Ο Γιάννης Βαληνάκης μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά, το κυπριακό και τις κινήσεις που θα έπρεπε να γίνουν από δύο κράτη του ελληνισμού για την ενίσχυση της διεθνούς θέσης της Ελλάδας, επικαλείται απόσπασμα από την παρουσίαση του βιβλίου μου στο Επιμελητήριο Ηρακλείου, 17/3/25.
Εκεί ο καθηγητής διεθνών σχέσεων και πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών (2004-2009) Γιάννης Βαληνάκης προειδοποιεί για νέες εντάσεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας με αφορμή την ΑΟΖ.
Σχετικά ο ίδιος αναφέρει: “προβλήθηκε η διερεύνηση φυσικού αερίου από τις εταιρίες ExxonMobil και Chevron εντός ΜΗ-αμφισβητούμενης ελληνικής ΑΟΖ στα δυτικά της Πελοποννήσου ως «γεωπολιτικό» επίτευγμα.
Αντίθετα όμως, «γεωπολιτικά» επικερδής κίνηση θα ήταν (με στήριξη της κυβέρνησης Ντ.Τραμπ) να διεξαχθούν οι έρευνες νότια και νοτιοανατολικά της Κρήτης («Χάρτης Μανιάτη») αλλά και νότια της γραμμής Κρήτης-Ρόδου. Δηλ. τόσο στην ημι-επίσημα οριοθετημένη ΑΟΖ με τη Λιβύη όσο και στην οριοθετημένη με την Αίγυπτο, όπου επί 5 χρόνια ούτε σκέψη δεν υπήρξε για χάραξη/αξιοποίηση οικοπέδων.
Αφήνω το ότι μαθαίνουμε τώρα από διαρροές ότι και για τα θαλασσοτεμάχια νοτιοδυτικά της Κρήτης οι αμερικανικές εταιρίες έχουν δεύτερες σκέψεις ενώ βαρέθηκαν και να περιμένουν την έκδοση ΦΕΚ.
2.Το επεισόδιο της Κάσου ήταν δυστυχώς μόνο η αρχή. Απέναντι σε μια Ελλάδα που μοιάζει σε αμήχανη παράλυση από διαδοχικά χτυπήματα ( τουρκικές παρεμβάσεις για τα αιολικά και τα θαλάσσια πάρκα, τον αγωγό EastMed, τα ηλεκτρικά καλώδια κλπ), η γείτων διευρύνει τις διεκδικήσεις της ακόμη και πέριξ της Κρήτης:
Αμφισβητεί τα ελληνικά δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ γύρω από το Νησί και πιέζει με στρατιωτική παρουσία τη χώρα μας να αποδεχθεί ότι κανένα δικαίωμα δεν μπορεί να ασκήσει έξω από τα 6 νμ. χωρίς την δική της έγκριση : είτε στο Αιγαίο, είτε στην Αν.Μεσόγειο, ακόμη και γύρω από την Κρήτη.
Επιχειρεί συνεπώς να μπλοκάρει (και προσώρας το έχει επιτύχει), όχι μόνο τις έρευνες από την Κάσο προς την Κύπρο (καλώδιο GSI), αλλά και τη διασύνδεση με ηλεκτρικά καλώδια της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά (βάσει της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών»). Η χώρα μας ήδη διέκοψε («προσωρινά») τις έρευνες των δυο μισθωμένων σκαφών καταβάλλοντας στην εταιρία τους 200 εκ.€ για όσο «κάθονταν» στα λιμάνια της Κρήτης αφού η Ελλάδα διέκοψε τις προσπάθειές τους υποχωρώντας στην τουρκική πίεση μετά από διαδοχικά επεισόδια.
Σε τουρκικούς χάρτες εμφανίζονται ως τουρκικά τα νησιωτικά συμπλέγματα Ντία (Δίας) έξω ακριβώς από το Ηράκλειο και Διονυσάδες (που θεωρεί ως «γκρίζες ζώνες») κοντά στις βόρειες κρητικές ακτές.
Με τον τρόπο αυτόν επεκτείνει τις διεκδικήσεις της περισφίγγοντας την Κρήτη με 10 περίπου νησίδια «τουρκικής κυριαρχίας» (!) με το καθένα από αυτά «να δικαιούται» χωρικά ύδατα, εναέριο χώρο και βέβαια υφαλοκρηπίδα/ ΑΟΖ στην ίδια περιοχή! Τους δήθεν «ανεπίσημους» αυτούς χάρτες, συνήθως ακολουθούν και οι επίσημες εξαγγελίες”.
Ο καθηγητής άσκησε δριμεία κριτική στις πρόσφατες επιλογές του Υπουργείου Εξωτερικών, εξηγώντας πώς αυτό ερμηνεύεται από τους γείτονές μας και διεθνώς.
Υπενθυμίζουμε ότι η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC), ανακοίνωσε διαγωνισμό σε υπεράκτιες θαλάσσιες περιοχές, σε οικόπεδα της λιβυκής ΑΟΖ, αποδεχόμενη την μέση χάραξη των θαλάσσιων συνόρων με την Ελλάδα, αγνοώντας ολοκληρωτικά το Τουρκολιβυκό μνημόνιο, που θέλησαν να επιβάλουν οι Τούρκοι από το 2019-20, με μια κίνηση που σίγουρα έχει ξαφνιάσει και την Άγκυρα.
Η Τουρκία δεν έχει αντιδράσει ακόμη, αλλά θα αντιδράσει με τον γνωστό Οθωμανικό τρόπο αναζητώντας ωμά και χωρίς δικαίωμα, μερίδιο στην πίτα του ενεργειακού ανεφοδιασμού της Ευρώπης.
Το κυριότερο είναι ότι οι Λίβυοι ( φιλότουρκοι και οπαδοί του Χαφτάρ) δεν επιθυμούν διένεξη με την Ελλάδα σε καμία περίπτωση, ενώ προσπαθούν σύμφωνα με πληροφορίες, να απεξαρτηθούν από τον τουρκικό εναγκαλισμό, που επιδιώκει την υφαρπαγή πόρων της χώρας.
Την ίδια στιγμή οι Αμερικανοί ετοιμάζονται πυρετωδώς για έρευνες νότια της Κρήτης, μια περιοχή ευαίσθητη γεωπολιτικά, καθώς διασχίζει τμήματα του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημόνιου, και σίγουρα χαράσσουν την δική τους ρότα στην Ανατολική Μεσόγειο.
