ναι, μιλάμε για το «ΑΦΟΙ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΙ» το υπερκατάστημα που σηματοδότησε το εμπορικό κέντρο της Αθήνας, τα Χαυτεία επί 98 χρόνια και που η ιστορία της οικογένειας αλλά και το μαγαζιού, είναι θέμα ολόκληρο μυθιστορήματος και όχι απλής καταγραφής.
Ο αδελφός της Χριστίνας, ο Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος με το άγγιγμα του Μίδα έχει δυναμώσει τα Αttica Stores και εν τω μέσω της κρίσης επενδύει και δεν έχει κάνει… μειώσεις μισθών! Αθόρυβη, αποτελεσματική, υπεράνθρωπα εργατική αλλά πάντα εξεταστικά κομψά ντυμένη, η ψιλόλιγνη κυρία Λαμπροπούλου, κάνει έργο που της οφείλουν οι Έλληνες, αν μη τι άλλο, την δημοσιά υπογράμμιση της επίγνωσης της προσφοράς της.
Ο Φίλιππος Νιάρχος
Είναι ο 688ος πλουσιότερος ανθρώπος του κόσμου και ο 4ος πλουσιότερος Έλληνας. Εκτός από μέλος της εφοπλιστικής οικογένειας με το εμβληματικό όνομα πλούτου είναι ο σημαντικότερος ίσως, συλλέκτης έργων τέχνης του κόσμου, με την συλλογή του μόνο, να υπολογίζεται ότι ξεπερνάει το 1 δισ. δολάρια. Όταν ο πατέρας του, Σταύρος Νιάρχος, πεθαίνει το 1996, αφηνει το μεγαλύτερο μέρος της αμύθητης περιουσίας του στον μεγαλύτερο γιο του, τον χαμηλών τόνων Φίλιππο Νιάρχο.
Είναι ο διάδοχος της μεγάλης εφοπλιστικής οικογένειας, ο επικεφαλής της, αλλά η κύρια πηγή του πλούτου του είναι, πλέον, η συλλογή των έργων τέχνης που διαθέτει. Μιλάμε για την μεγαλύτερη, παγκοσμίως, ιδιωτική συλλογή έργων τέχνης του Van Gogh, η οποία, μάλιστα, περιλαμβάνει και το έργο «Self Portrait With Bandaged Ear» με τον αυτοτραυματισμό του Van Gogh, η αξία του οποίου εκτιμάται στα 100 εκατ. δολάρια. Στην συλλογή περιλαμβάνεται το θρυλικό έργο του Πικάσο, «Yo Picasso», που αποκτήθηκε το 1989 έναντι 47,9 εκατ. δολαρίων σε δημοπρασία των Sotheby’s.
Ο Φίλιππος Νιάρχος κληρονόμησε την συλλογή απ τον πατέρα του, Σταύρο, που την είχε αγοράσει το 1957, έναντι 3 εκατ. δολαρίων από τον ηθοποιό Έντουαρντ Ρόμπινσον, ο οποίος χρειαζόταν χρήματα για το διαζύγιό του. Ο κληρονόμος αύξησε και εμπλούτισε την συλλογή του γονιού με σπουδαία έργα της μεταπολεμικής τέχνης, όπως σημαντικές δουλειές του Andy Warhol, το «Green Car Crash», το οποίο απέκτησε έναντι 71,7 εκατ. δολαρίων. Ο Φίλιππος Νιάρχος, ίσως γιατί ο πατέρας του, η μητέρα του, το περιβάλλον της οικογένειας του, έζησαν μυθική υπερέκθεση, τηρεί άκρως μετρημένη ζωή, καθόλου επιδεικτική και σχεδόν μυστική.
Δεν είναι τυχαίο πως ελάχιστες φωτογραφίες του υπάρχουν στον παγκόσμιο τύπο και αυτές πρέπει να τις τράβηξε αναγκαστικά, όπως εκείνη με τον τότε πρωθυπουργό, Κώστα Καραμανλή, στο Μέγαρο Μαξίμου, το 2007 για την θεμελίωση του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».
Ήταν αυτός που εκ μέρους της εφοπλιστικής οικογένειας παρέδωσε στο Ελληνικό Δημόσιο το Κέντρο, ένα έργο 630 εκατ. ευρώ, για όφελος της Ελλάδας, στη μνήμη του πατέρα του. Και ήταν αυτός που κατά τη διάρκεια των εργασιών ανέγερσης του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, επέβλεπε προσωπικά, αφήνοντας την προσεκτικά, μυστική ζωή του, το έργο. Πιθανόν πως ήταν, τότε, εδώ, στη χώρα, και να μην το είχε μάθει ποτέ κανείς, αν η κόρη του η Ευγενία δεν τραβούσε selfie!
Στάθηκε, προφανώς, τόσο μεγάλη η αγάπη του για αυτό το έργο – σταθμό για τον πολιτισμό της χώρας που άλλαξε, για λίγο τις συνήθειες του. Ο Φίλιππος Νιάρχος έχει δυο γιους, τον Σταύρο, με το όνομα του παππού του, και τον Τεό, που φιγουράρουν σε άλλες λίστες, αυτές των περιζήτητων εργένηδων ανά την υφήλιο και δυο κόρες, την χαμηλών τόνων, Ηλέκτρα και την πιο ζωηρή, ωραία Ευγενία. Ο Φίλιππος Νιάρχος διατηρεί την ελληνική υπηκοότητα. Ούτε φανφάρες, ούτε επιδείξεις, ούτε αυταρέσκεια.
Ο Σταύρος Νιάρχος
Ο «άγνωστος» σχεδόν Νιάρχος δεν έχει παραχωρήσει ποτέ του συνέντευξη, είναι φιλότεχνος και δείχνει να έχει μεγάλη του φροντίδα το Ίδρυμα και την Αθήνα. Είναι παντρεμένος, από το 1984, με την Βικτόρια-Χριστίνα Γκίνες, της οικογένειας που παράγει την ομώνυμη μπίρα.
Η άποψη πια των Ελλήνων για τον Φίλιππο Νιάρχο και ας μη γνωρίζουν ούτε καν πως είναι φυσιογνωμικά;
«Μια χώρα είναι ισχυρή όταν είναι ισχυρή στον πολιτισμό και στον πατριωτισμό και ευτυχώς υπάρχουν ακόμη πατριώτες όπως ο Νιάρχος φτιάχνοντας αυτό το Αριστούργημα την βιβλιοθήκη και την όπερα στο Φάληρο…», διαβάζουμε σε σχόλιο χρήστη στο διαδίκτυο. Και που δίνονται και 25.000.000 ευρώ για να σβήνουν οι φωτιές πριν κάψουν τις ίδιες μας τις ζωές…
