Κυκλοφόρησε στις 9 Ιανουαρίου ως επίσημο έγγραφο του Συμβουλίου Ασφαλείας, η έκθεση του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Antόnio Guterres για την Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, UNFICYP.
Σε αυτήν αναλύονται μεταξύ άλλων οι οικονομικές και διοικητικές πτυχές της UNFICYP, ενώ λίαν αξιοσημείωτες είναι οι παρατηρήσεις του ΓΓ, τις οποίες παραθέτουμε στη συνέχεια ως ακολούθως:
Οικονομικές και διοικητικές πτυχές
52. Η Γενική Συνέλευση, με την από 30 Ιουνίου 2021 απόφασή της 75/299, οικειοποιήθηκε τo ποσό 53,8 εκατομμυρίων δολαρίων για τη συντήρηση της Δύναμης για την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2021 έως 30 Ιουνίου 2022, συμπεριλαμβανομένης της εθελοντικής συνεισφοράς περίπου του ενός τρίτου του καθαρού κόστους της Δύναμης, που αντιστοιχεί σε 18,2 εκατομμύρια δολάρια, από την Κυπριακή Κυβέρνηση και την εθελοντική συνεισφορά 6,5 εκατομμυρίων δολαρίων από την Ελληνική Κυβέρνηση.
53. Στις 30 Νοεμβρίου 2021, απλήρωτες εκτιμώμενες εισφορές στον Ειδικό Λογαριασμό για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ανήλθε σε 11,9 εκατ. δολάρια. Το σύνολο των εκκρεμών αξιολογούμενων συνεισφορών για όλες τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις ως εκείνη την ημερομηνία ανήλθαν σε 1.473,8 εκατομμύρια δολάρια.
54. Έγινε αποζημίωση των εξόδων των στρατευμάτων και του εξοπλισμού που ανήκει σε δυνάμεις που πραγματοποιήθηκαν για την περίοδο έως τις 30 Ιουνίου 2021 σύμφωνα με το πρόγραμμα τριμηνιαίων πληρωμών.
Παρατηρήσεις
55. Η απουσία προόδου προς την επανάληψη των επίσημων διαπραγματεύσεων συνέχισε να δημιουργεί χώρο για νέα δεδομένα επί τόπου και να γεννά μονομερείς ενέργειες που κρίνονται προκλητικές από την άλλη πλευρά. Στο πλαίσιο αυτό, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ αντιμετώπισε σημαντικές παραβιάσεις ή απόπειρες παραβίασης της αποστολής της κατά τη διάρκεια της περιόδου υπό εξέταση.Σημειώνω με ανησυχία ότι αυτή η τάση θα μπορούσε να συμβάλει επιζήμια στο ήδη δύσκολο κλίμα μεταξύ των μερών.
56. Η καταπάτηση και από τις δύο πλευρές της νεκρής ζώνης, κυρίως με τη μορφή μη εξουσιοδοτημένων κατασκευών, συνέχισε να αυξάνει τις εντάσεις. Εκτός από τη δημιουργία επιχειρησιακών προκλήσεων για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, αυτές οι ενέργειες δημιουργούν εντάσεις μεταξύ των πλευρών και μπορεί να εγκυμονούν κινδύνους για την ασφάλεια μη συμβάλλοντας στη δημιουργία θετικού κλίματος
Μη εξουσιοδοτημένη κατασκευή για ιδιωτική και εμπορική χρήση στη νεκρή ζώνη,κατά παράβαση των καθιερωμένων διαδικασιών για τη διαχείριση της πολιτικής δραστηριότητας,δείχνει αδιαφορία για την οριοθέτηση των Ηνωμένων Εθνών της νεκρής ζώνης και για τηνεντεταλμένη αρχή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Θα μπορούσε να διακυβεύσει περαιτέρω την ικανότητα της αποστολής να εκπληρώσει τον επιτεταγμένο στόχο της διατήρησης της ηρεμίας και δημιουργίας ευνοϊκών συνθηκών για διακανονισμό. Προτρέπω και τις δύο πλευρές, για άλλη μια φορά, να σεβαστούν και να τηρήσουν την οριοθέτηση της ουδέτερης ζώνης από τα κράτη και καθιερωμένους μηχανισμούς διαχείρισης της δραστηριότητας σε αυτή. Υπενθυμίζω το αίτημα του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι όλα τα μη εξουσιοδοτημένα κατασκευαστικά έργα στο εσωτερικό της ζώνης ασφαλείας να αφαιρεθούν και να αποτραπούν και οι δύο πλευρές από μη εξουσιοδοτημένες στρατιωτικές και πολιτικές δραστηριότητες εντός και κατά μήκος των γραμμών κατάπαυσης του πυρός.
