Με τον Τραμπ στην εξουσία, μπορεί η Τουρκία να βρει τον δρόμο της επιστροφής στο πρόγραμμα των F-35;
Αυτό είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό ερώτημα η απάντηση του οποίου θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, αφού αυτές άρχισαν να μπαίνουν σε σπιράλ έντασης, με ενδεχόμενη κατάληξη μείζονα στρατιωτική κρίση στο Αιγαίο.
Δύσκολο ναι αδύνατο όχι η Τουρκία να επανέλθει στο πρόγραμμα των F-35
Σε σχετικό άρθρο του Διεθνές ΜΜΕ, επισημαίνει ότι οι S-400 και οι κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία παρουσιάζουν σημαντικά εμπόδια, τα οποία ωστόσο δεν είναι αδύνατο να ξεπεραστούν.
Σε τηλεοπτική συνέντευξη την περασμένη εβδομάδα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν φέρεται να είπε ότι ελπίζει ότι το έθνος του θα επιστρέψει στο πρόγραμμα μαχητικών F-35 πέμπτης γενιάς υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, περιγράφοντας τη «διαδικασία» που βρίσκεται σε εξέλιξη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ψηφιακή αιχμαλωσία! Έρχεται ο 12ψήφιος Προσωπικός Αριθμός-Καταργείται ΑΦΜ, ΑΜΚΑ και ο μέχρι σήμερα αριθμός δελτίου ταυτότητας
«Υπάρχουν δικαιώματα που είχαμε αποκτήσει και υπάρχουν καλές πιθανότητες», είπε ο Φιντάν στο CNN Turk στις 9 Απριλίου, αναφερόμενος στην πιθανή συμμετοχή της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στο πρόγραμμα.
Αυτά τα σχόλια έγιναν λιγότερο από ένα μήνα αφότου ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έθεσε το θέμα των F-35 απευθείας σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ζητώντας του να «διασφαλίσει την επανένταξη της Τουρκίας» στο πρόγραμμα.
Έχουν περάσει έξι χρόνια από τότε που οι ΗΠΑ απομάκρυναν την Τουρκία από το έργο F-35 λόγω της αμφιλεγόμενης αγοράς από την Άγκυρα ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400, αλλά τώρα οι ειδικοί λένε ότι η Τουρκία φαίνεται να βλέπει ένα άνοιγμα για να επιστρέψει στα F-35.
Αντικρουόμενες οι απόψεις αναλυτών
Σύμφωνα με μια τριάδα αναλυτών, ένα τέτοιο παιχνίδι θα μπορούσε να πετύχει, αν και παραμένουν σημαντικά εμπόδια και οι απόψεις ποικίλλουν για τις πιθανότητες της Τουρκίας.
Ο Αλί Μπακίρ, που μετέχει στην Πρωτοβουλία Ασφάλειας Μέσης Ανατολής του Ατλαντικού Συμβουλίου, είπε ότι δεδομένης της ισχυρής «προσωπικής σχέσης μεταξύ των προέδρων Ερντογάν και Τραμπ, καθώς και της συναλλακτικής προσέγγισης του Τραμπ, οι Τούρκοι αξιωματούχοι βλέπουν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τη «στιγμή » για να επιτύχουν την επαναφορά της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35.
"Εάν ο Πρόεδρος Τραμπ είναι πρόθυμος να αποκαταστήσει τους δεσμούς με την Τουρκία, υπάρχουν πιθανοί δρόμοι για να γίνει αυτό" είπε ο Μπακίρ.
"Φυσικά, ορισμένα ξένα έθνη, ιδιαίτερα το Ισραήλ, μπορεί να επιδιώξουν να διαταράξουν τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και το Κογκρέσο μπορεί να εξακολουθεί να είναι εχθρικό προς την Άγκυρα. Ωστόσο, εάν ο Τραμπ υποστηρίξει μια συμφωνία με την Τουρκία, πιστεύω ότι μπορεί να βρεθεί μια λύση".
Ο Can Kasapoglu, ανώτερος συνεργάτης στο Hudson Institute, συμφώνησε ότι η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 παίζει «στα χαρτιά».
Αλλά μπορεί να είναι πιο δύσκολο από όσο ακούγεται, σύμφωνα με τον Serhat Süha Çubukçuoğlu, ειδικό στο Trends Research & Advisory στο Άμπου Ντάμπι.
Είπε ότι αμφέβαλλε ότι τα F-35 μπορούν να επιστρέψουν στην Τουρκία .
«Η άρση αυτών των κυρώσεων απαιτεί τόσο μια προεδρική απόφαση όσο και μια νομοθετική τροποποίηση, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει μονομερώς από τον Πρόεδρο Τραμπ», είπε.
