Είναι γεγονός ότι βιώνουμε ιστορικές στιγμές για την Ευρωπαϊκή ασφάλεια, η οποία για πρώτη φορά απειλείται μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου , με τις ΗΠΑ να αποστασιοποιούνται ολοένα και περισσότερο από σταθερούς συμμάχους τους, όπως ΕΕ-Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ ταυτόχρονα εξυφαίνονται άκρως επικίνδυνα και επιζήμια για την Εθνική μας ασφάλεια σενάρια, με την Τουρκία να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Ο ΓΓ ΝΑΤΟ καλεί ΕΕ-Τουρκία να τα βρουν για "χάρη" της Ευρωπαϊκής ασφάλειας
Διεθνές ΜΜΕ αποκαλύπτει ότι ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, κάλεσε την ΕΕ και την Τουρκία να βελτιώσουν τις σχέσεις τους εν μέσω πιεστικών ανησυχιών για την ασφάλεια.
Το ΝΑΤΟ φέρεται λοιπόν να κάλεσε την ΕΕ και την Τουρκία να βελτιώσουν τις σχέσεις τους, δεδομένης της "κίνησης" του Ντόναλντ Τραμπ να μην έχει ως προτεραιότητα των ΗΠΑ την ασφάλεια της Ευρώπης.
Η υποβάθμιση των αμυντικών σχέσεων από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ έχει αναγκάσει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να επανεκτιμήσουν γρήγορα τον ρόλο που θα μπορούσαν να παίξουν οι σύμμαχοι εκτός ΕΕ στην υπεράσπιση της ηπείρου από οποιαδήποτε πιθανή μελλοντική στρατιωτική απειλή , όπως η Ρωσία.
Ο Μαρκ Ρούτε προέτρεψε κατ' ιδίαν τους ηγέτες της ΕΕ να εντείνουν τις σχέσεις τους με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρά τα χρόνια συχνά τεταμένων σχέσεων, ανέφεραν οι Financial Times στις 11 Μαρτίου, επικαλούμενοι αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τα σχόλια που έκανε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ σε ιδιωτικό δείπνο τον Φεβρουάριο.
Τον Ιανουάριο -όταν οι γεωπολιτικοί αναλυτές έδειχναν ήδη την αξία της Τουρκίας, μιας χώρας με τις δεύτερες μεγαλύτερες χερσαίες δυνάμεις στο ΝΑΤΟ πίσω από αυτές των ΗΠΑ και με σημαντική αμυντική βιομηχανία- ο Ρούτε, πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας, είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι «η συμμετοχή συμμάχων εκτός ΕΕ στις αμυντικές βιομηχανικές προσπάθειες της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας, για την ασφάλεια της Ευρώπης».
Η ΕΕ διστάζει να εντάξει την Τουρκία στον πυρήνα ασφαλείας της
Αναφερόμενος στις σχέσεις με την Τουρκία, ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ είπε στους FT: «Τα πράγματα αλλάζουν. Σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή πρέπει να αποφασίσεις ποιον θα ήθελες στην ομάδα σου, ανεξάρτητα από τυχόν προβλήματα που μπορεί να έχεις».
Αναφερόμενος στην πολιτική της Τουρκίας να προσπαθεί να διατηρήσει φιλικές, ισορροπημένες σχέσεις τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο και να μην συμμετάσχει στη δυτική εκστρατεία πολεμικών κυρώσεων κατά του Κρεμλίνου, ο αξιωματούχος πρόσθεσε: «Ωστόσο θα πρέπει επίσης να λύσουν την ασάφειά τους σχετικά με τη Ρωσία».
Πολλά κράτη μέλη της ΕΕ βρίσκονται πλήρως πίσω από την ιδέα της αντιμετώπισης της απειλής από τη Ρωσία με έναν «συνασπισμό των πρόθυμων», με χώρες εκτός ΕΕ όπως η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ακόμη και ο Καναδάς, να δηλώνει έτοιμος για ένταξη σε αυτόν τον συνασπισμό.
Οι Τούρκοι δηλώνουν πρόθυμοι αλλά με ανταλλάγματα
Ωστόσο, επιδεικνύοντας την αυξανόμενη εξέχουσα θέση της Τουρκίας στις συνομιλίες της ΕΕ για το πώς να δημιουργήσει μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, η χώρα προσκλήθηκε στις αρχές Μαρτίου στο πρώτο τραπέζι των ευρωπαϊκών συζητήσεων για τον πόλεμο της Ουκρανίας και τον μαζικό επανεξοπλισμό που απαιτούν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν να παρευρίσκεται στη σύνοδο κορυφής στο Λονδίνο για που συγκάλεσε ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Στάρμερ.
Μέρες νωρίτερα, ο Φιντάν είχε πει: « Η αναγέννηση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας , φυσικά, δεν είναι δυνατό χωρίς την Τουρκία. Με άλλα λόγια, το να αφήσουμε την Τουρκία εκτός μιας προσέγγισης αρχιτεκτονικής ασφάλειας θα ήταν μη ρεαλιστικό. Αυτό το θέμα πρέπει να υπογραμμιστεί».