57. Ένα άλλο παράδειγμα της παραβίασης αυτής ήταν η πρόσφατη ενίσχυση της τεχνολογίας επιτήρησης και στις δύο πλευρές της νεκρής ζώνης, η οποία έγινε χωρίς συνεννόηση με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
58. Επαναλαμβάνω την έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας προς τις πλευρές να τηρήσουν τα αποτελέσματα του 2018 που στηρίζουν την εποπτεία από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ της κατάπαυσης του πυρός και υποστηρίζουν
τις προσπάθειές της να συμβάλει στη διατήρηση του νόμου και της τάξης και στην επιστροφή στην κανονικότητα
59. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ καταγράφει όλες τις παραβιάσεις που παρατηρούνται και συνεργάζεται με τις δύο πλευρές
επιλύοντας ζητήματα που προκύπτουν μέσα και γύρω από την ουδέτερη ζώνη, με σκοπό τη διατήρηση
ηρεμίας και αποτροπή κλιμάκωσης. Ωστόσο, ορισμένα περιστατικά χρησιμοποιούνται πολιτικά και
ενισχύονται μέσω των μέσων ενημέρωσης, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις και τη δυσπιστία. Αποδοκιμάζω οποιαδήποτε επιχειρεί να διαταράξει την κατάσταση στην ουδέτερη ζώνη και καλώ τις δύο πλευρές
να συνεργαστούν εποικοδομητικά με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για την αντιμετώπιση παραβιάσεων και περιστατικών και να
αποφύγουν περαιτέρω αύξηση της έντασης.
60. Πέρα από την ίδια τη ζώνη ασφαλείας, έχω επανειλημμένα τονίσει τη σημασία από τα μέρη, ως προς να απέχουν από τη λήψη μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις και την επιστροφή στις συνομιλίες, καλώντας επίσης όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε διάλογο προκειμένου να λύσουν τις διαφορές τους.
Ως προς αυτό, επαναλαμβάνω την ανησυχία μου για τις εξελίξεις στην περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων και τη μη συμμόρφωση στο τελευταίο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, 2587 (2021), στο οποίο το Συμβούλιο ζήτησε ανατροπή των ενεργειών που έγιναν από την ανακοίνωση της μερικής επαναλειτουργίας του περιφραγμένη πόλη τον Οκτώβριο του 2020.
Υπενθυμίζω περαιτέρω τις αποφάσεις του Συμβουλίου που σχετίζονται με τα Varosha, ιδίως τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992), και τη σημασία τήρησης πλήρως αυτών των ψηφισμάτων, υπογραμμίζοντας ότι η θέση των Ηνωμένων Εθνώνσε αυτό το θέμα παραμένει αμετάβλητη.
Αποδοκιμάζω επίσης τους περιορισμούς στην ελευθερία μετακίνησης της ΟΥΝΦΙΚΥΠ που επιβάλλεται στην περιοχή και αλλού, όπως στα Στροβίλια, Υπενθυμίζω ότι η εντολή που έδωσε το Συμβούλιο στην UNFICYP δεν περιορίζεται στη νεκρή ζώνη αλλά επεκτείνεται σε ολόκληρο το νησί.
61. Κατά την περίοδο αναφοράς, το νησί συνέχισε να επηρεάζεται σημαντικά από την πανδημία COVID-19. Ενώ και οι δύο κοινότητες υπέφεραν από το κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο του COVID-19, η τουρκοκυπριακή κοινότητα, με μια οικονομία ήδη προβληματική πριν από την πανδημία, είδε μια περαιτέρω σημαντική επιδείνωση των κοινωνικοοικονομικών ζητημάτων της φέτος
Ανησυχώ ότι, ως αποτέλεσμα, το οικονομικό χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών θα συνεχίσει να διευρύνονται, δημιουργώντας μια κατάσταση που είναι πιθανό να ενισχύσει την παράνομη διακίνηση μέσω της νεκρής ζώνης και, τελικά να προσθέσει ένα επιπλέον εμπόδιο στην ειρηνευτική διαδικασία.