«Δεδομένης της δικομματικής συναίνεσης στο Κογκρέσο που αντιτίθεται στην απόκτηση των S-400 από την Τουρκία, η αντιστροφή των κυρώσεων θα ήταν μια σημαντική πρόκληση».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Άνοιξε ο ασκός του Αιόλου! Ο ΕΦΚΑ έδωσε "πράσινο φως" σε εισπρακτικές εταιρείες να κυνηγήσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές επαγγελματιών-αγροτών
Εμπόδια οι S-400 και ο νόμος CAATSA
Οι ειδικοί συμφώνησαν ότι για να έχει πραγματική ελπίδα η Τουρκία να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35, θα πρέπει να βρει λύσεις σε δύο μακροχρόνια προβλήματα: την παρουσία ρωσικών ραντάρ S-400 στην Τουρκία και τους σκληρούς περιορισμούς που τίθενται βάσει του νόμου για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων, γνωστό ως CAATSA.
Η απόφαση της Τουρκίας το 2019 να αγοράσει τους S-400 προκάλεσε σοκ στην Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, ωθώντας τον να καταστήσει την Τουρκία το μόνο έθνος που αποκλείστηκε ποτέ από το διεθνές πρόγραμμα.
Η Τουρκία είχε ήδη καταβάλει προκαταβολή 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 100 F-35, χρήματα που έκτοτε προσπάθησε να ανακτήσει μέσω άλλων εξαγορών.
Σε δηλώσεις του στο CNN Turk, ο Φιντάν είπε ότι ελπίζει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να λάβει έξι αεροπλάνα για τα οποία έχει ήδη πληρώσει.
Μια λύση, φυσικά, είναι η Τουρκία απλώς να «ξεφορτωθεί» τους S-400, όπως είπε υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε δημοσιογράφους το 2019.
Ο αξιωματούχος πρότεινε επίσης ότι η Τουρκία θα μπορούσε να «καταστρέψει» ή να «επιστρέψει» το σύστημα, αν και δεν είναι σαφές εάν η Ρωσία θα αποδεχτεί οποιαδήποτε ενέργεια.
Ο Μπακίρ είπε ότι η άρση των κυρώσεων CAATSA αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Άγκυρα, για λόγους πέρα από το ίδιο το πρόγραμμα των F-35, αφού θα επιτρέψει στις τουρκικές εταιρείες αμυντικής βιομηχανίας να αγοράσουν διάφορα ανταλλακτικά, αμυντικό εξοπλισμό, καθώς και αμυντική τεχνολογία αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων».
«Η Άγκυρα μπορεί επίσης να είναι ανοιχτή να συζητήσει την απόκτηση άλλου αμυντικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των προηγμένων αμυντικών συστημάτων».
Τι γίνεται με το KAAN;
Μια ακόμη "κηλίδα" στις συζητήσεις για την Τουρκία και το F-35 είναι ο ρόλος του γηγενούς μαχητικού πέμπτης γενιάς της Άγκυρας, KAAN.
Αυτό το τζετ, που βρίσκεται υπό ανάπτυξη, προβλέπεται να ενταχθεί στην τουρκική αεροπορία έως το 2029, δήλωσε τον Φεβρουάριο ο Γενικός Διευθυντής της Τουρκικής Αεροδιαστημικής Industries Μεχμέτ Ντεμίρογλου.
Η Τουρκία αναμένει το KAAN, όπως και το F-35, να είναι ένα κοινό, διεθνές έργο, αν και κανένα έθνος δεν έχει υπογράψει επίσημα ακόμη.
Που το παέι ο Ερντογάν;
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως ο Τούρκος Πρόεδρος επιχειρεί πολλαπλούς ελιγμούς ταυτόχρονα σε μια προσπάθεια να λύσει το πρόβλημα υστέρησης της γερασμένης πολεμικής αεροπορίας της χώρας του έναντι Ελλάδας και Ισραήλ.
Γνωρίζει πολύ καλά πως όσο η Ελλάδα υπερέχει αεροπορικά έναντι της χώρας του, τυχόν επιθετική του ενέργεια σε βάρος μας θα ήταν τελικά καταδικασμένη να αποτύχει.
Αυτός είναι ο λόγος που o Ερντογάν κινήθηκε για την απόκτηση 40 Eurofighter Tayfun και τώρα κινείται για την απόκτηση F-35.
Ωστόσο άποψή μας είναι πως δεν πρόκειται το Ισραήλ να επιτρέψει την πώληση 100 F-35 από τις ΗΠΑ στην Τουρκία, αφού αυτό θα ανέτρεπε την πάγια θέση των εκάστοτε Αμερικανών Προέδρων που θέλουν το Ισραήλ να έχει την ποιοτική υπεροχή έναντι όλων των κρατών στη Μ.Ανατολή.
Εκεί αποδίδουμε τα λόγια του Φιντάν που λέει πως για 6 F-35 η Τουρκία έχει ήδη πληρώσει τις ΗΠΑ και θα πρέπει να της δοθούν.
Κλείνοντας επισημαίνουμε πως τα παραπάνω δείχνουν πως δεν έχει επιβιωσιμότητα το τουρκικό πρόγραμμα του εγχώριου μαχητικού KAAN, αφού καμιά χώρα δεν θέλει να μετέχει στην συμπαραγωγή του.
Συνεπώς όσο οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας παραμένουν κακές, η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 θα είναι όνειρο απατηλό για τον Ερντογάν
