Του Ζαχαρόπουλου Φώτη (Μέλος ΔΣ ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ Εκπρόσωπος Εργαζομένων)
Αναμφισβήτητα η Πολιτεία δεν στέκεται αδιάφορη απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα που προκάλεσε η έξαρση των τιμών της ενέργειας. Υπάρχει η άποψη ότι η οικονομική στήριξη μέσω των τιμολογίων ενισχύει την πεποίθηση ότι ο τρόπος λειτουργίας της Χρηματιστηριακής αγοράς ενέργειας δεν ανταποκρίνεται στο στόχο της, να λειτουργήσει ανταγωνιστικά. Κάθε αγαθό που εισάγεται στο χρηματιστήριο παύει πια να έχει κοινωνικό και ηθικό χαρακτήρα ενώ αδυνατεί να ακολουθήσει και τη βασική αρχή της προσφοράς και της ζήτησης.
Σπεύδω να διευκρινίσω ότι δεν έχω πρόθεση να αφορίσω την αγορά - μια αγορά μακριά από τις ελεύθερες συναλλαγές είναι σαν να αμύνεται μέσα στα τείχη του συντηρητισμού.
Ωστόσο η αφηρημένη έννοια της > αγοράς που απροκάλυπτα διακρίνεται από έλλειψη αποτίμησης, απολογισμού και λογοδοσίας, ειλικρινά τρομάζει. Αν ψηλαφίσουμε τη δομή και τη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς ενέργειας θα διαπιστώσουμε ότι η τελευταία μονάδα παραγωγής που ικανοποιεί τις ανάγκες ζήτησης φορτίου θα καθορίσει την Τιμή Εκκαθάρισης της Αγοράς (Μarket Clearing Price, MCP).
Γίνεται αντιληπτό ότι η εισαγωγή μεγαλύτερου ποσοστού λιγνιτικών μονάδων – αν και δημιουργεί ούριο άνεμο - δεν οδηγεί απαραίτητα σε μείωση της MCP, διότι δεν καταφέρνει να καλύψει τη ζήτηση φορτίου. Ειδικά στις ώρες αιχμής η MCP θα οδηγηθεί σε υψηλά επίπεδα λόγω της κάλυψης του φορτίου με μεγαλύτερο ποσοστό από μονάδες αερίου. Μήπως η ενίσχυση του ανταγωνισμού μπορεί να ξεκινήσει από άλλη αφετηρία; Μια στοχευμένη ενεργειακή διαχείριση των καταναλωτικών απαιτήσεων σεώρες αιχμής θα περιόριζε την εισαγωγή ακριβών μονάδων παραγωγής ενέργειας μέσω της εξομάλυνσης της καμπύλης φορτίου. Ειδικότερα η αποφυγή της χρήσης του αγαθού της ενέργειας σε ώρες αιχμής θα επέτρεπε στους καταναλωτές να λειτουργούν με την αντίστροφη λογική της αποθήκευσης ενέργειας (πχ μπαταρίες), εξομαλύνοντας τις αιχμές του φορτίου.
Η επιβολή πλαφόν συνοδευόμενου με μία αποζημίωση στην τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς πρακτικά θολώνει την εικόνα και θα εμποδίσει τον υγιή ανταγωνισμό, δημιουργώντας έτσι τετελεσμένα στην λειτουργία της αγοράς. Προκειμένου η λογική του πλαφόν να απαντά αποτελεσματικά στις ανάγκες μας θα πρέπει να αναφέρεται στο επίπεδο διαμόρφωσης τιμής της πρώτης ύλης, ώστε να μην αφήνει πίσω τεκμήρια για μελλοντικά δημοσιονομικά μέτρα και να μην αντανακλά προστατευτικές πολιτικές για λίγους. Στο ευάλωτο περιβάλλον μιας ελεύθερης αγοράς, η οποία λειτουργεί ομαλά μόνο σε ιδανικές συνθήκες, πώς θα αποτρέψουμε το ενδεχόμενο να βρεθούμε στα χαρακώματα της ενεργειακής αυτοδιάθεσης; Η ενεργειακή κρίση αποτελεί ακόμα μία αφορμή αφύπνισης ώστε να απέχουμε συνειδητά από τα κονσερβοποιημένα μοντέλα και να πάψουμε να πριονίζουμε αδιάκοπα τις κοινωνικές δομές και τα κοινωνικά αγαθά.