62. Ανησυχώ επίσης για τη σταδιακή άρση των περιορισμών τόσο στο εσωτερικό και στα σημεία διέλευσης δεν μεταφράστηκε σε σημαντική αύξηση σε αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο κοινοτήτων,οι οποίες παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό αποξενωμένες μεταξύ τους και εστίασαν σχεδόν αποκλειστικά στα εσωτερικά ζητήματα των αντίστοιχων πλευρών τους.
Με το πέρασμα του χρόνου και τον κίνδυνο οι κοινότητες να απομακρυνθούν ολοένα και περισσότερο,
η υποστήριξη της οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων, η προώθηση της συνεργασίας ευρύτερα σε
θέματα που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των Κυπρίων είναι θεμελιώδη.
Προτρέπω τους ηγέτες στην ενθάρρυνση πιο άμεσης επαφής και συνεργασίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων και να
παρέχουν υποστήριξη σε ατομικές πρωτοβουλίες για αυτό, όπως ζητά το Συμβούλιο Ασφαλείας ως απόδειξη της γνήσιας δέσμευσής τους για λύση.
63. Το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει επίσης επανειλημμένα καλέσει τους ηγέτες να απόσχουν από ρητορική που θα μπορούσε να βαθύνει τη δυσπιστία μεταξύ των κοινοτήτων, επιμένοντας στη σημασία της βελτίωσης της ατμόσφαιρας και της προετοιμασίας των κοινοτήτων για διευθέτηση, υπογραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία της προσήλωσης στην ειρήνη. Αυτοί οι πυλώνες της συμφιλίωσης, δυστυχώς, μένουν να οικοδομηθούν.
64. Δεδομένου του περίπλοκου περιφερειακού περιβάλλοντος και των επιπτώσεών του στην Κύπρο, καλώ
αρμόδιους φορείς στην περιοχή να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να υιοθετήσουν εποικοδομητικές προσεγγίσεις
στην επίλυση των διαφορών τους. Είναι σημαντικό όλα τα μέρη να επιδείξουν την καλή τους θέληση και
καταβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για τη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν μια πολιτική διευθέτηση.
65. Παρά τις τρέχουσες προκλήσεις, ενθαρρύνω τους ηγέτες και τους εκπροσώπους τους να διατηρήσουν το διάλογο και να συνεργαστούν μεταξύ τους, μέσω της συνέχισης των εβδομαδιαίων τριμερών συζητήσεων με τον Ειδικό Εκπρόσωπό μου και τον Αναπληρωτή Ειδικός Σύμβουλος, για την επίτευξη προόδου όσον αφορά την εμπιστοσύνη - οικοδόμηση μέτρω εμπιστοσύνης και επίλυση εκκρεμών προβλημάτων στο έδαφος που τείνουν να εγείρουν εντάσεις.
Είναι επίσης σημαντικό να παρέχουν οι ηγέτες και οι εκπρόσωποί τους στις τεχνικές επιτροπές την πολιτική υποστήριξη που χρειάζονται για να συντηρήσουν έναν εποικοδοµητικό διάλογο για την επίτευξη απτών αποτελεσµάτων. Ενώ περισσότερη συνεργασία θα μπορούσε και θα πρέπει να επιδιωχθεί, σημειώνω με ικανοποίηση τα επιτεύγματα κατά τη διάρκεια της τρέχουσας περίοδου αναφοράς, μεταξύ άλλων όσον αφορά το 5G και τη συνεχή εναρμόνιση του, τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για το πέρασμα από τη μια πλευρά στην άλλη.
66. Παρά τις επανειλημμένες κλήσεις από μέρους μου και από την πλευρά του Συμβουλίου Ασφάλειας, οι προσπάθειες στην Κύπρο για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής και κοινωνικής ισοτιμίας μεταξύ των
δύο πλευρών και να διευρύνουν και να εμβαθύνουν οικονομικές, πολιτιστικές και άλλες μορφές συνεργασίας
παραμένει περιορισμένη.
