Η Κύπρος είναι σε διαδικασία εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου και με δεδομένο τον ρόλο που παίζει η εκκλησία στα δρώμενα της Μεγαλονήσου ο γνωστός διεθνολόγος Χριστόδουλος Γιαλουρίδης γράφει τα εξής στη Σημερινή της Κύπρου:
«Οι εν όψει ευρισκόμενες στην Κύπρο διαδικασίες εκλογής Αρχιεπισκόπου μάς υπενθυμίζουν τη διαφοροποίηση των ιστορικών διαδικασιών της μεγαλονήσου από την ελλαδική, όπως και άλλες εκκλησιαστικές μητροπόλεις, καθώς στην Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος εκλέγεται κατ’ αρχήν από το χριστεπώνυμο πλήρωμα, που είναι το σύνολο των Ορθοδόξων πολιτών, όπερ και παραπέμπει στην ιστορική πορεία της κυπριακής κοινωνίας.
Ο λόγος και η βαρύτητα της παρουσίας του Αρχιεπισκόπου στην Κύπρο δεν παραπέμπει σε ένα ιστορικό κατά ταύτα συμβολισμό εκκλησιαστικής εξουσίας, αλλά πολύ περισσότερο σε μια διαδρομή διασφάλισης της χριστιανικής ορθόδοξης παράδοσης, προπάντων όμως της ελληνικότητας ως εν προκειμένω ταυτότητας του κυπριακού Ελληνισμού. Τα πολλά παραδείγματα στην ιστορική διαδρομή της παρουσίας της Εκκλησίας στον κυπριακό Ελληνισμό, πέραν της κατά τη νεότερη εποχή ηγετικής παρουσίας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ ως πρώτου κατά ταύτα Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά την αποαποικιοποίηση και την έλευση του κυπριακού κράτους, εκκινούν από την οθωμανική περίοδο και τον μαρτυρικό θάνατο του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού μαζί με τετρακόσιους προύχοντες ως αποτέλεσμα της ανησυχίας των Οθωμανών αναφορικά προς την εμφιλοχωρούσα αντίληψη του Ελληνισμού της Κύπρου για διεκδίκηση ελευθερίας.
Συναφώς υπογραμμίζεται πως η κυπριακή Ορθόδοξη Εκκλησία διαδραμάτισε αναμφιβόλως καθοριστικό ρόλο στην ιστορική πορεία της Κύπρου σε ό,τι αφορά την ικανότητα των Ελλήνων της μεγαλονήσου να αντέξουν ως ελληνικός πολιτισμός σε μια δύσβατη διαδρομή του χρόνου, αντιστεκόμενοι στις κάθε μορφής πιέσεις του εκάστοτε διεθνούς παράγοντα.
Σε παρόντα χρόνο οι Κύπριοι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ έξι μητροπολιτών εκείνον που κρίνουν ως τον ιδανικό εκπρόσωπο της θρησκευτικής κατά ταύτα διάστασης της πολιτισμικής τους ταυτότητας. Τούτο δε σε μια ιδιαιτέρως κρίσιμη περίοδο για την υπαρξιακή υπόσταση της μεγαλονήσου ή του κατά Σεφέρη «πλατέως ελληνισμού».
Σημειώνεται εν προκειμένω πως σε έναν γεωγραφικά μικρό, πολιτιστικά δε πλούσιο τόπο, όπως η Κύπρος, η κοινωνία, παρά τις όποιες υπαρκτές εσωτερικές διαφοροποιήσεις, διαθέτει την ικανότητα να αφουγκράζεται τα επισυμβαίνοντα, λειτουργώντας σε κρίσιμες ώρες με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης προβεβλημένο, παίρνοντας αποφάσεις που καθορίζουν, όχι μόνο το παρόν, αλλά κυρίως παραπέμπουν στη μελλοντική διάσταση επιβίωσης και αντοχής του κυπριακού Ελληνισμού στα κατά ταύτα επερχόμενα.
Οφείλει κανείς να ομολογήσει πως μεταξύ των έξι υποψηφίων ιεραρχών διακρίνεται ευκρινώς η προσωπικότητα του νεότερου εξ αυτών, Μητροπολίτη Ταμασσού και Ορεινής, Ησαΐα, όστις και διαδραμάτισε εντός και εκτός Κύπρου, θαυμαστό κοινωνικό, θρησκευτικό και κατά ταύτα εθνικό έργο. Η προσωπικότητα του κατά ταύτα Μητροπολίτη διακρίνεται όλως ιδιαιτέρως, όχι μόνο από την εν γένει κατάρτισή του και το έντονο κοινωνικό του έργο, αλλά και από μια αληθώς ανιδιοτελή προσέγγιση της ανθρώπινης ύπαρξης και των διαστάσεων της συνεισφοράς στο κοινωνικό σύνολο.
Το νεαρό μάλιστα της ηλικίας του, σε συνάρτηση με τις κοινωνικά εδραζόμενες προοδευτικές του απόψεις, δεδομένο που εμπεριέχει την αποδοχή των συνανθρώπων ανεξαρτήτως χρώματος, εθνικότητας ή πάσης μορφής ταυτότητας, μαρτυρεί την καλώς εδραζόμενη προσδοκία μιας επιτυχούς και αποτελεσματικής παρουσίας στον αρχιεπισκοπικό θώκο, συμβάλλοντας εν προκειμένω στην ικανότητα της κυπριακής κοινωνίας να πορεύεται εξελισσόμενη, μεταλαμπαδεύοντας ταυτόχρονα αξίες από γενεά σε γενεά και να προσανατολίζει τον κυπριακό Ελληνισμό σε μια πορεία ελευθερίας, αυτοπραγμάτωσης, προόδου και ασφαλούς επιβίωσης στο μέλλον».
