.«Βλέπετε την Κύπρο ως πρόβλημα», είπε ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης σε μια ομάδα Αμερικανών επισκεπτών κατά τη διάρκεια του γεύματος την άλλη εβδομάδα. «Αλλά αυτό είναι λάθος. Πρέπει να δείτε την Κύπρο ως τη λύση».
Ο Κύπριος πρόεδρος έχει δίκιο. Οι Αμερικανοί βλέπουν εδώ και καιρό την Κύπρο ως πρόβλημα — κυρίως επειδή υπήρξε πηγή σύγκρουσης μεταξύ δύο βασικών συμμάχων των ΗΠΑ, της Ελλάδας και της Τουρκίας, είναι ένα νησί διαιρεμένο εδώ και 50 χρόνια. Μια γρήγορη ματιά στη σελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τις « Σχέσεις των ΗΠΑ με την Κύπρο » επιβεβαιώνει αυτό το σημείο, εστιάζοντας στην Κυπριακή σύγκρουση αμέσως μετά την πρώτη φράση της, όπως αναφέρει το POLITICO
Αλλά η χώρα — μέλος της ΕΕ από το 2004 — έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει πέρα από το να είναι ο ατυχής τόπος των τουρκικών περιφερειακών φιλοδοξιών.
Παρά τη διχοτόμησή της και τη συνεχιζόμενη σύγκρουση, η Κύπρος είναι ένα νησί σταθερότητας σε ένα ταραγμένο μέρος του κόσμου, παρέχοντας μια πλατφόρμα για πολιτική, οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική εμβέλεια στη διασταύρωση της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή.
Η αξία του νησιού υπογραμμίστηκε στις 7 Οκτωβρίου, όταν οι βάναυσες επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ έφεραν την περιοχή σε βρασμό. Η Κύπρος ήταν η πλησιέστερη δυνατή τοποθεσία για να σχεδιαστεί η πιθανή εκκένωση των Αμερικανών και άλλων δυτικών πολιτών από το Ισραήλ, τον Λίβανο και αλλού στην περιοχή σε περίπτωση κλιμάκωσης του πολέμου — όπως πολλοί φοβόντουσαν ότι θα γινόταν. Το νησιωτικό έθνος πρόσφερε επίσης το έδαφος και τα ύδατά του στον αμερικανικό στρατό για να προετοιμαστεί για αυτό το ενδεχόμενο. (Η Βρετανία διατηρεί επίσης κρίσιμες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην πρώην αποικία της.)
Στη συνέχεια, εντός ημερών από την απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προσφέρθηκε να ανοίξει έναν ανθρωπιστικό διάδρομο στην πολιορκημένη λωρίδα. Το Ισραήλ καλωσόρισε προσεκτικά την προσφορά και βοήθησε στη δημιουργία εγκαταστάσεων επιθεώρησης για να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε βοήθεια που αποστέλλεται από το νησί δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς από τη Χαμάς ή άλλες δυνάμεις.
Αρχικά, ωστόσο, η διεθνής κοινότητα - συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ευρώπης και των αραβικών εθνών - προτιμούσε να χρησιμοποιεί καθιερωμένες διαδρομές από την Αίγυπτο και το Ισραήλ, έτσι ώστε η βοήθεια να μπορεί να παραδοθεί πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Αλλά αυτό άλλαξε νωρίτερα φέτος, όταν η απόγνωση μέσα στη Γάζα αύξησε την αναζήτηση εναλλακτικών μέσων για την παροχή τροφής και φαρμάκων στα 2 εκατομμύρια άτομα που είχαν παγιδευτεί σε αυτόν τον βίαιο πόλεμο.
Το αποτέλεσμα είναι ένας ανθρωπιστικός διάδρομος όπου τα εμπορεύματα που επιθεωρούνται στην Κύπρο αποστέλλονται τώρα σε μια αυτοσχέδια προβλήτα στη Γάζα που κατασκευάστηκε από τον αμερικανικό στρατό και στο ισραηλινό λιμάνι Ashdod. Στη συνέχεια, τα εμπορεύματα μεταφέρονται στη Γάζα χωρίς πρόσθετους ελέγχους, με τον αμερικανικό και τον γαλλικό στρατό να συντονίζουν τις αποστολές από το νησί. Το κλειδί τώρα —όπως ήταν εδώ και πολύ καιρό— είναι να εξασφαλιστεί η διανομή σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εντός παλαιστινιακού εδάφους.