Έκτοτε ο Ερντογάν επανέλαβε ότι η Άγκυρα θεωρεί «αδιανόητο» να μην συμπεριληφθεί η Τουρκία στην αναθεωρημένη αμυντική προσέγγιση, αν και φυσικά θα ήθελε κάτι σε αντάλλαγμα, όπως μια ουσιαστική πρόοδο της αίτησής της για ένταξη στην ΕΕ, η οποία ετοιμάζεται εδώ και χρόνια, και, στο εμπόριο, μια διευρυμένη τελωνειακή ένωση με τις Βρυξέλλες.
'Όροι και προϋποθέσεις αποδοχής της Τουρκίας από την ΕΕ
Για να προχωρήσει η ένταξη, θα πρέπει να υπάρξουν συμφωνίες για τον τρόπο επίλυσης των έντονων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ σε θέματα όπως, ο σεβασμός του κράτους δικαίου και των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι εδαφικές διαφορές με την Ελλάδα και το μέλλον της διαιρεμένης νήσου Κύπρου.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία, αν εξακολουθήσουν να είναι ζεστές, θα ήταν ένα άλλο σημείο που θα δημιουργούσε κόλλημα.
Έλληνας διπλωμάτης είπε στους FT ότι η Αθήνα παρέμεινε «επιφυλακτική παρά δογματική» σε μια διευρυμένη αμυντική συνεργασία με την περιφερειακή αντίπαλη Άγκυρα. «Η Τουρκία πρέπει να είναι εποικοδομητική στην αντιμετώπιση των εκκρεμοτήτων με τα κράτη μέλη», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Διεθνείς αναλυτές "πατρονάρουν" την Τουρκία λειαίνοντας το έδαφος
Σε ένα σχόλιο που δημοσιεύθηκε στις 11 Μαρτίου από το think tank Carnegie Europe, με τίτλο «Η Τουρκία σε έναν κόσμο Τραμπ και Πούτιν», ο αναλυτής της Μέσης Ανατολής και της Τουρκίας Marc Pierini, πρώην διπλωμάτης καριέρας της ΕΕ, συμφώνησε ότι «η ανατροπή στη δυτική τάξη που έφερε η δεύτερη κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ μπορεί σύντομα να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για την Άγκυρα να ενισχύσει τις σχέσεις της με τους Ευρωπαίους εταίρους».
Σημείωσε ότι «η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας διαθέτει βιομηχανικές δυνατότητες συμβατές με το ΝΑΤΟ σε βασικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων τεθωρακισμένων οχημάτων, πυροβολικού μεγάλης εμβέλειας, βλημάτων πυροβολικού, αεροσκαφών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς» και κατέληξε:
«Αναταραχές προκύπτουν από την πολιτική ισορροπίας Τραμπ-Πούτιν μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης. Ωστόσο, η εστίαση της Ευρώπης στην ασφάλεια μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική ευκαιρία για την Άγκυρα, εάν ευθυγραμμιστούν οι πολιτικοί αστέρες».
Ο βετεράνος αναλυτής της Τουρκίας Timothy Ash στις 10 Μαρτίου, σε ένα άρθρο με τίτλο «Η Τουρκία έχει απαντήσεις για μια ευάλωτη Ευρώπη», που δημοσιεύτηκε από το Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPA), είπε:
«Αντιμετωπίζοντας μια πιθανή πρόκληση υπαρξιακής ασφάλειας, η Ευρώπη πρέπει να κάνει γρήγορες ερωτήσεις και να βρει άμεσες λύσεις. Μπορεί να μην είναι του γούστου όλων, δεδομένης της ιστορίας των προβληματικών σχέσεων, αλλά η ήπειρος έχει μια προφανή λύση που την κοιτάζει κατάματα – την Τουρκία».
Η Τουρκία, σημείωσε ο Ash, έχει σχεδόν 400.000 στρατό και διπλάσιο αριθμό όταν περιλαμβάνονται οι εφεδρείες, καθώς και περισσότερα από 2.000 κύρια άρματα μάχης, σχεδόν τα μισά από αυτά στο Ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ, και ναυτικές δυνάμεις με κρίσιμη μόχλευση στις ναυτιλιακές λωρίδες της Μαύρης Θάλασσας.
«Με την Ευρώπη να αγωνίζεται να συγκεντρώσει μια δύναμη καθησυχασμού για την Ουκρανία ίσως 20.000-30.000, μόνο η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε κάτι αποτελεσματικό, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα», είπε ο Ash, προσθέτοντας ότι στην αμυντική βιομηχανική παραγωγή, η Άγκυρα «μπορεί να κάνει ακόμα μεγαλύτερη διαφορά».
Επώδυνος συμβιβασμός ή στρατιωτική ανάφλεξη στο Αιγαίο
Με βάση τα παραπάνω, διαβλέπουμε πως το 2025 θα είναι έτος ορόσημο για τον Ελληνισμό και τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφού θεωρούμε ότι ο Ερντογάν θα πιέσει την ΕΕ να δει με άλλη οπτική τις θέσεις του για Αιγαίο-ΝΑ Μεσόγειο-Κυπριακό, προκειμένου η "πρόθυμη" χώρα του να συμβάλλει στην Ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Ελλάδα και Κύπρος θα βρεθούν προ ιστορικών ευθυνών, επιλέγοντας μεταξύ επώδυνου συμβιβασμού με την Τουρκία, για τον οποίο θα δεχθούν πιέσεις από Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες ή στρατιωτικής ανάφλεξης.
