Στην τελική ευθεία μπαίνει το Σκοπιανό. Ακριβώς έναν μήνα πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα στο γειτονικό κρατίδιο για την συμφωνία με την Ελλάδα, η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) εστιάζει στις πολιτικές ζυμώσεις στα Σκόπια.
Όπως επισημαίνει ο ανταποκριτής της εφημερίδας στην Αθήνα «παραμένει άδηλο αν το δημοψήφισμα θα έχει επιτυχή έκβαση. Θεωρείται βέβαια πιθανό ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων θα απαντήσει καταφατικά στο ερώτημα του δημοψηφίσματος.
Αυτό που δεν είναι τόσο σίγουρο είναι αν θα προκύψει το προβλεπόμενο από το Σύνταγμα ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής, ώστε να θεωρηθεί έγκυρο το δημοψήφισμα.
Κερδίζει έδαφος η συμφωνία
Υψηλά ποσοστά στήριξης της συμφωνίας των Πρεσπών, ενόψει του δημοψηφίσματος της 30ής Σεπτεμβρίου στην ΠΓΔΜ, καταγράφονται σε έρευνα που διενεργήθη και γνωστοποιήθηκε χθες σε όλα τα ΜΜΕ της γειτονικής χώρας. Στην έρευνα του Center for Survey Research του International Republican Institute, ποσοστό της τάξης του 57% των ερωτηθέντων συμφωνεί απολύτως ή μερικώς με την είσοδο της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ υπό την ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας». Το ίδιο ποσοστό θεωρεί ότι τα οφέλη από τη συμμετοχή στους ευρωατλαντικούς θεσμούς αιτιολογούν την επιλογή τους.
Σε ποσοστό 49% οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι σκοπεύουν να ψηφίσουν υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ κατά δήλωσε πως προτίθεται να ταχθεί το 22%. Συνολικά υπέρ της συμμετοχής της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε. τάσσεται το 83% του πληθυσμού της γειτονικής χώρας, ενώ το ίδιο ποσοστό υπέρ του ΝΑΤΟ ανέρχεται στο 77%. Και στις δύο περιπτώσεις, η υποστήριξη έχει ανεβεί σημαντικά από πέρυσι.
Η πρόκληση Ντιμιτρόφ - «Είμαι Μακεδόνας»
Απαντώντας στον ευρωβουλευτή της ΝΔ, Μανώλη Κεφαλογιάννη, όταν του επισήμανε ότι «μακεδονική ταυτότητα και μακεδονική γλώσσα δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά στην Ελλάδα», ο υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων τόνισε ότι είναι Μακεδόνας και συμπλήρωσε πως, όταν η συμφωνία των Πρεσπών τεθεί σε ισχύ, «η χώρα μου θα λέγεται Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και θα είμαστε Μακεδόνες που θα μιλάμε τη μακεδονική γλώσσα».
Ο ίδιος ανέφερε, ωστόσο, ότι ο όρος «Μακεδόνας» έχει διαφορετικές σημασίες και ότι και στην Ελλάδα υπάρχουν Μακεδόνες. Τόνισε, δε, ότι υπάρχει διάκριση ανάμεσα στη χώρα και την περιοχή της Μακεδονίας και πως η διάκριση αυτή είναι erga omnes.
Ο ρόλος της Ρωσίας
Αίσθηση προκαλεί η αναφορά στον υποτιθέμενο ρόλο της Ρωσίας:
Επικαλούμενη τοπικά δημοσιεύματα, η Frankfurter Allgemeine υποστηρίζει ότι ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Σκόπια είχε προειδοποιήσει πως «σε περίπτωση πολέμου μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, η Μόσχα θα αντιμετωπίσει τη “Μακεδονία” ως “θεμιτό στόχο” εφόσον οι “Μακεδόνες” δώσουν θετική ψήφο στο δημοψήφισμα.
Το εάν ισχύει αυτό, ή όχι μένει να το απαντήσει η ρωσική πλευρά.
Με λίγα λόγια, ένας διπλωματικός «πόλεμος» βρίσκεται σε εξέλιξη, με τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις να τα δίνουν όλα στα Σκόπια. Ο λόγος; Το μπρα ντε φερ ΗΠΑ – Ρωσίας στην Βαλκανική Χερσόνησο. Οι ΗΠΑ όπως έχουμε αναφέρει στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, προσπαθούν να απομακρύνουν τους υπόλοιπους γεωστρατηγικούς παίκτες από τη διεκδίκηση των Βαλκανίων.
Οι μικρές βαλκανικές χώρες δεν είναι, προφανώς, αμυντικές υπερδυνάμεις. Ομως η περσινή ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ ήταν μια κίνηση σε στόχο να φέρει τα Δυτικά Βαλκάνια ακόμα πιο κοντά στην αμερικανική σφαίρα επιρροής. Αντίστοιχη κίνηση προς την πλευρά των Σκοπίων περνάει μέσα από την επίλυση του ονόματος. Από την αμερικανική πλευρά, επομένως, όσο πιο γρήγορα Αθήνα και Σκόπια συμφωνήσουν στο ζήτημα τόσο πιο γρήγορα η ΠΓΔΜ θα μπει σε ενταξιακή τροχιά για το ΝΑΤΟ απομακρυνόμενη από τη Ρωσία.
Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν δύο βασικούς στόχους στα Βαλκάνια: να διατηρήσουν τη σταθερότητα στο δυτικό μέρος της περιοχής και να ελαχιστοποιήσουν τη ρωσική επιρροή.
Για τον σκοπό αυτό, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση εμπλέκονται στην εσωτερική πολιτική των Βαλκανίων από τότε που το ΝΑΤΟ έστειλε στρατιώτες μετά τον πόλεμο της Βοσνίας και τις συγκρούσεις στο Κόσοβο τη δεκαετία του 1990. Δυτικοί στρατιώτες συνεχίζουν να υπηρετούν στο Κόσοβο, για τη διατήρηση της ειρήνης στην περιοχή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρησιμοποιήσει αξιοσημείωτους πόρους και πολιτικό κεφάλαιο για να φέρει τη μεταρρύθμιση και την οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή, με ανάμικτα όμως αποτελέσματα.
H Μόσχα δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια. Στόχος της Ρωσίας στα Βαλκάνια είναι να αποτρέψει τη διεύρυνση της παρουσίας δυτικών στρατιωτικών δυνάμεων και στρατιωτικών υποδομών στην περιοχή, διατηρώντας παράλληλα αρκετές δυνάμεις ώστε να μπορέσει να υλοποιήσει στρατηγικά projects ενεργειακών υποδομών.
Αν και η Δύση έχει περισσότερους πόρους για να επενδύσει στα Βαλκάνια, η Ρωσία κατέχει αρκετά ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή, ενώ έχει χορηγήσει δάνεια σε κυβερνήσεις των Βαλκανίων.
Μην ξεχνάμε, πως τον περασμένο Μάρτιο η ρωσική πλευρά κατέστησε σαφές πως «τα σχέδια προσέλκυσης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή ασφάλεια και τις διμερείς σχέσεις».
Το παιχνίδι αρχίζει και χοντραίνει λοιπόν.