Η αξία της Κύπρου στη Γάζα δεν είναι παρά ένα παράδειγμα ενός ευρύτερου σημείου. Από την οικονομική κρίση του 2012-2013, η χώρα έχει γίνει πηγή της τόσο αναγκαίας οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης.
Εργάζεται για να καθαρίσει ένα διαβόητα διεφθαρμένο τραπεζικό σύστημα και δεν είναι πλέον ο κορυφαίος προορισμός για εύκολο ρωσικό χρήμα . Η κυβέρνηση στη Λευκωσία κάλεσε το FBI και τους αξιωματούχους του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να βοηθήσουν στη διερεύνηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων, ανοίγοντας τα βιβλία της, μεταρρυθμίζοντας τους θεσμούς της και συνεργαζόμενοι σε έρευνες που υποκινούνται από το FBI — ακόμη και των δικών της πολιτών.
Η Λευκωσία τερμάτισε επίσης τη μακροχρόνια σχέση της με τη Μόσχα, κάνοντας μια αποφασιστική στροφή προς τη Δύση - ειδικότερα τις ΗΠΑ.
Αν και δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ - και δεδομένου του βέβαιου τουρκικού βέτο, η προοπτική της ένταξης είναι ζοφερή - η Κύπρος θέλει ισχυρότερες σχέσεις ασφάλειας και στρατιωτικών με την Ουάσιγκτον. Και τα τελευταία χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν αρχίσει να ανταποδίδουν. Υπέγραψε μια διμερή δήλωση συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας το 2018, άνοιξε την κυπριακή πρεσβεία στους στρατιωτικούς ακόλουθους και άρει το μακροχρόνιο εμπάργκο όπλων .
Αλλά αυτά είναι μόνο μικρά βήματα — οι δυνατότητες για πραγματική συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας είναι πολύ μεγαλύτερες.
Τους τελευταίους οκτώ μήνες, οι ΗΠΑ έμαθαν για τη στρατηγική αξία του νησιού για στρατιωτικές και ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, και τώρα υπάρχει ένα άνοιγμα για το ενδεχόμενο μιας βαθύτερης στρατιωτικής συνεργασίας και ασφάλειας.
Επιπλέον, η Κύπρος επιθυμεί να εκσυγχρονίσει τον στρατό της — κάτι που θα διευκόλυνε να συμφωνήσει με τα επανειλημμένα αιτήματα για τη μεταφορά του μεγάλου αποθέματός της από ρωσικό πυροβολικό, ρουκέτες και αεράμυνα στην Ουκρανία. Ωστόσο, η πρόσβαση στην αμυντική αγορά των ΗΠΑ είναι προς το παρόν μπλοκαρισμένη, καθώς το εμπάργκο όπλων που άρθηκε ισχύει μόνο για ένα έτος και υπόκειται σε ανανέωση.
Συνολικά, μια γεωστρατηγική συνεργασία με τη Λευκωσία θα μπορούσε να προσφέρει στην Ουάσιγκτον πολλά πλεονεκτήματα. Θα βασιστεί στις ισχυρές σχέσεις του νησιού με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τους Παλαιστίνιους, βοηθώντας τις εργασίες για μια πιο μακροπρόθεσμη επίλυση του πολέμου στη Γάζα. Θα πρόσφερε μια ισχυρή αντιμετώπιση στις προσπάθειες της Ρωσίας και της Κίνας να επεκτείνουν τη στρατηγική τους επιρροή στην ανατολική Μεσόγειο. Θα ενίσχυε τους ενεργειακούς δεσμούς με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Και θα μπορούσε να οικοδομήσει εμπιστοσύνη μεταξύ των ΗΠΑ, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ακόμη και ενδεχομένως να πείσει την Άγκυρα ότι μετά από 50 χρόνια, ήρθε η ώρα να βρεθεί ένα δίκαιο διπλωματικό τέλος στη σύγκρουση.
Μια ισχυρή εταιρική σχέση ΗΠΑ-Κύπρου μπορεί κάλλιστα να είναι το κλειδί για τη μετατροπή του Κυπριακού σε Κυπριακή λύση.
