Η πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το μακροχρόνιο εμπάργο όπλων προς την Κύπρο, εκτιμάται ότι θα έχει σοβαρές συνέπειες σε γεωπολιτικό-στρατιωτικό-οικονομικό επίπεδο όχι μόνο για την Μεγαλόνησο, αλλά και για ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου
Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί αναλυτές-αρθρογράφοι επιχειρούν να διακριβώσουν, "Τι κρύβεται πίσω από την απόφαση του εμπάργκο των ΗΠΑ στην Κύπρο;" , όπως είναι ο τίτλος άρθρου Διεθνούς ΜΜΕ του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα παρακάτω:
"Σύμφωνα με ειδικούς, η άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο από τις ΗΠΑ είναι σημαντική για την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, καθώς και για να δείξει το σημείο που έφτασαν οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, αφού η Άγκυρα βρίσκεται σε "ευαίσθητη θέση" μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.
Το εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ στην Κύπρο, το οποίο ισχύει από το 1987, άρθηκε για το 2023 με την απόφαση που ελήφθη πρόσφατα. Οι ΗΠΑ πήραν την απόφαση να άρουν αυτό το εμπάργκο το 2020 και ανακοίνωσαν ότι το εμπάργκο θα αρθεί εν μέρει, ανάλογα με ορισμένες προϋποθέσεις, και ότι η απόφαση θα αναθεωρείται ετησίως.
Αυτοί οι όροι περιλαμβάνουν την «επιβολή από την Κύπρο των κανονισμών κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την αποτροπή πρόσβασης ρωσικών στρατιωτικών πλοίων στα λιμάνια της Κύπρου», όπως κατοχυρώνεται στον «Νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία της Ανατολικής Μεσογείου» που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο των ΗΠΑ το 2019.
Σε ανακοίνωσή του, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την απόφαση των ΗΠΑ λέγοντας: «Η απόφαση αυτή θα επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, θα προκαλέσει κούρσα εξοπλισμών στο νησί και θα βλάψει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ΗΠΑ πρέπει να αναθεωρήσουν αυτή την απόφαση και σας καλούμε να ακολουθήσετε μια ισορροπημένη πολιτική απέναντι στις δύο πλευρές στο νησί».
Η Άγκυρα κατηγορεί τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι εγκατέλειψαν την ισορροπία δυνάμεων που διατηρούν εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και ότι λαμβάνουν αποφάσεις υπέρ της Ελλάδας και αυξάνουν τις βάσεις τους σε αυτήν.
Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν και σχολιαστές που αναφέρουν ότι οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα και η τελευταία στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, αποτελούν απειλή για την Τουρκία.
Γιατί είναι σημαντική η απόφαση των ΗΠΑ για την Τουρκία;
Γιατί λοιπόν είναι σημαντική για την Τουρκία η απόφαση που έλαβαν οι ΗΠΑ για την άρση του εμπάργκο στην Κύπρο και πώς αξιολογείται ως προς το σημερινό σημείο των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ;
Ο Faruk Loğoğlu, ένας από τους πρώην πρεσβευτές της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, δηλώνει ότι δυσκολεύεται να κατανοήσει την απόφαση των ΗΠΑ γιατί, αν και τα προβλήματα με την Ελλάδα συνεχίζονται, δεν υπάρχει απειλή από την Τουρκία κατά των Ελλήνων.
«Ο στόχος εδώ είναι να δώσουμε ένα μήνυμα στην Τουρκία. Με άλλα λόγια, ενώ γίνεται μια στρατιωτική συσσώρευση στην Ελλάδα, δίνεται ένα μήνυμα στην Τουρκία, γενικά, για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της Αλεξανδρούπολης και άλλων, «ελάτε στη γραμμή» πάνω από την ελληνική πλευρά», είπε.
