Η Τουρκία, έχοντας πέσει σε «τοίχο» στην προσπάθεια της να δημιουργήσει τετελεσμένα και γκρίζες ζώνες στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης και Καστελορίζου, επιχειρεί να διασώσει το γόητρο της, με νέα εισβολή του ερευνητικού σκάφους Barbaros στη κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα σε περιοχή που έχει κάνει έρευνες και στο παρελθόν. Όπως εκτιμάται, η κίνηση αυτή στοχεύει στην εσωτερική κοινή γνώμη της Τουρκίας, καθώς λόγω της άμεσης και πειστικής αντίδρασης της Ελλάδας και των παρεμβάσεων ΗΠΑ, Γερμανίας και Γαλλίας, για το Καστελόριζο, το Oruc Reis αναγκάστηκε να ανακρούσει πρύμναν, όπως και τα τουρκικά σκάφη του πολεμικού ναυτικού, που επέστρεψαν στις βάσεις τους, χωρίς να υλοποιήσουν τις απειλές τους.
Η θέση του Barbaros το πρωί της Παρασκευής
Το Barbaros που βρισκόταν στο λιμάνι Τασουτσού απέπλευσε και χθες εισήλθε στη κυπριακή ΑΟΖ από τα βορειοανατολικά. Ήδη βρίσκεται στα ανοικτά της κατεχόμενης Αμμοχώστου και συνοδεύεται από βοηθητικό σκάφος. Στην βάση της παράνομης Navtex που έχει εκδοθεί, το Barbaros θα κάνει σεισμογραφικές έρευνες στα θαλάσσια τεμάχια 2,3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ, μέχρι και τις 18 Σεπτεμβρίου. Στην κίνηση της Τουρκίας αντέδρασε η Λευκωσία με έκδοση Antinavtex δεσμεύοντας την ίδια περιοχή και ενημερώνοντας τα διαπλέοντα πλοία για την παρουσία του Barbaros κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Παράκληση προς Πούτιν
Χθες με πρωτοβουλία του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, με στόχο να ζητηθεί η παρέμβαση του προς την Άγκυρα, ώστε να αποκλιμακωθεί η ένταση με απόσυρση των ερευνητικών της πλοίων από την κυπριακή ΑΟΖ.
Σύμφωνα με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο Κυριάκο Κούσιο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποσχέθηκε πως θα μεσολαβήσει προς τον Ερντογάν για εκτόνωση της κρίσης, αλλά και για εμπλοκή σε έναν δημιουργικό διάλογο για επίλυση του κυπριακού.
Ωστόσο, η Ρωσία φαίνεται να έχει ψηλά στην ατζέντα τα οικονομικά δεδομένα της συνεργασίας με την Κύπρο, με τον Πρόεδρο Πούτιν να εισηγείται τη σύγκλιση συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής Ρωσίας - Κύπρου για οικονομική συνεργασία το συντομότερο, ενώ ζήτησε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να προβεί σε διορισμό του Κύπριου συμπροέδρου της επιτροπής. Άλλωστε, στις 8 Σεπτεμβρίου θα επισκεφθεί την Κύπρο ο Ρώσος υπουργός εξωτερικων Σεργκέι Λαβρόφ «για μια πιο λεπτομερή ανασκόπηση των εξελίξεων και την από κοινού δράση προς επικράτηση ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο», σύμφωνα με ανακοίνωση της κυπριακής προεδρίας.
ΕΕ: Απαιτείται αποκλιμάκωση
Σε χθεσινές του δηλώσεις από τις Βρυξέλλες, ο εκπρόσωπος του Ζοζέπ Μπορέλ, Πίτερ Στάνο, αναφέρθηκε στη νέα τουρκική πρόκληση στην κυπριακή ΑΟΖ. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτημα που τέθηκε από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Στάνο επεσήμανε πως «η έκδοση από την Τουρκία νέας Navtex για σεισμική έρευνα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι καθόλου χρήσιμη και σκιάζει μια προηγούμενη ανακοίνωση του διπλωματικού συμβούλου του Προέδρου Ερντογάν, για την αναστολή τέτοιων ενεργειακών εξερευνήσεων». Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο εκπρόσωπο, πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη, καθώς «έχουμε επανειλημμένα πει ότι η Τουρκία πρέπει να σέβεται τα κυρίαρχα δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ». Ο κ. Στάνο υπενθύμισε πως το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων εξουσιοδότησε τον Ζοζέπ Μπορέλ να μελετήσει δρόμους που να οδηγούν στην αποκλιμάκωση.
«Απαιτείται αποκλιμάκωση στην περιοχή για την εξεύρεση λύσεων που θα ωφελούσαν την ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή κοινότητα στην Κύπρο», κατέληξε, στέλνοντας στην ουσία και μήνυμα αναγκαιότητας έναρξης διαλόγου, έστω και διακοινοτικού, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Πικρία για δηλώσεις Δένδια
Παρά την επισήμως και δημοσίως διαβεβαίωση, για στενό συντονισμό και ταύτιση απόψεων και χειρισμών, Αθηνών και Λευκωσίας, στη κυπριακή πρωτεύουσα έχουν δημιουργήσει πικρία, οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού εξωτερικών Νίκου Δένδια και του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας στο Μέγαρο Μαξίμου, Αλέξανδρου Διακόπουλου, για την διαφορετικότητα των περιπτώσεων του Oruc Reis στο Καστελόριζο και του Barbaros στη Κύπρο.
Ο κ. Δένδιας, δήλωσε πως «καθόλου δεν μας έχει ανάγκη η Κυπριακή Δημοκρατία. Ο συνάδελφός μου ο κ. Χριστοδουλίδης είναι ικανότατος υπουργός, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι ο εμπειρότερος πολιτικός... η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ανεξάρτητο κράτος. Η Ελλάδα δεν δικαιούται και δεν πρέπει -και εδώ είναι μια τεράστια παγίδα- να υποκαταστήσει την Κυπριακή Δημοκρατία στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και δηλώσεις του κ. Διακόπουλου ο οποίος ανέφερε πως είναι δύο διαφορετικά πράγματα αυτά το Oruc Reis στο Καστελόριζο και το Barbaros στην Κύπρο. Υποστήριξε πως «Η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος, το οποίο υφίσταται και αυτό βέβαια την βάναυση καταπάτηση των κυριαρχικών του δικαιωμάτων, σε μία σχεδόν πειρατική ενέργεια της Τουρκίας, που έρχεται σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο. Aλλά δεν είναι και κάτι που γίνεται για πρώτη φορά. Όμως αυτό είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που λέγαμε για το Oruc Reis».
Η Λευκωσία θεωρεί πως δεν θα ήταν ορθό η Ελλάδα να μπει σε διαπραγμάτευση με τη Τουρκία για τα θέματα της υφαλοκρηπίδας, ενώ εντός της κυπριακής ΑΟΖ συνεχίζουν να βρίσκονται τουρκικά πλοία πραγματοποιώντας έρευνες και γεωτρήσεις. Κάτι τέτοιο, θεωρείται ως αποδυνάμωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία επιθυμεί την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στη Τουρκία από την ΕΕ.
Χθες υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, σε σχέση με την είσοδο του Barbaros στη κυπριακή AOZ. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Σ.Πέτσα η Ελλάδα θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός.
Η Λευκωσία, είναι επίσης απογοητευμένη και από το γεγονός ότι στην περίπτωση του Καστελορίζου η γερμανική προεδρία της ΕΕ παρενέβη καθοριστικά, προς την Τουρκία, ενώ δεν έπραξε το ίδιο στην περίπτωση της Κύπρου.