Η πλήρης εφαρμογή του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 866/2004 θα συνέβαλλε σημαντικά στην αύξηση του όγκου του εμπορίου και πρέπει να επιδιωχθεί με ανανεωμένο σθένος. Αυξημένο διανησιωτικό εμπόριο, θα προωθούσε βαθύτερους οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς, αθλητικούς και άλλους δεσμούς και επαφές, εμπιστοσύνη μεταξύ των κοινοτήτων και βοήθεια για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των Τουρκοκύπριων σχετικά με την απομόνωση.
67. Στις προσπάθειές τους να προωθήσουν τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των κοινοτήτων, οι τοπικοι και διεθνείς παράγοντες συνεχίζουν να έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις και εμπόδια που συνδέονται με το καθεστώς του Βορρά και με ανησυχίες σχετικά με την «αναγνώριση» τους.
Η πολιτική των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο διατηρείται όπως και οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας
επί του θέματος, και οι ανησυχίες σχετικά με την αναγνώριση δεν πρέπει από μόνες τους να αποτελούν εμπόδιο στην αυξημένη συνεργασία.
68. Αναγνωρίζω και υποστηρίζω το ρόλο της κοινωνίας των πολιτών, ιδιαίτερα των γυναικών και των νέων,
ως διεθνής βέλτιστη πρακτική στα πλαίσια της διατήρησης της ειρήνης και της οικοδόμησης της
Η ειρηνευτική διαδικασία της Κύπρου θα είναι το κλειδί για μια διαρκή διευθέτηση και ειρήνη. Γι' αυτό επιθυμώ
να υπογραμμίσω τον σημαντικό ρόλο διευκόλυνσης της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών από τις δύο πλευρές και την δέσμευσή τους σε αυτό
69. Όσον αφορά το αίτημα του Συμβουλίου Ασφαλείας να δει τη σύσταση μηχανισμού για άμεσες στρατιωτικές επαφές, λυπάμαι που δεν έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία παρά την υποβολή πρότασης από τον πρώην Ειδικό Αντιπρόσωπο Spehar την 1η Μαΐου 2020 και επαναλαμβανόμενη δέσμευση για το θέμα. Παραμένω πεπεισμένος ότι ένας τέτοιος μηχανισμός θα επέτρεπε στα μέρη να αμβλύνουν αποτελεσματικά τις καθημερινές εντάσεις
γύρω από την νεκρή ζώνη και να τους απευθύνουμε έκκληση να συνεχίσουν να διερευνούν αυτήν την πρόταση
με τον Ειδικό Αντιπρόσωπο
Ομοίως, δεδομένης της συνεχούς επιδείνωσης του νόμου και της τάξης στην Πύλα, θα ενθαρρύνω τα μέρη να ολοκληρώσουν τις προσπάθειές τους έτσι ώστε να βρεθεί ένα αποτελεσματικό μέσο για την αντιμετώπιση του θέματος το συντομότερο δυνατό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το 4ο έφτασε στην Πάτρα! CNV P355GR: Τα νέα σκάφη παράκτιας περιπολίας της Ελληνικής Ακτοφυλακής (Βίντεο)
70. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα συνεχίσει να παίζει τον ρόλο της δίνοντας το παράδειγμα στην ισότητα των φύλων
στη διατήρηση της ειρήνης και θα συνεχίσει τις προσπάθειές της να υποστηρίξει τους ακτιβιστές για την ισότητα των φύλων και την ειρήνη στο νησί
Από αυτή την άποψη, προτρέπω τους ηγέτες να υποστηρίξουν πλήρως το έργο της Τεχνικής Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων και τον κρίσιμο ρόλο της κοινωνίας των πολιτών και να εξασφαλίσει μια σύνδεση μεταξύ των δύο, προκειμένου να επέλθει βιώσιμη και δίκαιη λύση του Κυπριακού για όλους.
71. Η κατάσταση των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων σε όλο το νησί, καθώς και η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο αποτελεί πρόκληση κατά την περίοδο αναφοράς και απασχολεί σοβαρά τον ΟΗΕ.