Δηλώνοντας ότι ο ευρύτερος στόχος της υποστήριξης που δίνουν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα και τους Ελληνοκύπριους είναι να περικυκλώσουν τη Ρωσία στη Μεσόγειο, είναι σημαντικό οι Ελληνοκύπριοι να υποσχεθούν ότι θα συμμορφωθούν με τους όρους των ΗΠΑ, διότι στο ελληνικό τμήμα της, οι Ρώσοι ολιγάρχες πάντα επένδυαν ή έπαιρναν τα χρήματά τους.
Εν τω μεταξύ, ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει τις επαφές του στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου μετέβη στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), μετά την εγγύτητά του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στη Σαμαρκάνδη.
Στο πρόγραμμα του Ερντογάν δεν υπάρχει διμερής συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Ο Ερντογάν συναντήθηκε χθες με τον Δημοκρατικό γερουσιαστή Κρις Κουνς, ο οποίος είναι γνωστός για την εγγύτητά του με τον Μπάιντεν.
Αυτή η συνάντηση θεωρείται σημαντική για τα F-16 που θέλει η Τουρκία.
Ο πρώην πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, Ümit Pamir, είναι επιφυλακτικός σχετικά με την είδηση ότι η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας έχει επιδεινωθεί με την υποστήριξη των ΗΠΑ και τονίζει ότι σε πραγματικούς όρους, η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών, των 80 εκατομμυρίων από τη μια πλευρά και των 10 εκατομμυρίων από την άλλη δεν θα αλλάξουν εύκολα.
Το σημείο στο οποίο εφιστά την προσοχή ο Pamir είναι ότι η ισορροπία δυνάμεων έχει αλλάξει πολιτικά και εξηγεί τον λόγο για αυτό ως εξής:
"Ειδικά μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια πολιτική περιορισμού της Ρωσίας. Φυσικά, εδώ, η Τουρκία δεν είναι τόσο αξιόπιστος σύμμαχος όσο ήταν πριν από την άποψη των χωρών του ΝΑΤΟ και ειδικά των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Τουρκία ήταν 100% αξιόπιστος σύμμαχος στο παρελθόν».
Επομένως, σύμφωνα με τον Pamir, σε ένα σημείο που η Τουρκία δεν ήταν αξιόπιστη, η Ελλάδα έγινε πιο προτιμότερη για τις ΗΠΑ.
Από την άλλη, μια άλλη αμφιλεγόμενη εξέλιξη όσον αφορά τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ ήταν η επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι στην Αρμενία.
Έχει διαταράξει η Τουρκία την ισορροπία της μεταξύ Δύσης και Ρωσίας;
Ενώ ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ ακολουθούν μια πολιτική υπέρ της Ελλάδας τον τελευταίο καιρό είναι ο στόχος τους προς τη Ρωσία, αφού υπάρχουν επίσης εκείνοι που δηλώνουν ότι η πολιτική της Τουρκίας μεταξύ Δύσης και Ρωσίας έχει προκαλέσει πρόβλημα στις σχέσεις με τις ΗΠΑ. .
Ο Pamir επισημαίνει ότι έχει αναπτυχθεί αντιπάθεια προς την Τουρκία, δηλώνοντας ότι εδώ και πολλά χρόνια η Τουρκία θεωρείται «μια χώρα που περιφέρεται σαν νταής» και ότι έχει δημιουργήσει αυτήν την εικόνα, καταφεύγοντας στη ωμή βία και όχι χρησιμοποιώντας τη ήπια δύναμη της
Ο Pamir εξηγεί ότι η Τουρκία είναι ένας σημαντικός παράγοντας και playmaker στην περιοχή της εδώ και χρόνια, αλλά πρόσφατα υπερεκτίμησε αυτή τη σημασία λόγω κινήτρων εσωτερικής πολιτικής.
Στο μεταξύ, η İşbank και η Denizbank ανέστειλαν το ρωσικό σύστημα πληρωμών Mir, λαμβάνοντας υπόψη τις προειδοποιήσεις κυρώσεων από τις ΗΠΑ, με χθεσινή τους απόφαση.
Σε δήλωση του Αυγούστου, ο Ερντογάν είπε ότι πέντε τουρκικές τράπεζες συνεχίζουν να εργάζονται για το ρωσικό σύστημα Mir. Οι υπόλοιπες τρεις κρατικές τράπεζες χρησιμοποιούν αυτήν τη στιγμή το σύστημα Mir.
Ο Logoğlu, από την άλλη, λέει τα εξής σχετικά με αυτές τις συζητήσεις:
«Οι διευκολύνσεις που παρέχει η Τουρκία στη Ρωσία, ειδικά σε εμπορικά και οικονομικά θέματα, έχουν σοβαρές παρενέργειες ως σημείο αντίδρασης Δύσης και ΗΠΑ. Φυσικά, είναι σημαντικό κάποιος από τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, δηλαδή η Τουρκία, να μιλήσει προς τη Ρωσία, αλλά έχει αρχίσει να αναδύεται η αντίληψη ότι η Τουρκία συνομιλεί μόνο με τη Ρωσία».
Ο συνταξιούχος Πρέσβης Logoğlu δήλωσε ότι η ανακοίνωση της Τουρκίας για τον στόχο της για την SCO για πλήρη ένταξη ενισχύει αυτήν την αντίληψη και είπε: "Σκεφτείτε την Τουρκία ως ολόκληρο σώμα. Ένα χέρι αυτού του κορμού πρέπει να κοιτάζει προς τα δυτικά και ένα χέρι προς την ανατολή.. Αυτί πρέπει να γίνει με μια συνεπή, ορθολογική και μακροπρόθεσμη πολιτική, όχι με επιλογές εσωτερικής πολιτικής όπως σήμερα».
Ρούε: «Η Αλεξανδρούπολη βρίσκεται σε καλή θέση σε σχέση με τη Μόσχα»
Πώς φαίνονται, λοιπόν, τα βήματα της Τουρκίας και των ΗΠΑ σχετικά με την Ελλάδα και την Κύπρο από τις ΗΠΑ;
Απαντώντας σε ερωτήσεις της DW Turkish, ο Jonathan Ruhe, Διευθυντής Εξωτερικής Πολιτικής του Εβραϊκού Ινστιτούτου Εθνικής Ασφάλειας των Η.Π.Α., δηλώνει ότι οι ΗΠΑ έχουν λάβει αποφάσεις για την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης ασφάλειας με την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό είναι μια απάντηση σε περιφερειακά γεγονότα και όχι μια ενεργή προσπάθεια των ΗΠΑ να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων.
Ο Ρούε είπε ότι ακόμη και πριν από τον πόλεμο της Ουκρανίας, ο Ερντογάν εγκατέλειψε τον παραδοσιακό ρόλο της Τουρκίας ως κύριος πάροχος ασφάλειας του ΝΑΤΟ και αντίβαρο στη Ρωσία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, και ότι αυτό ήταν ένας κινητήριος παράγοντας για τις Ηνωμένες Πολιτείες. αναφέροντας:
"Η Τουρκία δεν παρέχει αξιόπιστη πρόσβαση στις Ηνωμένες Πολιτείες ή το ΝΑΤΟ σε αυτήν την περιοχή, η οποία είναι επίσης πολύ προβληματική από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Άγκυρα απειλεί επίσης τις ειρηνικές ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που είναι η επείγουσα ανάγκη της Ευρώπης να βρει μια εναλλακτική Ρωσικό φυσικό αέριο. Τέλος, ο Ερντογάν προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, ο ένας εναντίον του άλλου και να επωφεληθεί από τον πόλεμο της Ουκρανίας, κρατώντας όμηρο την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ για άσχετους πολιτικούς σκοπούς».
Υποδεικνύοντας ότι η Ελλάδα είναι «πολύ πιο αξιόπιστος» εταίρος των ΗΠΑ στο κενό ασφαλείας που δημιουργήθηκε από τις ενέργειες της Τουρκίας και ότι η Ελλάδα έχει γίνει ακόμη πιο σημαντική με τον πόλεμο της Ουκρανίας, ο Ρούε είπε ότι η Ελλάδα παρέχει εύκολη πρόσβαση στις αμερικανικές δυνάμεις για ανάπτυξη και άσκηση σε όλη την Ευρώπη .
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Jonathan Ruhe, μεγάλο μέρος αυτής της παρουσίας των ΗΠΑ δεν θα είναι μόνιμη.
Ο Ρούχε μεταφέρει και τα εξής για την Αλεξανδρούπολη, που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη το τελευταίο διάστημα:
"Η Αλεξανδρούπολη είναι σε καλή θέση να αναλάβει τον έλεγχο της Μόσχας ειδικότερα. Επειδή το λιμάνι μπορεί να επιτρέψει στις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και στο μη ρωσικό φυσικό αέριο να περάσουν στα Βαλκάνια και στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας χωρίς να διέλθουν από την Τουρκία
Λιμάνι Αλεξανδρούπολης και Ελλάδα γενικότερα δεν μπόρεσαν ποτέ να ελέγξουν την Τουρκία με οποιονδήποτε τρόπο.
"Η μόνη πρόκληση που θέτουν για την Άγκυρα είναι ότι αποτελούν βιώσιμες και ελκυστικές εναλλακτικές λύσεις για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια και την άμυνα του ΝΑΤΟ."
Ο Ρούχε λέει επίσης ότι εάν η Τουρκία βλέπει όλες αυτές τις εξελίξεις ως απειλή για τον εαυτό της, είναι «η χώρα που πρέπει να κατηγορηθεί», λέγοντας:
"Φοβούμενοι μια ενδεχόμενη διακοπή των σχέσεων με την Άγκυρα και τις στενότερες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ ήταν απίστευτα υπομονετικοί με τον Ερντογάν, αλλά ήταν επίσης οι ενέργειες της Τουρκίας που ώθησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναζητήσουν άλλους εταίρους."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι αφενός ο εναγκαλισμός της Ρωσίας από τον Ερτνογάν εδώ και χρόνια, η σύμπευσή τους σε Συρία και Λιβύη, η πρόσφατη απόφαση-αίτημα του Τούρκου Προέδρου όπως η χώρα του ενταχθεί ως πλήρες μέλος στον SCO και αφετέρου ο ρόλος της Ελλάδας και της Κύπρου ως πυλώνες σταθερότητας στην περειοχή του Αιγαλιου και της ΝΑ Μεσογείου, αλλά και ως σταθεροί και αταλάντευτοι σύμμαχοι των ΗΠΑ-Ισραήλ, κατέτειναν αποφασιστικά στο να άρουν οι ΗΠΑ το εμπάργκο όπλων που είχαν επιβάλει στην Κύπρο εδώ και δεκαετίες
Κοινώς οι ΗΠΑ έδειξαν στην Τουρκία ότι "ο κόμπος έφτασε στο χτένι"
Η άρση της πώλησης Αμερικανικών όπλων στην Κύπρο, σηματοδοτεί αυτόματα την ένταξη της στη Δυτική σφαίρα επιρροής και την απομάκρυσή της από τη Ρωσία, ενώ αναφορικά με τα Ρωσικά οπλικά συστήματα που διαθέτει αναμένουμε να γίνει αντικατάστασή τους από Αμερικανικά -Δυτικά οπλικά συστήματα
Οι όροι των ΗΠΑ περιλαμβάνουν πιστή συμμόρφωση της Κύπρου αναφορικά, με την «επιβολή των κανονισμών κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την αποτροπή πρόσβασης ρωσικών στρατιωτικών πλοίων στα λιμάνια της Κύπρου», όπως κατοχυρώνεται στον «Νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία της Ανατολικής Μεσογείου» που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο των ΗΠΑ το 2019.
Τέλος αναφορικά με τις συνέπειες για Κύπρο-Ελλάδα-Τουρκία, αυτές εκτιμάται ότι είναι πολύ σοβαρές σε γεωπολιτικό-στρατιωτικό-οικονομικό επίπεδο όχι μόνο για την Μεγαλόνησο-Ελλάδα-τουρκία , αλλά και για ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, όπως αναλύθηκαν εκτενώς σε προγενέστερο άρθρο μας