Εκτιμώντας παράλληλα το δύσκολο περιφερειακό πλαίσιο, καθώς και τον υψηλό όγκο των αφίξεων στην Κύπρο σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού, πρέπει να υπενθυμίσω την κρίσιμη σημασία της πλήρους τήρησης των διεθνών νομικών κανόνων για τον χειρισμό των αιτουμένων άσυλο
Θα ενθαρρύνω επίσης τη συνέχιση της τακτικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των εμπειρογνωμόνων και των δύο πλευρών για τη συζήτηση του θέματος της παράτυπης μετανάστευσης, σε συναντήσεις που διευκολύνονται από την αποστολή μου των καλών υπηρεσιών του εκπρόσωπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στο νησί, όπως ξεκίνησε τον Μάιο.
72. Υπό το πρίσμα της συνεχιζόμενης συμβολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην ειρήνη και τη σταθερότητα
και για τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για μια πολιτική διευθέτηση, συνιστώ στο Συμβούλιο Ασφαλείας παρατείνει τη θητεία της αποστολής για έξι μήνες, έως τις 31 Ιουλίου 2022.
73. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εταίρους, ιδίως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για το ότι συνέχισαν να παρέχουν υποστήριξη για το έργο και της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ηνωμένων Εθνών και την Επιτροπή Αγνοουμένων.
Ευχαριστώ επίσης τις 36 χώρες που συνέβαλαν με στρατεύματα, αστυνομία ή και τα δύο στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ από το 1964 και αποτίουν φόρο τιμής στους 186 ειρηνευτές που έχασαν τη ζωή τους στην υπηρεσία της ειρήνης στην Κύπρο.
74. Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στην κα Spehar για την ηγεσία της και δέσμευση για την εκπλήρωση των ευθυνών που της έχουν ανατεθεί ως Ειδική μου Εκπρόσωπος στην Κύπρο, Επικεφαλής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και Αναπληρωτής Ειδικός Σύμβουλος για την Κύπρο τα τελευταία πέντε χρόνια και καλωσορίζουμε την άφιξη στην Κύπρο του Colin Stewart, ο οποίος πήρε ανέβαλε αυτά τα καθήκοντα στις 6 Δεκεμβρίου 2021.
Εκφράζω επίσης την εκτίμησή μου σε όλες τις γυναίκες και άνδρες που υπηρετούν στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ για τη σταθερή δέσμευσή τους στην υλοποίηση της εντολής ,της αποστολής και της υπόθεσης της ειρήνης στο νησί.
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε επιγραμματικά τα εξής:
-O ΓΓ του ΟΗΕ ζητάει από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ παράταση παραμονής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο έως τις 31 Ιουλίου 2022.
- Το ετήσιο κόστος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ανήλθε σε 53,8 εκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων 18,2 εκατομμυρίων δολαρίων , από την Κυπριακή Κυβέρνηση και την εθελοντική συνεισφορά 6,5 εκατομμυρίων δολαρίων από την Ελληνική Κυβέρνηση
-Τα άνοιγμα των Βαρωσίων απασχολεί τον ΓΓ του ΟΗΕ ο οποίος υπενθυμίζει ότι αυτό αντίκειται στα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ
-Επισημαίνει τη σταθερή θέση του ΟΗΕ αναφορικά με την ύπαρξη ενός και όχι δύο κρατών στο νησί, βάσει ψηφισμάτων του ΣΑ του Οργανισμού
- Τονίζει την ανυπαρξία προόδου στις επίσημες επαφές των δύο κοινοτήτων αλλά και μεταξύ των ανθρώπων εισηγούμενος μέτρα για την δημιουργία στενότερων σχέσεων μεταξύ τους, γεγονός που θα αποτελεί το πρόκριμμα για την επίλυση του Κυπριακού
-Αναφέρεται στην κακή οικονομική κατάσταση των Τουρκοκυπρίων και στην μεγάλη διαφορά αναφορικά με αυτή σε σχέση με τους Ελληνοκύπριους
- Εκφράζει την δυσφορία του για την ηλεκτρονική επιτήρηση της "Πράσινης γραμμής" από τουρκοκύπριους και Ελληνικύπριους και την έλλειψη συνεργασίας με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ
-Τέλος λαμβάνει θέση για τους αιτούντες άσυλο, την ισότητα των φύλλων και ευχαριστεί τους συνεργάτες του , τις χώρες και τα μέλη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ
